Ken je dat? Je gaat naar een begrafenis van iemand die je zelf niet zo goed kent. De moeder van een lieve collega, bijvoorbeeld. En toch… word je zelf ook verdrietig. Omdat je meeleeft met je collega. Maar ook omdat je als het ware het energieveld van verdriet ingezogen wordt. Of je loopt langs een kroeg waar de in oranje gehulde voetbalsupporters hyper van blijdschap hossen na een overwinning. Al heb je een hekel aan voetbal, het is wel heel moeilijk om hier niet blij van te worden. Of het volkslied speelt als drie Nederlandse schaatsers op het erepodium staan tijdens het WK. Je hebt de neiging rechtop te gaan zitten en zegt tegen je partner: ‘dat hebben wij weer mooi geflikt.’ Of door de corona-lockdown lijkt het opeens of meer introverte waarden en huiselijkheid het winnen van festivals en extraverte eigenschappen. Ook al was je fervent Lowlandsganger, opeens zie je jezelf ook een moestuin in een bak op je balkon aanleggen.
Patronen voelen als een energieveld
Patronen van gebeurtenissen, gedrag, relaties en emoties kunnen voelen als een energieveld, waar je onbewust in wordt gezogen. Het is magisch en realistisch tegelijk. Wat gebeurt er dan? Op elk moment van de dag zijn er heel veel patronen tegelijk actief. Tussen mensen, bij gebeurtenissen. En soms lijkt alle aandacht en energie naar een van die patronen te gaan. Een soort hyper-focus. Wat er dan eigenlijk gebeurt, is dat opeens één bepaald patroon overheersend, dominant wordt ten opzichte van alle andere patronen.
Stel je voor, je bent met een groep mensen. Op zich zijn alle emoties in al die mensen vertegenwoordigd. Ieder van ons draagt blijdschap, woede, verdriet, agressie, angst, et cetera in zich. Dus meestal is er in een groep een kakofonie van gebeurtenissen, emoties, stemmingen. Maar als er iets groots gebeurt, of de aandacht focust plotseling op één item, gaat er ‘een collectieve energie’, een gemeenschappelijk bewustzijn, aan. En wordt bij de hele groep mensen dat ene patroon actief en ontstaat er een collectief patroon, een groepsvibe. Je kunt hier meerdere namen aan geven. Zelf noem ik het graag tribale serotonine. Een heleboel emotie, energie gaat niet alleen in alle mensen onafhankelijk stromen, maar ook – in termen van Bateson – in de ruimte tússen mensen.
Je kunt dit verschijnsel magisch interpreteren. In veel landen en volkeren gebeurt dit ook elke dag. Religie en sjamanisme overal ter wereld doet eigenlijk niks anders dan energievelden opzoeken, uitvergroten en aanroepen. Daar gebruiken we dan termen voor als geesten, voorouders, goden. We roepen ze op, bidden tot hen, offeren. Het Pinksterfeest is een goed voorbeeld van het aanroepen van de Heilige Geest. Voodoo is dat ook. Indianen in de Verenigde Staten riepen hun totem energie aan in dromen.
Synchroniciteit gebruiken
Natuurkundige en psychotherapeut Arnold Mindell, grondlegger van Deep Democracy, een veel gebruikte dialoogmethode, werkt bewust met deze energievelden. Oorspronkelijk zocht hij naar een manier om comapatiënten, die niet kunnen communiceren, toch een stem te geven. Mindell gaat ervan uit dat iedereen een energieveld om zich heen maakt, dat je in kleine veranderingen in de patiënt kunt waarnemen. Door kleine veranderingen op te merken in bijvoorbeeld temperatuur, luchtstromen, geluiden in de kamer, een vlinder die langs vliegt, kun je toch proberen om de emotie en de wens van een comapatiënt op te vangen.
Mindell gebruikte voor deze ogenschijnlijke toevalligheden de term ‘synchroniciteit’, een begrip dat werd geïntroduceerd door psychiater Carl Jung. Van synchroniciteit is sprake als twee of meer gebeurtenissen min of meer tegelijkertijd optreden in een voor de betrokkenen zinvol verband, dat niet noodzakelijk als causaal kan worden verklaard. Of eenvoudiger gezegd: er gebeuren dingen tegelijk, zonder dat vanuit bekende lineaire logica het een het ander heeft veroorzaakt. Je kunt dat zien als toeval, maar je kunt er ook een samenhangende, symbolische betekenis aan geven.
Mindell maakte zijn gedachtegoed praktisch toepasbaar met tools die je ook in dialoog in organisaties kunt gebruiken. Stel je voor dat je een vergadering begeleidt. Een van de bestuurders laat zich heel boos uit over de begroting. Op dat moment vliegt er een F-16 met donderend geraas over het zaaltje. Mindell zou dan direct stoppen en zeggen: ‘jee, wat een geluid komt er nu voorbij, ben je zo boos als dit vliegtuig?’
Voice Dialogue
Voice Dialogue is een andere methodiek gebaseerd op het gedachtegoed van Carl Jung. De methode is ontwikkeld in de jaren 80 door de Amerikaanse psychologen Hal en Sidra Stone. Voice Dialogue gaat ervan uit dat elke persoonlijkheid uit een onnoemelijk rijke waaier van verschillende ‘ikken’ bestaat, zoals de perfectionist, de zorger, de genieter, de controlehouder, de avonturier, de behager, de innerlijke criticus enzovoort. Sommige ikken komen op een manifeste manier in ons leven aan bod, andere ikken maken deel uit van onze persoonlijkheid maar spelen nauwelijks of geen rol. In de volksmond zeggen we dan: ‘deze persoon haalt de vrolijkheid in mij naar boven.’
Sommige mensen vinden het op deze manier met energievelden, of innerlijke stemmen werken spooky en kwakzalverij. Anderen een teken van verdieping en positief koppelen van wetenschap aan geloof en spiritualiteit. Je mag zelf kiezen.
Bron: Patronen
Door: Danielle Braun
