Don Berwick, arts en oprichter van het Institute for Healthcare Improvement in 1991, was onlangs te gast op de Invitational Conference ‘Sturen op kwaliteit’. Deze bijeenkomst werd georganiseerd door het consortium van Universitaire Medische Centra. Berwick was onder de indruk van dit kwaliteitsprogramma van de UMC’s. ‘Het is uniek dat de academische ziekenhuizen hun eigenbelang aan de kant schuiven en samen leren en verbeteren.’
Sturen op kwaliteit
Het programma ‘Sturen op Kwaliteit‘ is gericht op bestuurders en de stuurinformatie die zij nodig hebben om samen met zorgprofessionals en patiënten de zorg beter te maken. De projecten uit het programma zijn gericht op en uitgevoerd door samenwerkende umc’s en ziekenhuizen, alsmede andere ketenpartners. Voorbeelden uit het programma zijn de oncologische keten, de regio-intensive care of de verloskundige keten.
Arts was ongekroonde koning
Berwick (IHI) blikte terug op de rol van artsen bij kwaliteit. Berwick’s vader was huisarts in een klein dorpje op het platteland van de staat Connecticut. Het ontzag dat hij genoot in de lokale samenleving was enorm. Niemand waagde het dokter Berwick tegen te spreken. Het was het tijdperk waarin artsen nog volledig het monopolie bezaten over wat kwaliteit van zorg inhield. Zij hadden ook het recht om hun eigen kwaliteit te beoordelen.
‘To err is human’
In de jaren negentig kwamen er haarscheurtjes in de onaantastbare positie van artsen en ziekenhuizen. Wetenschappers ontdekten dat artsen fouten maakten. Het rapport ‘To err is human’ toonde aan dat 30 procent van de patiënten die het ziekenhuis bezochten vermijdbare schade opliep.
De periode van wantrouwen heeft volgens Berwick plaatsgemaakt voor een nieuw tijdperk van samen leren en verbeteren.
Het onvoorwaardelijke vertrouwen in artsen was weg en de samenleving reageerde met extra regulering en toezicht. Artsen en ziekenhuizen die tekortschoten kregen straf. Het gevolg was strategisch gedrag van ziekenhuizen en artsen. Ze gingen hun uitkomsten geheimhouden of logen er zelfs over.
De periode van wantrouwen heeft volgens Berwick plaatsgemaakt voor een nieuw tijdperk van samen leren en verbeteren. ‘Het is uniek dat de academische ziekenhuizen hun eigenbelang aan de kant schuiven en samen leren en verbeteren. Dat ze samen leren van praktijkvariatie en best practices delen.
Sturen met betrouwbare data
De vraag is hoe de umc’s samen willen gaan sturen op kwaliteit. Wat is daarvoor nodig? Hoe werk je met betrouwbare data over uitkomsten van kwaliteit? Wat is betrouwbare data?
Artsen zijn over het algemeen sceptisch over data van anderen. In ziekenhuizen is ook een zekere mate van afkeer van te veel kwaliteitsregistraties. Volgens Mark Kramer, lid raad van bestuur VUmc, komt echte verbetering van middenmanagers.
Maar het is niet voldoende om dataplatforms te bouwen en te leren van praktijkvariatie, merkte hoogleraar sociale geneeskunde VUmc Martine de Bruijne op in de paneldiscussie. ‘Dat is niet hoe je artsen en verpleegkundigen op de werkvloer mee krijgt. Zij willen het verschil kunnen maken voor individuele patiënten. Je moet dus inspelen op hun gevoel. Te veel meten is giftig.’
Uiteindelijk draait het om het leren op de werkvloer, stelt Niek Klazinga, hoogleraar sociale geneeskunde AMC. ‘Leren van praktijkvariatie is een kwestie van timing. De data moet op het juiste moment op de juiste plek op de werkvloer komen.
Bron en verder lezen: Zorgvisie.nl
Lees ook:
https://www.sigmaonline.nl/2018/03/douwe-biesma-het-gaat-niet-om-zorgkwaliteit-maar-om-waarde-voor-de-patient/
