Om ons heen zien we allerlei netwerken ontstaan. Of het nu gaat om gezondheidszorg, de inrichting van de publieke ruimte of om vernieuwing in het onderwijs: netwerken worden genoemd als dé manier om mensen en organisaties in verbinding te brengen en met elkaar ingewikkelde vraagstukken op te pakken. Dat is niet voor niets. Een netwerk zorgt voor nieuwe ontmoetingen en inspiratie. Het biedt de mogelijkheid allerhande ambities op te pakken met andere organisaties en mensen.
Moet je van netwerken afblijven?
Rondom netwerken bestaat het beeld dat ze zichzelf organiseren en zich niet laten organiseren. In de loop van de tijd zijn de begrippen zelforganiserend, grenzeloos werken, en bottom-up zo nauw verbonden geraakt met het begrip netwerk, dat ze als vaste eigenschappen van netwerken worden gebruikt. Men zegt: ga niet organiseren want die complexe processen nemen hun eigen wending. Als je gaat interveniëren sla je het dood.
Juist netwerken kun je organiseren
Je kunt er ook anders naar kijken. In de praktijk zien we dat veel netwerken enige vorm van ‘organiseren’ juist goed kunnen gebruiken. Er bestaat een behoefte – en soms ook noodzaak – om individuen, organisaties en instituties actief bij elkaar te brengen.
Een netwerk kun je zien als:
- een vorm van mobiliseren;
- een vorm van verbinden;
- een vorm van organiseren;
- een vorm van samenwerken.
Daar kun je een handje bij helpen. En, net als bij samenwerken zien we in een netwerk dat verschillende interpretaties, spraakverwarring, confrontatie van belangen, verschillende beelden over afspraken, persoonlijke voorkeuren en relationele fit het gezamenlijk werken lastig kunnen maken. Het helpt wanneer er ‘iets’ is georganiseerd om mensen te motiveren samen dingen te doen, om lastige onderwerpen te bespreken en om mensen bij elkaar te brengen.
Hoe? Werk met vijf bouwstenen
Hoe doe je dat dan? Wij werken met vijf bouwstenen die helpen om een netwerk te organiseren.
Zorg voor een sterke identiteit en betrokken actoren die belang hebben bij het bijdragen aan die identiteit en die werken betekenisvolle ambities. Zorg daarnaast ter ondersteuning voor een goed fundament met passende spelregels, netwerkleiderschap en de juiste vorm.
Werken in netwerken, dat gaat toch vanzelf? Veel mensen spreken over netwerken in termen van ‘zelforganisatie’ of ‘zwermen’, die zich niet laten organiseren. De auteurs laten in dit boek zien dat netwerken wel degelijk zijn te organiseren.
Organiseren in en met netwerken
Onder redactie van Nikki Willems, Renee Linck en Edwin Kaats
Leestip: Meer weten over netwerken?
Lees dan hier het interview met Prof. Annemieke Roobeek over samenwerken in ‘ecosystemen’.
Roobeek is tevens een van de keynote-sprekers van het 22e Nationaal Kwaliteitscongres!
