Friedman zegt in zijn betoog dat de maatschappij het meeste gebaat is bij het shareholderperspectief. Hij geeft aan dat als het bedrijfsleven het eigenbelang nastreeft en marktgebaseerde relaties onderhoudt tussen bedrijven en stakeholders, de welvaart van de maatschappij kan worden gemaximaliseerd. De maatschappelijke verantwoordelijk heden, zoals de verantwoordelijkheid voor werkgelegenheid, lokale gemeenschappen, het milieu, welzijn van klanten en sociale ontwikkelingen zijn geen zaken waar be drijven zich mee bezig moeten houden. Dit is een taak voor individuen en overheden (Friedman, 1970).
Shareholderperspectief
Kijkend naar deze theorie, het shareholderperspectief, kan men de samenleving opdelen in twee werelden: een economische wereld, bestaande uit de ondernemingen samen met de aandeelhouders, en een sociale wereld, bestaande uit individuen en overheden. Rappaport (1986) stelt: ‘The idea that business strategies should be judged by the economic value they create for shareholders is well accepted in the business community. After all, to suggest that companies operate in the best interests of their owners is hardly controversial.’ In de economische wereld staat het begrip winst centraal, in de sociale wereld staan de meer maatschappelijke doelen (zoals boven genoemd) centraal. In de theorie van Friedman en Rappaport is dus geen plaats voor een duurzame economie.
Met de toenemende bewustwording van het falende maatschappelijke beleid binnen de samenleving en de groeiende druk die stakeholders uitoefenen op bedrijven, is deze situatie niet langer meer houdbaar. Bedrijven opereren steeds meer zowel in de economie om winst te maken, als in de maatschappij om aan de toenemende druk van belanghebbenden te kunnen voldoen. De twee werelden staan dus niet meer op zich en de economie wordt door de stakeholders van organisaties steeds duurzamer. Bedrijven kunnen gezien worden als de brug tussen deze twee werelden, doordat ze steeds vaker zowel economische als maatschappelijke belangen nastreven.
In het stakeholderperspectief, onder andere omschreven door Freeman en Reed (1983), wordt door bedrijven getracht de belanghebbenden tevreden te houden [zie ook Stakeholdermanagement en Stakeholdertheorie]. Dit houdt onder meer in dat zij tegemoet moeten komen aan de maatschappelijke wensen die consumenten en andere stakeholders hebben. Hierdoor verdwijnt de scheiding tussen de niet- maatschappijgerichte economische wereld en de wel op de maatschappij gerichte sociale wereld. De economie richt zich nu ook op maatschappelijke doelen zoals duurzaamheid en wordt hiermee een duurzamere economie. Deze economie kan samen met de sociale wereld zorgen voor een duurzame maatschappij.
Bron: Inleiding in maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen
Door: Jan Jonker
