De besluitvormingsmethodiek van Deep Democracy is ontworpen om te werken met groepen met een grote diversiteit en heeft tot doel inclusieve, duurzame en kwalitatief goede besluiten te nemen. De kerngedachte van de methode is: zo veel mogelijk uiteenlopende invalshoeken verzamelen, met speciale aandacht voor het afwijkende standpunt.
We vergeten te luisteren
Dit standpunt is waardevol: er zit namelijk een kern van waarheid in, maar in de dagelijkse praktijk vergeten we vaak te luisteren naar iemand die iets heel anders inbrengt. We vinden het onlogisch, gek of vreemd en soms willen we niet luisteren omdat we snel willen beslissen. Door op deze manier om te gaan met tegenspraak verarmen we onze besluitvorming. In Deep Democracy wordt het afwijkende standpunt erkend, gehoord en ingesloten in dialogen en besluitvorming. Als iedereen zijn zegje kan doen, nemen mensen eigenaarschap voor genomen besluiten. Ze spreken elkaar ook aan als die besluiten later worden tegengewerkt. Deep Democracy is ook een conflict oplossende methode. Vaak weten we niet precies wat er aan de hand is, maar voelen we dat er onuitgesproken issues zijn.
Deep Democracy geeft handvatten om te werken met deze lastige en vaak ongrijpbare materie. De methode heeft gespreksmodellen en tools ontwikkeld zowel om inclusieve besluiten te nemen als om lastige issues constructief met elkaar te bespreken en op te lossen.
Vier stappen voor inclusieve besluitvorming
Lewis ontwierp de volgende vier stappen voor inclusieve besluitvorming:
- Verzamel alle invalshoeken, ideeën, meningen. Wie heeft er een idee?
- Zoek actief naar andere, afwijkende meningen en naar de ‘tegenstem’.
Is er iemand met nog een heel ander idee, met een andere mening of ervaring? - Verspreid de afwijkende meningen. Zijn er meer mensen die er ook zo over denken?
Vervolgens ga je stemmen, waarbij iedereen één keer zijn stem mag uitbrengen. - Voeg het minderheidsstandpunt toe aan het meerderheidsbesluit. Wat heb je nodig om mee te gaan met de meerderheid?
Minderheidsstemmen voeg je een voor een toe. Je herformuleert wat je hebt besloten en je stemt opnieuw. Als je een unanieme stemming hebt, heb je een besluit.
Als er te veel spanning is in een groep en er veel speelt in de onderstroom, is besluiten nemen lastig of helemaal niet meer mogelijk. Lewis ontwierp een gespreksmodel (stap vijf) om onder de waterlijn te kunnen werken aan de onopgeloste issues.
Werk aan de onopgeloste issues:
- Maak spelregels
- Zeg alles!
- Wat heeft geraakt?
- Los op
Stap d behelst dat je terug boven de waterlijn het oorspronkelijke vraagstuk oppakt en met de hernieuwde inzichten, verkregen uit stap vijf, weer opnieuw de vier stappen tot inclusieve besluitvorming doorloopt.
Zelf oplossingen vinden
Deep Democracy gaat ervan uit dat groepen zelf hun oplossingen kunnen vinden voor de problemen waar zij tegenaan lopen. Zonder conflicten uit de weg te gaan, onderzoek je samen met de groep tegenstellingen en botsende standpunten. Pijn en conflict worden niet gezien als iets waar je vanaf moet maar als een stem die gehoord wil worden. Een inner voice die we nodig hebben voor groei, geluk en verlichting. Hierdoor oefenen mensen hun vermogen tot flexibiliteit en dialectisch denken (doelmatig omgaan met (schijnbare) tegenstellingen). Door actief en empathisch te luisteren, en hierop te reflecteren, bereikt de groep een dieper niveau van luisteren. Om ervoor te zorgen dat mensen zich uitspreken, is een zekere mate van veiligheid nodig.
In Deep Democracy is er constant aandacht voor een veilig klimaat zodat mensen zich kwetsbaar durven opstellen en zich vrij voelen om zich te uiten. Voorafgaand aan een Deep Democracy-sessie maken we bijvoorbeeld samen met de groep eerst communicatie- of spelregels en checken we eerst zorgvuldig in. Dit helpt om te zeggen wat er moet worden gezegd. Er mag worden gesproken over de onderstroom, waardoor groepen eenmaal genomen besluiten later niet meer saboteren of er steeds op terugkomen.
Liefdevoller en constructiever
Teams die regelmatig op deze manier gesprekken voeren, ontwikkelen respect, waardering en vertrouwen en leren leiderschap te delen. Ze worden opener en communicatiever. Partnerrelaties die met de tools werken zijn liefdevoller en constructiever. Hun relaties verdiepen zich. Kinderen op scholen die op deze manier ruzies oplossen voelen zich vaardig, hun zelfvertrouwen groeit. Mensen die conflicten in zichzelf oplossen, vinden gemoedsrust. Ze horen hun eigen onderdrukte stemmen weer en nemen weloverwogen besluiten. Ze oogsten inzichten die hen verder brengen op het pad van hun ontwikkeling en groei.
Beluister de podcast: Als alle stemmen spreken
Bron: Als alle stemmen spreken
Door: Sandra Bouckaert
