Om bevlogen te kunnen worden is vitaliteit noodzakelijk, zo lijkt het: een hoog niveau van energie om je in staat te stellen in actie te komen – en te blijven – en om je doelen te bereiken. Vitaliteit is niet voor niets een element van bevlogenheid, naast toewijding en absorptievermogen.
Zo toont onderzoek van de universiteit van South Carolina aan dat rennen, roeien en andere sporten waarvan je gaat zweten, niet alleen goed zijn voor je conditie, maar ook voor het brein. Drie tot vier keer per week een halfuur rennen is al voldoende om het verval tussen de oren en zelfs beginnende Alzheimer te vertragen.
Hersenen jong door vitaliteit
Hogere cijfers, minder fouten, beter rekenen, minder vergeten: intensief bewegen maakt fit en houdt ook de hersenen jong. Door te bewegen stimuleer je niet alleen je geest, maar ook je hersenen.
‘Vooral kinderen, die volop in hun ontwikkeling zitten, worden slimmer van sporten en buiten spelen. Zeker als zij daarbij concentratie, communicatie en coördinatie nodig hebben’, zo zegt Jaap Seidell, hoogleraar aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. ‘Het gaat eigenlijk om de stap van nietsdoen naar een halfuur matig intensief bewegen per dag. Dan haal je de grootste winst.’
Seidell beseft dat veel mensen na een dag hard werken niet veel zin meer hebben om het huis uit te gaan om te bewegen. Werken aan vitaliteit is niet altijd gemakkelijk, maar wel belangrijk. ‘Maar als die mensen gaan wandelen of de hond uitlaten komen ze blijer terug dan dat ze zijn weggegaan. Het is belangrijk om dit vroeg te leren. Als je dit je hele leven niet hebt gedaan en je bent te zwaar, je hebt last van je knieën of je bent kortademig, is gaan sporten een enorme drempel. Daarom is het zo belangrijk dat je actief blijft, van je vroege kindertijd tot aan je ouderdom.’
Focus op vitaliteit
Om vitaal te worden en te blijven, moet je inderdaad veel sporten, zal menigeen beamen. Maar volgens Tony Schwartz, oprichter en CEO van The Energy Project en veelvoudig auteur in de Harvard Business Review, ligt de sleutel niet in het sporten alleen, maar juist ook in het managen van tijd en energie. Je moet vooral focus aanbrengen om vitaal te blijven – terwijl onze huidige tijdsgeest juist dwingt tot multitasken.
Werken, kinderen opvoeden, je sociale leven onderhouden en ook nog eens sporten. En het liefst op dezelfde dag nog. Vitaliteit heeft alles te maken met focus aanbrengen. In zijn onderzoeken laat Schwartz zien dat de productiviteit van individuele medewerkers met ongeveer 25% afneemt door het gelijktijdig uitvoeren van verschillende taken. Ook in diverse andere onderzoeken is aangetoond dat multitasken niet werkt en zelfs contraproductief is.
Meer burn-outs
Het aantal Nederlanders dat overspannen of opgebrand raakt, stijgt snel. De meesten weten niet hoe het proces dat eraan voorafging verliep, maar het moment dat het misging staat voor veel mensen die een burn-out hebben gehad op hun netvlies gebrand. Er is de afgelopen jaren veel gepubliceerd over burn-outverschijnselen. Psychiaters, artsen, psychologen, therapeuten, onderzoekers, adviseurs en ervaringsdeskundigen hebben hun licht over het onderwerp laten schijnen.
Volgens het CBS blijkt dat ruim 14% van de werknemers in Nederland in 2014 burn-outklachten had. Dat is een op de zeven. Minstens een paar keer per maand voelden zij zich bijvoorbeeld leeg aan het eind van een werkdag, emotioneel uitgeput door het werk of moe bij het opstaan als zij werden geconfronteerd met hun werk. Waarbij geldt dat bij werknemers van 25 tot 65 jaar burn-outklachten in alle leeftijden ongeveer even vaak voorkomt. Maar dat is geen teken van vitaliteit.
Ander onderzoek van het CBS toont aan dat burn-out meer voorkomt onder hogeropgeleiden dan onder werkenden met een lage of middelbare opleiding. Tevens komt naar voren dat burn-out samenhangt met bepaalde persoonlijkheidskenmerken en het ontbreken van bepaalde werkgerelateerde en persoonlijke energiebronnen.
Bevlogenheid voorkomt burn-out
‘Je voorkomt een burn-out door met bevlogenheid te leven en te werken’, aldus mijn collega professor Van Rhenen: ‘Door ervoor te zorgen dat je tijdens je werk energie opdoet in plaats van te verliezen.’ Doe slechts die dingen die bij je passen en blijf vooral ook sporten; dit samen levert je energie op en maakt je sterker in plaats van zwakker, en zorgt dus voor meer vitaliteit.
De Nederlandse wetenschap heeft gelukkig ook steeds meer oog voor het belang van vitaliteit. In 2010 is Tinka van Vuuren zelfs aangesteld als bijzonder hoogleraar Vitaliteitsmanagement aan de Open Universiteit te Heerlen. Je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden, zo luidde de mooie titel van haar oratie, waarin ze het belang van vitaliteitsmanagement nog eens uit de doeken doet. ‘Werkgevers die niets doen aan de vitaliteit van medewerkers, krijgen het de komende jaren flink voor de kiezen’, zo stelt Van Vuuren.
Bron: De kunst van duurzaam presteren
Door: Bas Kodden
