Een conflict doorloopt verschillende stadia. De ‘escalatieladder’ van wetenschapper Friedrich Glasl (1941) geeft heel mooi de ontwikkeling van een conflict weer. Je kunt het gebruiken om in te schatten in welke fase een conflict zich bevindt. Het model kent drie hoofdfasen, met elk drie escalatiegraden. Elke stap op de ladder heeft gevolgen voor het gedrag van mensen, voor hun houding en hun manier van denken. Een mediator zal proberen te de-escaleren ofwel proberen partijen een stap hoger op de ladder te krijgen.
Geschatte leestijd: 2 minuten
Hoofdfasen
De drie fasen van een conflict zijn:
- Hoofdfase 1
de rationele fase: een conflict tussen A en B als probleem dat door - henzelf kan worden opgelost.
- Hoofdfase 2
- de emotionele fase: een conflict als strijd dat door zowel A als B gewonnen wil worden.
- Hoofdfase 3
de strijdfase: een conflict als oorlog, waarbij uitschakeling van de - ander centraal staat.
Bij langdurige destructieve conflicten zal in het algemeen sprake zijn van hoofdfase 2 of 3.
Fase 1: je komt er zelf nog uit
Als partijen een conflict in hoofdfase 1 hebben, komen zij er vaak via onderhandelen – al dan niet met advocaten – zelf uit. Partijen hebben nog de regie en begeleiding van een neutrale derde is niet nodig. De wil om een win-winsituatie te creëren en tot een gezamenlijke oplossing van het conflict te komen, is in deze eerste fase nog duidelijk aanwezig.
Fase 2: wantrouwen te groot
In hoofdfase 2 vormt de relatie de belangrijkste bron van irritatie en spanning. Het wantrouwen is nu zo gegroeid dat mensen er geen brood meer in zien om in samenwerking met de ander het conflict op te lossen. De wil om een win-winsituatie te creëren heeft plaatsgemaakt voor een win-losehouding.
Fase 3: toebrengen van schade
In hoofdfase 3 overheerst het streven naar het toebrengen van schade. De escalatie is dermate, dat vaak een knoop moet worden doorgehakt, een beslissing moet worden geforceerd. Dit kan door de rechter zijn die een uitspraak doet of door de directeur van een organisatie die een beslissing neemt over het conflict tussen A en B.
Werkterrein mediator
Maar waar zit dan de rol van een mediator in de fasen van een conflict? Hoofdfase 2, begin hoofdfase 3 is globaal het werkterrein van de mediator: het verwrongen beeld van A en B (over en weer) maakt dat de relatie de baas is geworden en het zelfstandig creëren van een inhoudelijke oplossing door A en B niet meer mogelijk is. De patstelling.
Bron: Conflictvaardig op het werk
Door: Jan Plevier, Frank Emmelot
