Benut het brein van je organisatie voor een groeimindset. Maar hoe? In feite laveren we als individu en daarmee ook als organisatie steeds tussen de statische mindset en de groeimindset, waarbij het de uitdaging is om zo veel mogelijk in de groeimindset te verblijven.
Vijf breinprincipes voor de groeimindset
Het helpt hierbij om de mogelijkheden van ons brein optimaal in te zetten. De volgende vijf breinprincipes kun je hiervoor breed in de organisatie inzetten:
- Zorg eerst voor veiligheid. Dit belangrijkste breinprincipe sluit volledig aan op de eerste basisbehoefte van geborgenheid. Ons reptielenbrein is gericht op overleven en dat krijgt altijd voorrang. Als er een gebrek aan fysieke, psychologische of sociale veiligheid wordt ervaren, dan domineert het limbische systeem en kunnen we moeilijk gebruikmaken van onze executieve basisvaardigheden die zetelen in de prefrontale hersenschors. Kort samengevat: zonder veiligheid wordt er niet geleerd. Dit wordt in paragraaf 5.2 van het boek Iedereen Risicoleider verder uitgewerkt.
- Zorg voor voldoende voeding. Dit gaat in de eerste plaats over voeding voor ons hele lichaam, in de vorm van zuurstof, vocht en voedsel. Daarnaast is ons brein nieuwsgierig en heeft het behoefte aan prikkels. Hoewel, niet te veel prikkels, anders raken we overprikkeld en verliezen we focus en concentratie. We hebben dus ook voldoende voeding nodig in de vorm van rust, slaap én beweging.
- Versterk verbindingen. Dit betreft enerzijds verbindingen met de doelen de je nastreeft en met de mensen met wie of voor wie je werkt. Het is knap lastig om deze verbindingen te leggen en te onderhouden als niet aan de voorgaande principes van veiligheid en voeding is voldaan. Daarbij gaat het ook om het ontwikkelen en versterken van nieuwe verbindingen tussen de neuronen (hersencellen) in ons brein, vanuit de eerder beschreven neuroplasticiteit. Door actief bezig te zijn met het
ontwikkelen van een groeimindset, door meerdere zintuigen te gebruiken, ontstaan de daarvoor benodigde verbindingen in de hersenen. Tegelijkertijd verzwakken hierdoor de verbindingen voor de statische mindset, en wie weet verdwijnen ze op termijn zelfs. - Reguleer emoties. Emoties zetelen in de amygdala en zijn een onderdeel van ons limbische systeem. Negatieve emoties, zoals angst bij het ervaren van onveiligheid, blokkeren het leren. Positieve emoties hebben juist een positief effect op onthouden, veranderen en daarmee op leren en ontwikkelen. Stimuleer daarom positieve emoties tijdens het leren, bijvoorbeeld met leuke of ontroerende filmpjes in workshops. En door af en toe samen lekker te lachen. Probeer negatieve emoties zo veel mogelijk te vermijden, volgens het eerste en belangrijkste breinprincipe: veiligheid eerst.
- Verwerk en pas toe. Iets leren heeft pas zin als je het ook gaat doen. Dit betekent herhalen en oefenen, waarbij voldoende slaap en rust (onderdeel van het breinprincipe voeding) helpen. Herhaal dat wat je hebt geleerd bijvoorbeeld na een dag, na een week, na vier weken, na drie maanden. Noteer die herhalingen in je agenda om ze niet te vergeten in de waan van de dag. Neem zo de tijd om het geleerde te doorleven, te verwerken en er écht iets mee te doen.
Breinprincipes
Door het breed toepassen van deze breinprincipes in je team, afdeling of project benut je het brein van de organisatie. Dit vereist echt geen rocket science. Vertaal de breinprincipes in concrete activiteiten die bij jou en je team, afdeling of project passen. Hierbij is het principe van veiligheid eerst het allerbelangrijkste principe voor leren, ontwikkelen en veranderen, dus ook voor het gezamenlijk ontwikkelen van risicoleiderschap in een organisatie.
Bron: Iedereen risicoleider
Door: Martin van Staveren
