Tijdens de eerste weken van mijn basisopleiding tot marechaussee der tweede klasse – en op termijn tot marechaussee der eerste klasse – bij de Koninklijke Marechaussee vroeg ik me regelmatig af of ik de juiste keuze had gemaakt. Ik was met overtuiging vlak voor het examen van school gegaan en had dus geen havodiploma. Toch moest ik nog af en toe terugdenken aan dit besluit.
Op een avond in het begin van de opleiding kwam een instructeur op onze kamer. Hij vertelde dat hij onze persoonsdossiers had gelezen. ‘Jij bent toch Van den Brink?’ Ik keek vanaf mijn stoel omhoog. ‘Ik zie dat jij op de havo hebt gezeten. Ga je die nog afmaken?’ Ik was verrast en antwoordde hem dat mij was verteld dat ik geen havodiploma mocht hebben. ‘Dat klopt, als aannemingseis,’ zei hij, ‘maar nu zit je bij de marechaussee en mag je alle opleidingen volgen die je wilt.’ Daaraan had ik zelf niet gedacht. Misschien was het dan toch goed dat ik mijn hele examenjaar had afgerond en alleen het examen had gemist.
Contact met school
Ik nam in het weekend meteen contact op met de rector van mijn oude school en legde hem de situatie uit. Alle cijfers van het afgelopen jaar waren aanwezig; alleen het schriftelijk examen ontbrak. Ik vroeg de rector of ik komend jaar, een jaar later dus, alsnog examen kon doen; waarbij de resultaten van mijn afgelopen examenjaar zouden blijven staan. Hij wilde me helpen en zou kijken wat hij kon doen. Het moest in de lerarenvergadering worden besproken. Korte tijd later belde hij. Ik mocht mij opnieuw inschrijven op school. Ik zou niet in de klas komen, maar moest wel af en toe op school komen om met een docent te bekijken of mijn kennisniveau op peil bleef. Aan het eind van het jaar zou ik dan examen kunnen doen, met mijn cijfers van het jaar daarvoor als schoolresultaten.
Er waren twee dingen belangrijk. In de eerste plaats moest er toestemming komen van de marechaussee om af en toe op een vrijdagmiddag met studieverlof naar school te gaan. In de tweede plaats moest ik mijn mond houden over deze regeling, want als de schoolinspectie erachter zou komen, zouden ze vragen kunnen stellen. Volgens de geldende procedures en regels was er namelijk sprake van doubleren en dan vervallen normaal gesproken alle cijfers.
Diploma-uitreiking
Ik besprak het voorstel met mijn pelotonscommandant en kreeg het gevraagde studieverlof, zolang mijn opleidingsresultaten bij de marechaussee er niet onder zouden lijden. Alles was nog net voor de start van het nieuwe schooljaar geregeld. In mei 1980 waren de examens voor het marechausseediploma. In dezelfde periode werden ook de havo-examens afgenomen. Een enkel examen bij de marechaussee kon worden verschoven en zo paste het net. Ik slaagde en bij de uitreiking van het havodiploma vertelde de rector aan de zaal welk speciaal traject ik had gevolgd. Het mocht nu bekend worden, er was geen schoolinspectie meer die zou ingrijpen.
… als je iets wilt, zoek je een mogelijkheid, als je niet wilt, vind je een reden …
Meewerken van betrokken partijen
Later realiseerde ik me hoe eenvoudig dit hele plan niet had kunnen doorgaan. Als een van de ‘spelers’ niet had gewild, was er heel snel een reden gevonden om niet mee te werken. De leiding van de school en de leiding van de Koninklijke Marechaussee waren bereid mee te denken. Er waren redenen genoeg om het veilige pad van ‘de geldende regel’ te kiezen of ‘geen gedoe’ te willen. Maar alle betrokken partijen wilden meewerken en daarom zochten ze naar mogelijkheden.
Als je samen iets wilt, zoek je naar mogelijkheden; als je iets niet wilt, vind je gemakkelijk een reden. Om resultaat te behalen, zijn we bijna altijd afhankelijk van de medewerking van anderen. Die medewerking is vaak niet vanzelfsprekend. Het gaat er uiteindelijk ook om of het je wordt gegund.
Bron: Leiderschap door de rangen heen
Door: Harry van den Brink
Foto: Ministerie van Defensie (Defensie.nl)
