Zorgcentrum De Hogeweyk in Weesp is niet zómaar een zorgcentrum. De bewoners, ouderen met dementie, leven er zoveel als mogelijk zoals thuis. Aernout Schravendeel, adviseur beleid en innovatie van Vivium Zorggroep, vertelt over de visie achter de Hogeweyk. Hij is een van de sprekers van het 20e Nationaal Kwaliteitscongres dat op 26 mei plaatsvindt.
Op het eerste gezicht lijkt De Hogeweyk een gewone woonwijk in Weesp. Maar kijk je goed, dan verandert dat beeld. De 23 woningen worden bewoond door mensen met dementie, mensen die niet meer zelfstandig kunnen wonen. De wijk heeft straten, pleinen, steegjes, hofjes en een parkje. De 150 bewoners kunnen gebruik maken van faciliteiten als een theater, een restaurant, een café, een supermarkt en een kapper. En er is een actief verenigingsleven, speciaal voor mensen met dementie. Als het nodig is, kunnen ze ook naar een huisarts of een fysiotherapie praktijk. De bewoners kunnen niet zomaar hun wijk uitlopen, de voordeur van hun woningen komt uit op een binnenplein. Want wie verward is, verdwaalt nou eenmaal makkelijk.
Niet alleen maar achter de geraniums
‘De visie van Vivium Zorggroep is dat bewoners met dementie hun leven zoveel als mogelijk voortzetten zoals zij dat gewend waren. In de leefstijl die het beste bij hen past’, vertelt Aernout Schravendeel. Elke woning in De Hogeweyk heeft dan ook een specifieke leefstijl (Christelijk, Indisch, Cultureel, Goois, Stads, Ambachtelijk en Huiselijk). Dit zie je terug in de inrichting, de maaltijden en de manier waarop invulling aan de dag wordt gegeven. Men woont met zes tot acht gelijkgestemden per woning. Zo is het gemakkelijker het eigen leven zo veel mogelijk voort te zetten. ‘Ons leefstijlconcept maakt dat mensen zich thuis voelen en de omgeving ook herkennen als hun thuis’, zegt Schravendeel.
Elke leefstijlgroep heeft een vast team van verzorgers. In de woningen wordt een volledig zelfstandige huishouding gevoerd die niet te vergelijken is met het leven in een traditioneel verpleeghuis. De bewoners zien en ruiken dat er eten gekookt wordt, ze kunnen helpen met de boodschappen of met het vouwen van de was. Alleen maar wegdommelen achter de geraniums is er dus niet bij.
‘Bewoners worden bewust betrokken om hier actief of passief aan deel te nemen. We bieden allerlei bezigheden die herkenning en structuur aan hun dag kunnen geven.’ De gedachte achter De Hogeweyk is dat bewoners worden benaderd vanuit hun persoonlijke behoeften en voorkeuren, en niet vanuit hun zorgbehoefte. ‘Daarbij ligt de nadruk op wat ze nog wél kunnen en hoe ze zo gewoon en prettig mogelijk hun leven kunnen leiden, in hun eigen leefstijl.’
De Meetlat
Vivium ontwikkelde in samenwerking met CEAN Consulting de ‘Meetlat’, een instrument waarmee in eerste instantie ook andere locaties van de Vivium Zorggroep aan de slag zijn gegaan met de visie achter De Hogeweyk. Schravendeel: ‘Met de Meetlat brengen we in kaart wat aangepast moet worden om de visie te bereiken. Daarbij draait het om kwaliteit van leven, om wonen als thuis. Zo kan je vandaag al starten. Inmiddels ondersteunt Vivium ook andere organisaties bij het tot stand brengen van hun visie.’ Voor dit leefstijlconcept is inmiddels zeer veel internationale belangstelling, vervolgt Schravendeel: ‘Van over de hele wereld bezoeken zorgaanbieders en bestuurders De Hogeweyk.’
Medewerkers apetrots
De 250 medewerkers lopen niet in uniformen, maar gewoon in hun eigen kleding. Schravendeel legt uit: ‘Een uniform werkt namelijk vervreemdend voor mensen met dementie. Wij vinden het cruciaal om de typische systeem-omgeving, zoals we die kennen in bijvoorbeeld ziekenhuizen, te vermijden.’
Wat betekent deze nieuwe manier van werken voor de medewerkers die de zorg verlenen? ‘Het is best moeilijk om te veranderen, want ze moeten in hun woning nu meer uiteenlopende taken doen. Niet alleen zorg bieden, maar meer werken richting complete ondersteuning van bewoners. En ze moeten werken vanuit een vaste relatie met ‘hun’ groepje bewoners. Maar ze zijn inmiddels apetrots, nu blijkt dat deze aanpak werkt. Wat we bijvoorbeeld ook terugzien in hoge klanttevredenheidscijfers.’
Aernout Schravendeel is Adviseur Beleid en Innovatie van Vivium Zorggroep. Hij is een van de keynote sprekers van het 20e Nationaal Kwaliteitscongres op 26 mei 2016 in Burgers’ Zoo Arnhem.
