Platformen bieden bestaande organisaties grote kansen. En bedreigingen. Hoe kun je als bestaande organisatie met een bestaande business en belangen succesvol deelnemen aan de platformeconomie?
Hoewel het debat over platformen lijkt te gaan over platformen die vanuit een start-up zijn ontstaan, is het goed om te beseffen dat veel van de grote voorbeelden die we kennen niet als platform zijn gestart. Zo begonnen nagenoeg alle e-commerceplatformen als traditionele webwinkel met een eigen voorraad. Pas in een latere fase adopteerden zij het platformmodel, in de hoop hiermee de groei te versnellen. Zo heeft Zalando pas vrij recent het platformmodel omarmd en komt 10% van de omzet vanuit het platform. De ambitie is dat dit in 2025 is gegroeid naar 40%.
Ook Microsoft, Amazon, Apple en Facebook begonnen allemaal vrij traditioneel vanuit een platformperspectief en adopteerden pas in een latere fase de platformstrategie. Dus ook voor bestaande organisaties is het mogelijk om in een later stadium een platformstrategie te adopteren. Mits je de juiste keuzes maakt.
Wanneer is een platform van toegevoegde waarde?
De eerste vraag is dan ook altijd: onder welke voorwaarde is een platform van toegevoegde waarde voor de organisatie en stakeholders? Want hoe verleidelijk het ook is om op de platformtrein te springen en ik er een groot voorstander van ben om een platformidee zo snel mogelijk uit te voeren: uiteindelijk is vooronderzoek altijd op zijn plaats.
Dat er kansen zijn voor bestaande organisaties in de platformeconomie, staat buiten kijf. Platformen verlagen transactiekosten waardoor markten kunnen groeien, kosten worden verlaagd, organisaties hun product of dienstenaanbod verbreden en crossselling tussen verschillende diensten mogelijk is. Daarbij is de kern van een platform altijd: gemak, eenvoud, snelheid, kwaliteit en continuïteit.
Lees ook:
Disruptie, wat is het eigenlijk?
Bekijk de kracht van platformen daarbij zo breed mogelijk. Mogelijk is het niet interessant om een platform op te tuigen als losse en zelfvoorzienende entiteit, maar kan platformtechnologie juist bestaande (complexe) processen optimaliseren en transactiekosten verlagen. Interne disruptie kan, zeker op korte termijn, een stuk interessanter zijn dan externe disruptie. Vaak liggen de quick wins in het optimaliseren van interne processen en kunnen platformen juist daar een bijdrage aan leveren.
Tien strategische keuzes
Als bedrijf heb je verschillende strategieën waarmee je je in de platformeconomie kunt begeven. Tijdens mijn onderzoek ben ik de volgende tien varianten tegengekomen:
- investeren;
- overnemen;
- niets doen;
- eigen (of nieuw) product ontwikkelen voor in het platformecosysteem;
- bestaande resources beter benutten via platformen;
- samenwerken;
- externe platformen gebruiken voor de eigen organisatie;
- eigen diensten en producten aanbieden;
- krachten van bestaande organisaties bundelen;
- zelf doen.
Verschillende smaken
Vaak kiezen organisaties voor verschillende smaken. Niets mis mee, maar het is een gemiste kans wanneer die verschillende smaken geïsoleerd langs elkaar heen lopen. De uitdaging is om ze elkaar te laten versterken.
Bron: Platformrevolutie
Door: Martijn Arets
Martijn Arets is als ondernemer en onderzoeker bij de Universiteit Utrecht internationaal expert op het gebied van schaalbare online platformen als Airbnb (deeleconomie), Kickstarter (crowdfunding) en Uber (‘gig’ economy). Lees ook zijn nieuwe boek: Platformrevolutie.
