‘Veranderen vraagt van ons dat we meer moeten doorgronden van wat er gaande is en dat we dat boven het vinden van oplossingen moeten stellen.’ Dat zegt Wouter Hart, auteur van de boeken Verdraaide organisaties en Anders Vasthouden. ‘Ik denk wel dat het verleggen van de verhaallijn in je hoofd over veranderkundige vraagstukken veel vraagt van mensen. Maar dat is wel nodig om tot verandering te komen.’
Hart geeft een van de colleges in de masterclassreeks Veranderkunde: ‘Nieuwe geluiden’, maar volgens hem is meer nodig dan het volgen van een reeks om te veranderen: ‘Het lezen van een boek, of het bijwonen van een lezing, of veranderkundige reeks, leidt in zichzelf niet tot een wezenlijke verandering. Ik denk dat je een heftige ervaring nodig hebt om te kunnen veranderen. Dat kan een boek zijn dat je bijvoorbeeld zo confronteert met hoe je het altijd gedaan hebt, dat je echt een klap voor je kop krijgt. Maar het heel vaak herhalen van dezelfde boodschap kan ook goed helpen. Als je via verschillende kanalen keer op keer dezelfde verhaallijn voor je kiezen krijgt, zorgt dat op een gegeven moment ook echt wel dat er wat gebeurt.’ En er moet wat gebeuren, want volgens Hart wordt er te veel gewerkt omdat het nu eenmaal zo gaat. En dat moet juist anders, vindt hij: ‘Ik hoorde laatst van iemand bij Decathlon, dat zij gemerkt hebben dat zij wat groot aan het worden waren. Ze vroegen toen: hoe kunnen we onszelf opnieuw uitvinden als een soort startup waarin we weer teruggaan naar het DNA van de organisatie? En daar voel je gelijk al een andere dynamiek, daarmee komt er ruimte voor nieuwe geluiden.’ ‘Er is in heel veel organisaties een suggestie dat wat op papier staat, dat wat beleid is, en dat wat protocollen zijn, dat dat het beste antwoord is. En iedereen is er om dat uit te voeren. Daarmee worden professionals dus een soort uitvoerders van gestoelde antwoorden, maar daarmee word je niet uitgenodigd om te blijven kijken naar de betekenis van de antwoorden. Of uitgenodigd om te kijken waar het om gaat in relatie met bewoners, cliënten of leerlingen. Want het is dan niet aan jou om een opvatting over die antwoorden te hebben.’ ‘Dan kom je bij bijvoorbeeld de JP van den Bent stichting. Die hebben juist als waarde: jij neemt verantwoordelijkheid, ook voor de organisatie. Als jij vindt dat het protocol niet deugt, dan neem jij de verantwoordelijkheid om het protocol beter te maken. Je kunt je dan nooit verschuilen achter de regels en protocollen, want jij bent de creator ervan. Op het moment dat je mensen uitvoerder maakt van de regels die buiten henzelf zijn vastgesteld en gestoeld, dan creëer je een cultuur van externalisatie, de oplossingen worden buiten jou gecreëerd. En je moet juist naar internalisatie. Je moet mensen continu uitnodigen om zichzelf een plek te geven in de oplossing. Het nieuwe geluid is dus eigenlijk dat mensen verteld wordt: vind er iets van, werk aan een oplossing!’ Nieuwsgierigheid is misschien wel een sleutel naar nieuwe oplossingen denkt Hart: ‘Je zou kunnen zeggen, en dat is dan misschien wel het creëren van nieuwe geluiden, dat als je niet echt nieuwsgierig bent, het de vraag is of je het wel echt belangrijk vindt wat je doet?’- Ben jij nieuwsgierig naar wat Wouter Hart te vertellen heeft? Kom dan naar de Collegereeks Veranderkunde: Nieuwe geluiden >>>
