Een van de belangrijkste kenmerken van een goed team is gezamenlijkheid. Gezamenlijkheid die tot uitdrukking komt in onderlinge betrokkenheid, een goede sfeer, openheid en vertrouwen. Maar hierin schuilt ook een aantal valkuilen voor teams. Valkuilen die niet echt bevorderlijk zijn voor de groepsprestaties en de sfeer in de groep.
Geschatte leestijd: 4 minuten
Inhoudsopgave
Onkwetsbaarheid
Het gevoel van onkwetsbaarheid, ook wel groupthink genoemd, is de eerste valkuil. Het treedt op wanneer het streven naar unanimiteit groter is dan de wens om te komen tot een realistische beoordeling van de situatie of van alternatieven. Je kunt het herkennen als men het voortdurend met elkaar eens is en op elke kritische vraag wel een antwoord aanwezig lijkt te zijn.
Verantwoordelijkheid
De tweede valkuil is die van de gezamenlijke verantwoordelijkheid. Als de norm is dat we met elkaar verantwoordelijk zijn, dan is de kans groot dat ieder op zijn beurt denkt dat de ander er wel goed over nadenkt. Je doet mee omdat de ander enthousiast is en wel echt verantwoordelijk zal zijn. Je herkent deze valkuil aan de oeverloze discussies die het team voert en het gebrek aan besluitkracht.
Als iedereen verantwoordelijk is, is niemand verantwoordelijk.
Niemand zegt nee
Als derde is er de valkuil van: niemand durft nee te zeggen, de Abilene-paradox. Omdat de sfeer zo goed is, wil men elkaar niet teleurstellen (en misschien is daarom de sfeer zo goed…). Verschillen worden niet uitgesproken, conflicten worden vermeden of toegedekt. Je herkent het wanneer niemand echt enthousiast is over een voorstel. Verder valt het te herkennen als er weinig kritiek geuit wordt.
Conformisme belemmert de vrije gedachtewisseling.
Conformisme
Conformisme is de vierde valkuil. Door wederzijdse aanpassing vermindert de individualiteit. Deze valkuil ligt altijd op de loer, want in elk team is er een bepaalde onderlinge druk om je aan te passen aan de groepsnormen. Want een groep is pas een groep als men een aantal normen deelt. Alleen normen zijn meestal impliciet, het zijn de regels waarover niet gesproken wordt. Een groep levert pas een topprestatie wanneer de verschillen die er liggen optimaal gebruikt worden, wanneer men niet tot een eenheidsworst vervalt. Je kunt deze valkuil herkennen door het terugtreden van bepaalde kritische personen en wanneer andersdenkenden vaak belachelijk gemaakt worden.
Wij versus zij
De laatste valkuil is het denken in ‘wij versus zij’. Wanneer in een groep een sterke groepsgeest heerst, bestaat het gevaar dat men zo sterk bij elkaar betrokken raakt dat er niet meer naar buiten wordt gekeken. ‘De anderen snappen het niet’ of ‘zij maken het ons onmogelijk’. Het komt niet meer in de hoofden van de aanwezigen op om zich af te vragen wat ze zelf veroorzaken en wat ze zelf beter/anders kunnen doen. Je herkent deze valkuil wanneer een groep zeer zelfvoldaan begint te reageren. Maar ook als er vaak lacherig gedaan wordt over mensen van buiten.
Samenwerken zonder vertrouwen werkt niet
Het is noodzakelijk goede relaties te ontwikkelen tussen de teamleden. Een gezonde relatie heeft vertrouwen nodig. Vertrouwen is, in de woorden van de leiderschapsgoeroe Warren Bennis, van essentieel belang voor alle organisaties. De belangrijkste determinant van vertrouwen is betrouwbaarheid of consistentie. Het is weten waar iemand vandaan komt, waar hij of zij voor staat. Een recente studie toonde aan dat mensen liever met individuen samenwerken op wie ze kunnen rekenen, zelfs wanneer zij het niet eens zijn met hun standpunt, dan met mensen die voortdurend van standpunt verschuiven.
Covey (de zoon van) onderschrijft in zijn boek The Speed of Trust het belang van zelfvertrouwen, integriteit en congruentie:
‘Self Trust deals with the confidence we have in ourselves – in our ability to set and achieve goals, to keep commitment, to walk our talk – and also with our ability to inspire trust in others. The whole
idea is to become, both to ourselves and to others, a person who is worthy of trust.’ ‘A person has integrity when there is no gap between intent and behaviour… when he or she is whole, seamless, the same – inside and out. I call this “congruence”. And it is congruence that will ultimately create credibility and trust. People who are congruent act in harmony with their deepest values and beliefs. They walk their talk. When they feel they ought to do something, they do it.’
Bron: Werken aan projecten
Door: Rudy Kor
