Ieder van ons heeft een persoonlijke meetlat. De uitdaging is om deze meetlat zo te gebruiken dat er vooruitgang, ontwikkeling en innovatie kan ontstaan. Om deze doelen te bereiken, is het belangrijk de regie te nemen in de gesprekken die we voeren, zeker als we sterk van mening verschillen. Regie nemen betekent dat jij sturing geeft aan de gewenste manier van communiceren. Je laat dan niet de omstandigheden of het gedrag van de ander bepalen hoe het gesprek verloopt.
Sturing begint met sturing geven aan je eigen denken
Sturing begint met sturing geven aan je eigen denken. De manier waarop we denken heeft grote invloed op de manier waarop we de wereld waarnemen en verschillen ervaren. Als jij bijvoorbeeld denkt dat de meeste mensen deugen, dan valt sociaal gedrag je sneller op dan wanneer je denkt dat de meeste mensen niet te vertrouwen zijn. Als jij gelooft in het goede, dan is de kans groter dat jij je verbaast over het gedrag van John en benieuwd bent naar zijn beweegredenen. Als je zelf echter onzeker bent over je eigen prestaties, dan interpreteer jij het gedrag van John waarschijnlijk anders. Als je ook nog eens vindt dat hij een communicatieve
hork is, dan heb je geen hoge verwachtingen van een gesprek met hem en ga je het ongemakkelijke gesprek ook eerder uit de weg.
Regie nemen in D2S
Regie in D2S (Dialogue to Synergize) is:
- De bekwaamheid om je eigen meetlat te kennen en te begrijpen.
Dit betekent dat je voor jezelf accuraat kunt benoemen wat voor jou belangrijk is en welke behoeften in een specifieke situatie van belang zijn (zelfkennis); impliciete waarden expliciteren. In de praktijk begrijp je hoe jouw meetlat je communicatie beïnvloedt en in welke specifieke situaties jij het lastig vindt om in dialoog te gaan. - De bekwaamheid om te zien wanneer meningen en/of gedrag van anderen afwijken van je eigen meetlat. In de praktijk betekent dit dat jij je eigen spanning voelt en die herkent bij anderen (zelfbewustzijn). Je begrijpt onderliggende behoeften en gebruikt deze om een verbindende dialoog te voeren.
- De bekwaamheid om je primaire oordeel uit te stellen als meetlatten verschillen (zelfbeheersing). Als woorden je raken, ben je in staat die te relativeren en het gesprek aan te gaan. In de praktijk betekent dit dat je kunt aangeven dat jij er waarschijnlijk anders over denkt, om vervolgens de mening of het standpunt van de ander te onderzoeken; ‘Ik zie het denk ik anders, maar wellicht begrijp ik je nog niet goed genoeg. Kun je mij iets meer vertellen over’?
Praktijkvoorbeeld: wat een idioot
Een van de agendapunten tijdens het mt-overleg bij een grote, beursgenoteerde organisatie, is het grote verloop onder jonge, nieuwe medewerkers. Een van de mt-leden, Marieke, hoort hoe de voorzitter de situatie schetst: ‘Onze organisatie is nog steeds goed in staat om talentvolle studenten te interesseren voor een baan bij ons, na hun studie. Het lukt ons echter steeds minder goed om deze groep voor langere tijd aan ons te binden. Het beeld dat uit de exitgesprekken naar voren komt, is divers. Eén rode draad is daarin echter wel te ontdekken: veel mensen geven aan dat ze de balans tussen werk en privé, niet in orde vinden. Als het nodig is, wordt er namelijk van je verwacht dat je overwerkt. Hierbij ervaren de jonge medewerkers weinig begrip voor privé-omstandigheden.’
‘Bovendien vallen ze erover dat deze uren niet worden vergoed. Daarnaast maakt de organisatie haar claim van lerende organisatie niet waar. Het lijkt er meer op dat het onze strategie is om iedereen in het diepe te gooien en dat degene die blijft drijven mag
blijven, dan dat er sprake is van collectief leren.’
Opluchting
Marieke voelt opluchting (zelfbewustzijn) bij het beeld dat de voorzitter schetst (overeenstemming meetlatten) en denkt: ‘Eindelijk krijgen we oog voor de realiteit. Jammer dat we er nu pas over nadenken nu de verloopcijfers onacceptabel hoog zijn geworden. De arbeidsmarkt is al jaren aan het veranderen en onze organisatie verandert niet mee. Jonge mensen zijn nog steeds ambitieus, maar hechten ook veel waarde aan andere zaken dan carrière. Bovendien zijn ze van hun studie uit veel meer gewend aan coaching en begeleiding. Het is natuurlijk ook …’
Marieke’s denken wordt onderbroken door de luide stem van Marnix: ‘Ik vraag me af of het verloop wel het vraagstuk is. Volgens mij trekken we de verkeerde mensen aan. Mensen die niet aan onze hoge verwachtingen kunnen voldoen als het gaat om arbeidsethos en zelfstandigheid.’
Irritatie
Marieke bijt op haar tong en denkt: ‘Daar gaan we weer. Marnix leeft echt in zijn eigen wereld. Hij is zeer competitief, heeft keihard gewerkt om te komen waar hij nu is en hij denkt dat dit de enige weg is die talentvolle mensen aanspreekt. Hij ziet blijkbaar niet dat de wereld en daarmee ook zeker de behoeften van jonge mensen, aan het veranderen zijn. Zij voelt haar irritatie (zelfbewustzijn), omdat ze behoefte heeft aan realiteitszin (zelfkennis).
Marnix vervolgt: ‘Door kritischer te zijn aan de poort en uitzonderlijke prestaties met stevige bonussen te belonen, lossen we dit probleem snel genoeg op.’ Marieke bijt niet alleen op haar tong, ze perst ook haar lippen op elkaar en denkt: ‘Wat is het toch af en toe een idioot. Hij leeft echt nog in de vorige eeuw. Als hij nu gewoon eens de tijd zou nemen om met onze jonge talenten te praten, dan …’ Dan herinnert Marieke zich haar goede voornemen om te werken aan haar zelfbeheersing en haalt een paar keer onopvallend diep adem en richt zich bewust op Marnix met de intentie hem echt te begrijpen.
Bekwaamheden
Dit voorbeeld, dat in het boek Einde discussie verder wordt uitgewerkt, laat zien dat de eerste drie bekwaamheden voor Marieke nodig zijn om een dialoog met Marnix te kunnen starten. D2S ondersteunt haar om haar eerste oordeel te relativeren en verantwoordelijkheid te nemen voor de woorden die ze kiest en de impact die deze woorden hebben. Door de regie te nemen met de bekwaamheden van de eerste R, begint zij het gesprek vanuit de intentie om zich te verbinden met Marnix en te streven naar een waardevolle samenwerking.
Beluister de Boom Management Podcast: Einde discussie met Roland de Bruijn
Bron: Einde discussie
Door: Roland de Bruijn, Fons Trompenaars
