In onze organisaties werken we volop aan verandering. Vaak hollen we van probleem naar probleem en van klus naar klus. Maar misschien hebben we het gevoel dat we niet werken aan echte verandering of vernieuwing. De hectiek van alledag wint het vaak van wat we eigenlijk willen. De hectiek van alledag, die verzameling van activiteiten die nu eenmaal moeten, die we elkaar opleggen en ons ervan weerhouden om te doen wat we echt belangrijk vinden.
Maar iedere onstuitbare beweging komt voort uit verlangen. Als we ons laten leiden door wie we willen zijn en wat we willen betekenen, maken we een hoop energie vrij. Dan vervaagt het klassieke beeld van leiders met volgers. Dan ontstaat er vooral veel leiderschap.
Traag versnellen betekent samen een stem geven aan wat ons echt aan het hart gaat, aan wat we willen betekenen en hoe we van waarde willen zijn. Een herwaardering van wat we doen. Met nieuwsgierigheid verkennen wat we echt willen in plaats van automatisch terugvallen op het oude.
Niets meer missen?
Schrijf je nu in voor onze nieuwsbrief
Hoe is dat bij jou? Wat gaat jou en jouw collega’s echt aan het hart? Wat willen jullie betekenen? Hoe laten jullie dat verlangen de hectiek van alledag overstemmen, in plaats van andersom? Hoe creëren jullie een klimaat waarin mensen volop leiderschap tonen omdat het ertoe doet?
Een stem aan collectief verlangen
Ken je die ervaring dat je je op je werk vol overgave ergens voor inzet? Dat niets je te veel is? En dat je er waanzinnig veel voldoening uithaalt? Misschien heb je dit meegemaakt buiten je werk, toen je er geen cent voor kreeg. Welk voorbeeld je ook voor ogen hebt, het moet iets geweest zijn wat jou raakte, wat er voor jou toe deed.
Ik ben betrokken bij een mooie regionale onderwijsbeweging, Ieder Talent Telt. ‘Stel je voor dat we er samen voor zorgen dat in de regio Nijmegen ieder kind en iedere jongere zijn talenten kent en de kans krijgt die te ontwikkelen.’ Dit was de droom van de toenmalige wethouder van Onderwijs van Nijmegen. De ambitie werd door onderwijssectoren warm ontvangen: van kinderopvang, basisonderwijs, voortgezet en hoger onderwijs tot de Radboud Universiteit. Dit gebeurde vanuit een diep besef dat onderwijsinstellingen te zeer uitsluitende systemen zijn; als je er met jouw talenten niet precies in past, val je buiten de boot.
De wethouder gaf een positieve stem aan een diep verlangen dat veel professionals en bestuurders deelden. En die stem was zo sterk dat die het begin inluidde van een omvangrijke beweging van initiatieven binnen en tussen onderwijsinstellingen, in wijkcentra en bij mensen thuis. Die stem bracht inspiratie, bezieling, aan vele individuen die zich vooral in hun eigen tijd en onbezoldigd inzetten voor deze goede zaak.
Verlangen doet ons bewegen, ook als er een kans bestaat dat we niet bereiken wat we verlangen.
Een belangrijke pijler van de beweging is het bij elkaar brengen van werelden. Dan gebeuren vaak mooie dingen. Zoals die keer dat de twaalfjarige Dylan zijn spreekbeurt over Ieder Talent Telt nog eens overdeed voor een groepje nauw betrokken bestuurders, allemaal zittend op kleine stoeltjes. ‘Dankzij Ieder Talent Telt durf ik nu te zingen voor publiek.’ Het verhaal ontroerde de meesten van ons zichtbaar, waarop hij zei: ‘Ik zie uw tranen wel. En dan heb ik nog niet eens voor u gezongen.’ Voor zulke kinderen doen we het, zetten we ons met hart en ziel in.
De wethouder gaf een stem aan een krachtig verlangen dat er al was. Dat bleek uit de intensiteit van de beweging die op gang kwam. Deze ervaring sluit aan bij onderzoek over hoe een vernieuwingsbeweging op gang komt.
Vaak denken we dat beweging ontstaat vanuit een call to action. Maar zo’n oproep heeft niet de kracht om een blijvende beweging teweeg te brengen. Die start met emotie: de opwinding om bij te dragen aan iets goeds of onvrede met de huidige situatie en gebrek aan vertrouwen dat de huidige machtsstructuur of systemen een oplossing bieden. Dit gevoel wordt omgezet in actie als een stem een positief perspectief biedt en een beeld hoe we daaraan kunnen werken. Een positief perspectief dat ons verlangen verwoordt.
Onvrede en verlangen lijken tegenover elkaar te staan, maar zijn nauw gerelateerd. Wibe Veenbaas e.a. schrijven daarover vanuit een systemisch perspectief: ‘Verlangen is reiken naar. Het is een drijvende kracht die ons beweegt, op zoek naar datgene wat niet voorhanden is. Verlangen wordt in gemis geboren. Verlangen verschilt van willen. Waar verlangen doelgeleid is (we ervaren een droom en voelen ons ertoe aangetrokken), is willen doelgericht (we zetten stappen om er binnen een bepaalde tijd gestalte aan te geven). Verlangen doet ons bewegen, ook als er een kans bestaat dat we niet bereiken wat we verlangen.’
Bron: Traag Versnellen
Door: Arend Ardon |
