Verpleeghuizen maken kwaliteitsslag, ruimte voor verbetering

Sinds 2016 is er in verpleeghuizen een beweging op gang gekomen naar een zinvollere daginvulling voor bewoners, meer deskundigheidsbevordering voor personeel en meer onderlinge dialoog. Maar er is nog ruimte voor verdere verbetering, zo blijkt uit onderzoek van het Nivel.

Sinds 1 januari 2016 kunnen verpleeghuizen extra geld krijgen voor het realiseren van een zinvolle daginvulling van bewoners en voor het verhogen van de deskundigheid van het personeel. Dit geld wordt zeer gevarieerd besteed. Te denken valt aan deskundigkundigheidsbevordering over uiteenlopende onderwerpen, de aanschaf van materialen (zoals spellen, tovertafels en duofietsen), het gezellig maken van de woonkamer en het organiseren van activiteiten voor bewoners. Ook worden extra verzorgenden en verpleegkundigen geworven en wordt er ander personeel aangetrokken, zoals activiteitenbegeleiders, muziektherapeuten en welzijnsassistenten.

Verbetering van deskundigheid

Bijna de helft (45%) van de ondervraagde verzorgenden en verpleegkundigen voelt zich qua deskundigheid in 2018 beter toegerust voor het werk ten opzichte van twee jaar eerder. Voor een bijna even grote groep (41%) bleef dit gelijk. Een kleine groep (11%) voelt zich juist minder toegerust.

Bijna de helft (45%) van de ondervraagde verzorgenden en verpleegkundigen voelt zich qua deskundigheid in 2018 beter toegerust voor het werk ten opzichte van twee jaar eerder.

Wat betreft de deskundigheidsbevordering zijn de ondervraagde zorgverleners meer verdeeld: de helft (47%) ervaart hier genoeg tijd en ruimte voor te hebben, een derde (35%) ervaart hier soms wel en soms niet genoeg tijd en ruimte voor te hebben en bijna één vijfde (18%) geeft aan hier veelal geen tijd en ruimte voor te hebben. Er lijkt dus nog ruimte te zijn voor verdere verbetering van de deskundigheid.

Meer aandacht voor individuele bewoner

De meeste van de ondervraagde cliëntenraadleden (88%), OR-leden (82%) en bestuurders (87%) vonden dat de bewoners door het extra te besteden geld een zinvollere daginvulling hebben kregen. Een geïnterviewde: “… de persoonlijke zorg krijgt echt meer aandacht. Voorheen zat men alleen maar in een huiskamer in een kringetje en deed iedereen hetzelfde. Nu merk je dat voor ieder die er zit er rekening wordt gehouden met de persoonlijke omstandigheden.” Ook de ondervraagde zorgverleners op de afdeling vinden de daginvulling op onderdelen verbeterd. De meerderheid van de mantelzorgers (61%) van bewoners met dementie in de ouderenzorg vond dat er in 2018 voldoende activiteiten werden georganiseerd voor hun naaste. In 2016 was dit 70% dus ook wat betreft de zinvolle daginvulling lijkt er nog ruimte te zijn voor verdere verbetering.

Dialoog verbeterd

Het Nivel-onderzoek laat tevens zien dat de dialoog tussen bestuurders, de OR en de cliëntenraad sinds 2016 is verbeterd. De betrokkenheid – en daarmee de medezeggenschap – van de OR’s en de cliëntenraden is versterkt. Ook is het meer vanzelfsprekend geworden om deze raden te betrekken bij planvorming en evaluatie: “We zijn constant in gesprek met elkaar, dus we weten ook welke thema’s er leven bij de medewerkers en ook bij de cliëntenraden.

Het onderzoek

Voor het onderzoek naar de opbrengsten van de extra beschikbaar gestelde financiële middelen  – uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport – heeft het Nivel diverse gegevensbronnen gebruikt: er zijn acht focusgroepgesprekken gehouden met bestuurders/managers, OR-leden en cliëntenraadsleden (51 betrokken personen), er is een vragenlijst ingevuld door in totaal 152 managers, OR-leden en cliëntenraadsleden en er is een vragenlijst ingevuld door 367 verzorgenden en verpleegkundigen in de intramurale ouderenzorg die deelnemen aan het landelijke Nivel Panel Verpleging & Verzorging. Daarnaast is er een secundaire analyse uitgevoerd op gegevens uit 2016 en 2018 afkomstig van de Dementiemonitor Mantelzorg van Alzheimer Nederland (ruim 7800 ingevulde vragenlijsten). Ten slotte valt op te merken dat veranderingen in de verpleeghuiszorg tussen 2016 en 2018 niet per se zijn toe te dichten aan de inzet van extra financiële middelen. Andere ontwikkelingen die een rol kunnen spelen zijn onder andere: het beschikbaar komen van geld voor de implementatie van het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg, de veranderende samenstelling van de bewonersgroepen en de daarmee gepaard gaande toename in zorgzwaarte en de toegenomen media-aandacht voor de kwaliteit van zorg in verpleeghuizen. Bron: Nivel.nl