Jouw veranderreis: een kneiterhard matras en een dorp als een juweeltje
Precies wat je nodig hebt, zit in de onderste koffer, het motel aan de snelweg dat je had geboekt blijkt vol, ok, in het donker zoek je naar een andere plek om te slapen, je eindigt op een kneiterhard matras, er is een omleiding dus de route die je had uitgestippeld klopt niet meer, waar kun je naar de wc, de kinderen vragen steeds zijn we er al, ik heb geen bereik, klopt de nieuwe route wel???, waar zijn de broodjes, o wat is het hier warm, trui uit, trui aan, mag er andere muziek op, MAMA/PAPA! Binnen de kortste keren is het chaos in de tent (nou ja, in de auto, want die tent staat nog lang niet).
Veranderen is een reis vol ongemak
Ga je veranderen in je organisatie? Dan maak je ook z’n reis. Vol ongemak. Een koerswijziging, een andere plek, een nieuw systeem, een andere manier van werken: allemaal stof voor onzekerheid, verwarring en chaos. Hoe gaat het bevallen, kan ik het wel, is het wel goed ingericht, overzien we het hele speelveld, krijgen we de juiste output, vinden ze me daar wel leuk, lukt het op tijd? En je moet óók nog van alles leren. Ongemakkelijk!
Ondertussen zegt je brein: VLUCHT! Weg hier! Dat is een natuurlijke, automatische reactie (dus ja, je bent gewoon een mens als je er bij verandering vandoor wilt!). Hoe groter de onzekerheid en het ongemak, hoe sterker die vluchtneiging is. Logisch. Maar doe het niet. RELAX! Als je dat kunt, ga je namelijk pareltjes ontdekken en ervaren.
Vluchten kan niet meer
Daar komt bij: vluchten is geen optie. Dat heeft te maken met de tijd waarin we leven en werken. Alles verandert, de hele tijd. Lekker lineair? Vergeet het maar! De wereld en de vraagstukken waar we in organisaties en de samenleving voor staan, worden steeds complexer en sneller, alles hangt met alles samen en kleine afwijkingen kunnen grote onvoorspelbare gevolgen hebben. Er is altijd onzekerheid, altijd chaos, altijd ongemak. Waar je ook bent. Er is geen plek om naartoe te vluchten. Als je de ene verandering ontloopt, kom je terecht in een andere. Dus kun je het maar beter omarmen. Zodat je ermee kunt dealen en verrast kunt worden door het positieve dat het je brengt.
Twijfel is het begin van wijsheid.
= Aristoteles
De parels van ongemak
Het mooie is: ongemak is de plek waar je groeit, verbindt, leert. Als het je lukt die plek te omarmen, ontdek je de mooiste pareltjes. Zoals op je vakantiereis: blijkt dat dorpje waar je strandde een juweeltje te zijn. Is het matras misschien kneiterhard, maar het ontbijt zo verrukkelijk en de omgeving zo betoverend dat je besluit nog een dag te blijven. In je organisatie is dat bijvoorbeeld dat mooie open gesprek met je opdrachtgever toen je een fout had gemaakt. Die nieuwe collega aan wie je enorm moest wennen en met wie je nu zo goed samenwerkt dat je een heel nieuwe kant van jezelf leert kennen. Of dat scherpe inzicht na die lange stilte in het overleg. Je had het niet ervaren zonder het ongemak.
Zoek het op
Zoek het dus maar op. Zeg ‘ik weet het niet’ als je het niet weet. Hoe ongemakkelijk ook. Los het vraagstuk maar eens niet op. Zeg ‘ik twijfel’ of ‘wat denk jij’. Zeg a terwijl iedereen b zegt. Roei maar eens tegen de stroom in. Ga in gesprek met die collega die het helemaal niet met jou eens is. Begin eens ergens aan als nog niet iedereen er klaar voor is. Gooi het professionele pantser maar eens af en breng jezelf in, in alle eerlijkheid, met alles wat je hebt en bent. Relax! Welk moois je dat brengt, laat ook ongemakbaas Banks Benitez zien in dit hilarische en tegelijkertijd bloedserieuze filmpje over de kracht van ongemak.
Ongemak is de route naar groei en verbinding, precies wat je nodig hebt bij verandering.
Dus pak ‘m onhandig in, die auto. Verdwaal bij de omleiding. Ontdek hoe je dat blikje open krijgt zonder de opener in de onderste koffer. En zing ‘we zijn er nog lang niet’, zo hard je kan!
Door: Renate Kamp, Agnes Nanninga
In het boek Veranderprikkels, 18x meer kans dat het lukt lees je nog veel meer over de noodzaak en onvermijdelijkheid van ongemak bij verandering, leer je manieren om het te verdragen (zoals ondertitelen en de 90secondenregel) en lees je wat dat je oplevert. Je leert ook een intrigerende les van de kreeft. En je leest hoe internationaal polarisatie-expert Bart Brandsma kijkt naar het verdragen van spanning en ongemak en hoe hij dat zelf in de praktijk brengt.