AI-technologie ontpopt zich steeds meer én wortelt in het bedrijfsleven. Logischerwijs ontstaan er ook zorgen over de impact die het heeft op het banenlandschap zoals we die kennen. Met als hamvraag: wat betekent het voor je functie of voor die van collega’s? En voor een afdeling zoals HR? Volgens de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) is één op de drie banen bedreigd door AI. De makers van ChatGPT stellen zelfs dat het om 80 procent van de banen gaat waarop AI al van invloed is of gaat zijn. Maar op welke manier? Dat bespreken we met vijf experts uit verschillende sectoren.
Weinig keus
De zorgen rondom de snelle ontwikkeling van AI en zijn impact, zijn niets nieuws, stelt Gert Jan van Halem, CTO bij IT-consultancybedrijf Devoteam. “Bij technische vooruitgang is er altijd de angst dat het banen kost. De introductie van de computer op de werkvloer bracht precies dezelfde gevoelens met zich mee. Tot nu toe is die angst nog nooit uitgekomen. Eerder het tegenovergestelde.”
Jeroen Gijzen, commercieel directeur bij Wireless Logic, leverancier van IoT connectiviteit, is het hiermee eens. Ondanks dat ze in de connectiviteitssector al geruime tijd banen zien verdwijnen door AI, ontstaan er volgens hem ook nieuwe kansen. “Met name in het terugdringen van het personeelstekort”, vertelt Jeroen. “AI wordt in de zorg bijvoorbeeld al ingezet om het tekort aan medewerkers op te vangen. Denk aan robotica die werk uit handen neemt zodat zorgmedewerkers tijd overhouden voor andere werkzaamheden.” Wat Jeroen betreft hebben organisaties overigens ook weinig keus. “Je kunt eigenlijk je kont niet tegen de krib gooien. Je moet wel meegaan in deze technologische ontwikkelingen. Niet alleen om concurrentie voor te blijven en relevantie te behouden, maar zeker als je geen nieuwe medewerkers kunt vinden. AI biedt hier absoluut een oplossing voor.”
Tech-savvy leiderschap
Kansen of niet, feit is dat AI onze manier van werken verandert. “Het zal onze productiviteit enorm verhogen”, licht Gert Jan toe. “Met name in het segment van kenniswerkers. Het wordt makkelijker om analyses te maken en taken aan de computer over te laten. Maar dat vraagt wel om een verandering bij de gebruikers hiervan.” Dat is voor de één makkelijker dan voor de ander. Gert Jan zegt hierover: “Bij eerdere technologische vooruitgang, zag je dat dit redelijk geleidelijk gaat. Jonge mensen die nieuw op de werkvloer komen, weten niet beter. Mensen die ergens al langer werken, zullen moeten leren om op een goede manier van AI gebruik te maken.”
Op dat gebied is een belangrijke rol weggelegd voor leidinggevenden op de werkvloer, stelt Inouschka Overeem, opleidingsadviseur bij managementopleider ISBW. “De komst van AI kan gepaard gaan met weerstand vanuit medewerkers, bijvoorbeeld door onzekerheid over wat het voor hun dagelijkse werkzaamheden betekent. Mensen houden zich immers vast aan hun gewoonten en werkwijzen, die door AI flink kunnen veranderen. Daarom is het nu cruciaal dat je als manager een inspirator bent op het gebied van AI. Dat je het voortouw neemt, een open blik hanteert en medewerkers laat zien hoe ze technologische ontwikkelingen zoals AI voor zich laten werken.” Tech-savvy leiderschap noemt Inouschka dat. “Zolang managers een cultuur neerzetten waarin innovatie aangemoedigd wordt óf zelfs de norm is, zullen medewerkers minder geneigd zijn nieuwe technologie als bedreiging te zien.”
Dé HR-kans
Ook HR-afdelingen zitten op de voorste rij en hebben de verantwoordelijkheid om te onderzoeken wat AI voor effect heeft op medewerkers. “Het is belangrijk dat je als HR zijnde goed gaat nadenken over hoe AI als buddy van medewerkers kan worden gezien”, vertelt Kevin Martens, portfoliomanager bij full service HR & payroll dienstverlener Visma | Youserve. “Met als belangrijkste vraag: wat verandert er qua functieprofielen?”
Gelukkig krijgen HR-professionals dankzij AI voor dit soort vraagstukken ook meer tijd. Kevin: “AI heeft grote impact op het HR-domein. Dit is dé kans voor HR om focus te leggen op strategische initiatieven en datagedreven HR. Doordat AI activiteiten zoals cv’s scannen, functieprofielen maken en kennisdeling over wet- en regelgeving overneemt, wordt het leven van de HR-professional makkelijker. Desondanks blijft de mens nog steeds dé leidende factor. HR is immers een mensenbusiness en servicegerichtheid naar medewerkers is een kernwaarde. Dat is waarom we onze huidige functieprofielen tegen het licht moeten houden en moeten kijken wat voor andere competenties medewerkers nodig hebben om goed met AI te werken.”
Andere competenties
Een goed voorbeeld van een sector waarin AI om nieuwe vaardigheden vraagt, is het vak van de supportprofessional. “Dat is een spannende ontwikkeling, maar wat ons betreft een positieve”, vindt Lindsey Beverloo, opleidingsadviseur bij Schoevers, het opleidingsinstituut voor supportprofessionals. “De supportprofessional die AI weet te omarmen en administratieve taken uit handen kan geven, krijgt ruimte om zijn of haar functie op een hoger niveau uit te voeren. Zo kunnen supportprofessionals een sparringpartner worden voor de manager en op strategisch niveau meedenken en adviseren over organisatiebesluiten. De komst van AI vraagt van de supportprofessional dat hij of zij nieuwe en andersoortige vaardigheden ontwikkelt. Denk aan pro-activiteit, beïnvloedingsvaardigheden en organisatiesensitiviteit. Daarmee profiteer je als supportprofessional nu en in de toekomst optimaal van innovaties zoals AI.”
Licht werk
Hoe je de ontwikkeling van AI ook wendt of keert, het gaat hoe dan ook van impact zijn op de werkvloer. Hoe die impact er precies uitziet, dat zal een kwestie van ervaren en ondervinden worden. Wat de experts betreft gaat het de werkvloer in ieder geval veel brengen en het banenlandschap op een positieve manier veranderen. Of medewerkers dit ook zo zien, dat is de vraag. Daarom is het verstandig om als organisatie AI te omarmen, iets waar de HR-afdeling een belangrijke rol in speelt. Dat is de basis om de huidige opschudding rondom AI om te zetten naar stabilisatie én voordeel. Want computerhanden maken immers ook licht werk.
Door: Inouschka Overeem (ISBW), Gert Jan van Halem (Devoteam), Jeroen Gijzen (Wireless Logic), Lindsey Beverloo (Schoevers) en Kevin Martens (Visma | Youserve)
