Was jouw baas maar zo begonnen
Er zijn ontelbare boeken over management en leiderschap; er zijn minder boeken over leidinggeven bij de overheid; en als het gaat om de eerste stappen in een nieuwe rol bij de overheid, blijft het vaak stil. Laten we eerlijk zijn: we hebben allemaal wel eens de beginnersfouten gemaakt. Denk aan die keren dat we probeerden om maar niet in de weg te lopen bij de ervaren rotten, of als control-freak alles bleven controleren en het alsnog zelf overnamen als het niet helemaal lekker liep. En ja, dat gebrek aan een goed doordacht plan voor de eerste weken? Been there, done that!
Of je nu voor de eerste keer als leidinggevende aan de slag gaat of een nieuwe uitdaging aangaat, het is cruciaal om een plan te hebben. Het klinkt simpel om gewoon jezelf te zijn, maar de realiteit is dat je goed moet nadenken over verschillende dingen voordat je de sprong waagt. Er is niet één magische formule voor een succesvolle start; het hangt af van wat voor rol je hebt, waar je vandaan komt en de context waarin je terechtkomt.
Talloze functies
Rol:Vroeger was het simpel: je begon als afdelingshoofd. Tegenwoordig zijn er talloze functies, zoals projectleider, programmamanager en strategische beleidscoördinator. Elke rol heeft zijn eigen verantwoordelijkheden en bepaalt ook wat je focus in het begin moet zijn. Als afdelingshoofd ben je vaak bezig met personeelsgesprekken en beleidsuitvoering, terwijl het als directeur meer draait om strategisch leiderschap. Als projectleider gaat het weer wat meer om de inhoud en de middelen die je moet regelen. Het is dus belangrijk om te weten wat er van jou verwacht wordt en waar het zwaartepunt ligt van je nieuwe functie.
Achtergrond
Achtergrond:Heb je al eerder op dezelfde afdeling gewerkt? Dan heb je geluk. Je kent de mensen en de processen, wat je een vliegende start kan geven. Maar pas op: als je eerder een collega was, kan het een uitdaging zijn voor anderen om je nieuwe rol als leidinggevende te accepteren. Zorg ervoor dat er draagvlak is. En kom je van buiten de organisatie? Dan is het tijd om je netwerk op te bouwen en de interne processen te leren kennen. Dit kost tijd, maar het is essentieel voor je succes.
Context
De Context:De omgeving waarin je gaat werken maakt ook een groot verschil. Kom je binnen in een nieuw opgerichte afdeling? Dan is het makkelijker om dingen in gang te zetten. Maar als je te maken hebt met een organisatie met een lastige geschiedenis of waar mensen terughoudend zijn om leiding te accepteren, kan dat een uitdaging zijn. Open gesprekken en het begrijpen van de dynamiek zijn hier cruciaal.
Dingen om te doen
Er zijn gelukkig wel degelijk dingen die je in het begin kunt doen volgens een min of meer vaste aanpak. Neem de tijd om je in te lezen in de organisatie voordat je begint. Praat met mensen die de organisatie goed kennen en vraag naar belangrijke dossiers en evaluaties, zodat je goed voorbereid bent.
Als je eenmaal aan de slag gaat, zijn die eerste weken cruciaal. Voer zoveel mogelijk kennismakingsgesprekken, leer je mensen kennen en vraag naar hun achtergronden en voorkeuren. Dit helpt niet alleen om een goede relatie op te bouwen, maar het geeft je ook inzicht in hoe je het beste kunt samenwerken. En vergeet niet om de informele momenten te benutten – een praatje bij de koffieautomaat of een lunchwandeling kan wonderen doen voor je netwerk.
Het is makkelijk om in de drukte van kennismaken en organiseren de inhoud uit het oog te verliezen. Zorg ervoor dat je afstemt met collega’s over waar snelheid van handelen nodig is en waar je je kunt concentreren op het opbouwen van relaties en vertrouwen.
En hoewel het belangrijk is om jezelf te zijn, kan het nuttig zijn om je gedrag in het begin iets aan te passen. Wees nieuwsgierig en open, maar besef ook dat je impact hebt op je team. Veel mensen zijn onzeker over wat je gaat brengen, dus geef ze de ruimte om zich aan te passen.
Spannend en uitdagingen
Een nieuwe leidinggevende rol is altijd spannend en vol uitdagingen. Door goed na te denken over je functie, je achtergrond en de omstandigheden waarin je terechtkomt en een plan te hebben voor de eerste weken, leg je een stevige basis voor je leiderschap. In hoofdstuk twee van ons boek Leidinggeven bij de overheid. Had jouw baas dit maar gelezen duiken we dieper in hoe je de eerste weken aanpakt. En voor nog meer praktische tips van beginnende leidinggevenden die we daarvoor hebben bevraagd, kun je onze website bezoeken: ikworddebaas.help.
Door: Fred Lafeber, Karel van Oosterom
