Sturing en Ruimte: toepassing van de paradox

De benadering van de paradox is een nieuwe manier om besluitvorming op te baseren. Paradoxen zijn schijnbare tegenstrijdigheden die allebei waar blijken te zijn op hetzelfde moment.

Een beroemde paradox uit de logica is de paradox van Epimenides: De Kretenzer Epimenides zegt: ‘Alle Kretenzers liegen altijd.’ De vraag is natuurlijk: spreekt Epimenides de waarheid? Stel dat Epimenides de waarheid spreekt, dan liegen alle Kretenzers altijd. Aangezien Epimenides zelf een Kretenzer is, zou dat betekenen dat hij zelf ook altijd liegt. Maar dit zou betekenen dat zijn bewering niet klopt, dus moet Epimenides wel liegen. Een logische oplossing is dat niet alle Kretenzers altijd liegen.

Onzekerheid over het antwoord

Met het gebruik van de paradox hebben we geen zekerheid dat we hét antwoord hebben gevonden. Onzekerheid en discussies  over de beste oplossing horen bij de paradox. Met de paradox creëren we echter de mogelijkheid dat we die oplossing kunnen kiezen die voorbij de oplossingen ligt van de benaderingen van dilemma, onderhandeling of puzzel. Hoe kan nu de filosofie van de paradox worden gebruikt als managementconcept? Een paradox die in organiseren vaak terugkomt, is de sturingsparadox. Sturing door het management is gericht op een zo groot mogelijke resultaatgerichtheid van de uitvoering door hoge eisen te stellen aan de controle, transparantie van het werk en de informatievoorziening. Tegelijkertijd wil het management dat medewerkers zelf initiatieven ontwikkelen en dat ze ruimte hebben voor eigen invulling van het werk.

Beheersing of initiatief?

We hebben hier te maken met een paradoxale situatie van de controlerende organisatie die streeft naar volledige beheersing van de activiteiten en de medewerkers en tegelijkertijd naar ruimte en eigen initiatief voor medewerkers. In deze paradox staan twee begrippen centraal: sturing en ruimte. Door sturing te geven en tegelijkertijd ruimte te geven, beweegt een organisatie zich in de gewenste richting. In dit boek hanteren we in de context van de filosofie van de paradox de volgende tegenstellingen in de  omschrijving van de begrippen sturing en ruimte. Sturing is elke vorm van beïnvloeding gericht op het realiseren van doelen en ruimte is het loslaten van elke vorm van beïnvloeding in de doelrealisatie. Door: Henk Roelofs, Leo van de Vorst

Het boek: Sturing en Ruimte

Als manager wordt van u soms inspirerend leiderschap gevraagd, dan weer moet u een faciliterende coach zijn. Zo balanceert u tussen twee uitersten. Dat komt omdat er in Nederland twee organisatieconcepten zijn die elkaar nauwelijks lijken te vinden: de sturingsfilosofie die gelooft in efficiency, doelmatig handelen en sturen op cijfers en feiten en daarnaast de ruimtelijke filosofie die gelooft in talenten, ontwikkeling en evolutionair leren.

• Meer informatie over Sturing en ruimte >>>>