Nederlanders vinden zichzelf vaak moreel superieur aan de rest van de wereld. ‘Maar dé waarheid is een groot begrip’, zegt programmamaker Sinan Can. ‘De waarheid is altijd anders. Door mijn reizen ben ik anders naar mensen en dé waarheid gaan kijken.’ Zouden managers ook vaker moeten doen, adviseert Can. ‘Kijk eens door de ogen, het perspectief van een ander. Dan ga je gedrag beter begrijpen.’ Over begrijpen dat iemand overstapt naar IS, Queen Victoria als drugsdealer en tompoezen in oorlogsgebied.
Sinan Can is net terug uit Korea. Hij wil een reportagereeks maken over Noord Korea. Syrië, Afghanistan…. Nederland is weer thuiskomen voor de geboren Nijmegenaar met een Turkse vader en Koerdische moeder. Al die reizen leveren Sinan mooie, ontroerende maar ook gruwelijke verhalen op. Die verhalen doorvertellen is zijn tweede natuur geworden. ‘Kom je in Mosul dat net is platgegooid. Doden op straat. Alsof je in een film zit. Surrealistisch. Je staat er middenin en vraagt jezelf af: wat gebeurt er hier eigenlijk? Door al die reizen en ervaringen ben ik anders naar de wereld gaan kijken.’Waarheid
Zo interviewde Sinan (naast documentairemaker ook oud-deelnemer aan Wie is de Mol?) ooit een boer in Afghanistan. Die ergerde zich aan de westerse verslaggeving over het Midden Oosten. Sinan: ‘Hij had gelijk. Het is gekleurd. Ik leerde dat dé waarheid niet bestaat. Jouw waarheid hoeft niet die van mij te zijn. Ik ben ook niet langer meer geïnteresseerd in de waarheid, maar ik wil de feiten weten. Queen Victoria staat in de geschiedenisboeken bekend als de vorstin die het Britse rijk groot maakte. Feitelijk was ze een grotere drugsdealer dan Escobar en El Chapo samen. Engeland handelde vooral in opium. Ook dat is waarheid.’Kalifaat
Zo sprak Sinan in het kalifaat ook een vader die zich aangesloten had bij IS. ‘Hij had vier kinderen verloren bij allerlei bombardementen en aanslagen van diverse partijen. Natuurlijk heb ik geen begrip voor het feit dat hij bij IS was aangesloten, maar ik begreep hem wel. Hij had vier! kinderen verloren. Ik kon me onmogelijk in zijn situatie verplaatsen, maar ik voelde wel zijn pijn. Door dit soort ervaringen probeer ik me te verplaatsen in iemand anders wereld. Door andere ogen te kijken.’Managers in een bubbel
Corporate Culture
Maar onze corporate culture is er vooral één van eindeloos vergaderen en je druk maken over de kleinste details. Sinan: ‘Je kunt je ook druk gaan maken over de dingen die er echt toe doen: 300.000 kinderen in Nederland bijvoorbeeld die onder de armoedegrens leven. Nee, liever maken we ons druk over een 15-jarige zoon van de burgemeester van Amsterdam die burgerlijk ongehoorzaam was. We willen in Nederland allemaal ook steeds vaker overal iets van vinden. Ik stop steeds vaker met iets vinden waar ik geen verstand van heb.’Event corporate culture
Sinan is door zijn reizen verhalenverteller geworden. Tijdens het Event Corporate Culture zal hij een aantal van die verhalen delen.Verhalen die de deelnemers aan moeten zetten tot eens anders naar de wereld en mensen kijken. Niet altijd in de bekende corporate bubbel blijven zitten, maar openstaan voor andere inzichten. Denk eens na over de gunfactor bijvoorbeeld, zegt Sinan. ‘De meeste verhalen in oorlogsgebied werden me verteld omdat ik echt geïnteresseerd was in mensen. Ze gunden me als wisselgeld een kijkje in hun bijzondere, vaak verscheurde leven.’ Zo was hij voor een reportage in Raqqa, de voormalige hoofdstad van IS. Sinan: ‘Iemand had er al veertig jaar een kebabzaak; hij vond het de beste kebabzaak van het Midden Oosten. Amerikanen, Israëliërs, Arabieren…. Iedereen was klant bij hem en hij had dus ook met niemand ruzie. Iedereen was oké. Hij vertelde ook over een Nederlandse jihadist die elders in de straat tompoezen verkocht. Nederlandse tompoezen midden in het door oorlog verwoeste Raqqa! De kebabman was verdrietig dat de Nederlander weg was en de zaak dicht zat. Hij zocht nog naar het recept van de tompoezen….’
Het zijn pareltjes van verhalen te midden van vele gruwelbeelden. Verhalen die Sinan Can zal delen tijdens het Event Corporate Culture. Om eens anders naar anderen te kijken. Dé waarheid bestaat immers niet, vraag dat maar aan de vader die vier kinderen verloor.
Door: Ronald Buitenhuis
