Energietransitie, gezondheidsverschillen, kansenongelijkheid, huisvesting en zorg voor kwetsbare mensen – het zijn vraagstukken die iedereen herkent en waar talloze organisaties en burgers bij betrokken zijn. Zulke maatschappelijke opgaven zijn complex en vragen om samenwerking tussen vaak tientallen, soms honderden partijen. Hoe breng je al die belangen, perspectieven en motivaties bij elkaar zonder te verzanden in eindeloze vergaderingen?
Over deze uitdaging spraken Edwin Kaats en Manon de Caluwé, beiden docent in de Collegereeks Strategisch veranderen en samenwerken bij maatschappelijke opgaven, in de Boom Management Podcast, gehost door Eduard van Brakel. Hun gesprek, gebaseerd op hun boek Samenwerken aan maatschappelijke opgaven, biedt een praktische én inspirerende kijk op hoe zulke samenwerking kan slagen.
Het proces van agenderen en verbinden
Effectief samenwerken begint volgens Kaats en De Caluwé met het agenderen van het vraagstuk: het creëren van een gedeeld gevoel van urgentie. Diversiteit aan tafel is daarbij cruciaal. Niet alleen beleidsmakers en gevestigde partijen moeten meedoen, maar ook de mensen voor wie de opgave direct relevant is. Dat vraagt om een zorgvuldig proces waarin uiteenlopende belangen en motivaties worden erkend en verbonden.
Leren in plaats van plannen
De sprekers benadrukken dat maatschappelijke opgaven zelden in een strak plan passen. Netwerken van betrokkenen ontwikkelen zich continu en nieuwe inzichten veranderen het speelveld. Experimenteren, kleine stappen zetten en parallelle initiatieven ontplooien leveren vaak meer op dan het najagen van één groot akkoord.
De kracht van ‘vrolijke veerkracht’
Het werken in zulke dynamische netwerken vraagt om wat zij “vrolijke veerkracht” noemen: een combinatie van realisme, optimisme en doorzettingsvermogen. Het vermogen om tegenslagen te accepteren en toch gemotiveerd te blijven, is essentieel voor iedereen die deze processen begeleidt.
Mensenwerk met een moreel kompas
Uiteindelijk is samenwerken aan maatschappelijke opgaven vooral mensenwerk. Het draait niet alleen om organisaties, maar om verbinding tussen mensen – én met de opgave zelf. Dat vraagt om nieuwsgierigheid, een moreel kompas en de bereidheid om elkaars perspectief te waarderen.
De collegereeks Strategisch veranderen en samenwerken bij maatschappelijke opgaven biedt professionals concrete handvatten om deze inzichten in praktijk te brengen. Het gesprek in de Boom Management Podcast laat zien dat duurzame maatschappelijke verandering begint met verbinding, het omarmen van complexiteit en het werken met veerkracht – stap voor stap, samen.
Beluister de podcast met Edwin Kaats en Manon de Caluwé
Bron: Boom Management Podcast
