Vrijuit zeggen wat jij ergens echt van vindt. Het vertrouwen hebben dat je deel uitmaakt van de groep en dat je mening ertoe doet. Met nieuwe plannen durven komen. Het zijn enkele kenmerken van iemand die zich veilig voelt op de werkvloer.
Een gevoel van veiligheid bevordert niet alleen je eigen werkgeluk, maar helpt ook de groei van de organisatie waar je mag werken. Psychologische veiligheid is essentieel. En daarom schreven Hans van der Loo en Joriene Beks na hun eerdere boek Psychologische veiligheid nu ook een veldgids, om eerder gedeelde theorie nu praktisch te kunnen maken.
Wat psychologische veiligheid inhoudt, deelden de auteurs dus al (zie ook mijn bespreking van hun eerdere boek). Laten we dus direct de praktijk induiken. Hoe kunnen we werken aan zogenoemde ‘safe teams’, daar waar zowel de kwaliteit van de psychologische veiligheid als de kwantiteit van de energie hoog is? De auteurs beginnen met het delen van nudges, ‘prikkels die een duwtje in de rug geven om gewenst gedrag te bevorderen.’ Prikkels die, zo waarschuwen Van der Loo en Beks vooraf, alleen gegeven mogen worden wanneer ze komen vanuit aandacht, authenticiteit en vanuit een blijvende actieve houding. Enkele, van de 30 aangereikte, nudges op een rijtje:
Nudges
- Verzamel documenten, brochures of wervingsteksten van je eigen organisatie en screen deze op onbewuste associaties en blinde vlekken voor bepaalde verschillen of minderheden. Bedenk vervolgens alternatieve teksten.
- Herkader met een krachtige vraag. Dit is een vraag die je voortdurend blijft stellen om tot de kern van je activiteiten te komen. Zoals een projectleidster in een ziekenhuis besloot om consequent de vraag te stellen of alles de afgelopen dag zo veilig was als je zou willen om optimaal aan je patiënten te kunnen werken. ‘Deze vraag raakte de zorgverleners in de kern van hun professionaliteit.’ Welke vraag zou bij jou het verschil kunnen maken?
- Ongeschreven regels doorbreken. Schrap bijvoorbeeld de regel dat de voorzitter van een teammeeting altijd dezelfde persoon moet zijn. Zorg voor roulerend voorzitterschap.
- Laat tegengestelde meningen horen. Voorkom dat altijd dezelfde collega aan het woord is. Laat bijvoorbeeld eerst iedereen een standpunt over een bepaalde kwestie op papier zetten om deze vervolgens te delen. Dit voorkomt onbedoeld groepsconformisme.
Naast het nudgen, is het belangrijk als leidinggevende voorbeeldgedrag te laten zien. ‘Een kwestie van praktisch voorleven: laten zien hoe het werkt en dat het werkt.’ Weer enkele voorbeelden.
Voorbeeldgedragingen
- Handel vanuit een groei gerichte mindset. Stel voortdurend vragen aan de ander, laat zien dat je van hem of haar wilt leren.
- Let op de verborgen signalen van lichaamstaal. Een frons, een opgetrokken wenkbrauw, ze kunnen je mooie woorden in een klap te niet doen.
- Diep werk. Geef het goede voorbeeld door duidelijk te maken dat je een bepaalde periode ongestoord wilt werken. Zonder je dus af en toe af en ga als een monnik aan het werk. ‘Niet alleen je prestaties zullen drastisch stijgen, jouw gedrag is een voorbeeld voor anderen.’
- Cool blijven wanneer de druk groeit. Houd het hoofd koel. ‘Verval niet in negatieve somberheid. Neem een time-out. Denk na over wat er precies aan de hand is. En ga dan zo snel mogelijk aan de slag om het probleem op te lossen.’
Nee, gemakkelijk is het misschien allemaal niet. Maar onmogelijk zeker ook niet. Iedere werkgever en werknemer verdient psychologische veiligheid op de werkvloer. Het maakt het werk niet alleen leuker, maar zeker ook effectiever.
Henk Jan Kamsteeg is eigenaar van het trainingsbureau Proistamenos. Hij heeft trainingen en coaching op het gebied van (persoonlijk) leiderschap en storytelling. Daarnaast is hij auteur van diverse boeken zoals Dienend leiderschap, De kracht van het compliment en Spreken met passie; de kracht van storytelling. www.hjkamsteeg.nl
Bron: Managementboek.nl
