Als we het hebben over werken, hebben we het tegelijkertijd eigenlijk ook al over leren. Het algemene beeld van jongere medewerkers is dat voor hen alles nieuw is en dat ze die nieuwe dingen graag willen leren. Jongeren die recent van school komen, hebben in zekere zin een voorsprong ten opzichte van ouderen wat betreft ‘een leven lang leren’, omdat ze er in hun opleiding al doorlopend op gewezen zijn. Denk bijvoorbeeld aan de plaats die ‘leren reflecteren’ in veel beroepsopleidingen inneemt.
Vooropleiding
Hebben we het over hun vooropleiding, dan blijkt dat de jongeren van nu gemiddeld genomen hoger opgeleid zijn dan de starters van vroeger. Zo zijn jongeren tot hun achttiende verplicht om een startkwalificatie te halen, op minimaal havo-, vwo- of mbo-niveau. Ze hebben onderwijs genoten in de tijd dat er al gewerkt werd met nieuwe methoden van leren, zoals e-learning, online leren, projectgestuurd onderwijs, enzovoort. Bovendien zijn samenwerken, zelf plannen, initiatief nemen en kritisch denken vaardigheden die ze in hun opleiding al meekrijgen. In die zin is het belang van ‘blijven leren’, ook als je werkt, in de vooropleiding al meegegeven en derhalve vrij vanzelfsprekend voor jonge medewerkers.
De jongeren die ik de afgelopen jaren in allerlei organisatiecontexten gesproken heb, beamen dat. Ze vinden het niet meer dan logisch dat je moet blijven leren, ook al ben je van school af. Dat geldt voor medewerkers van verschillende opleidingsniveaus.
Sociaal en betekenisvol leren
Er is vrij veel onderzoek gedaan naar hoe en waarvan jongeren het liefst leren. Over het algemeen komen de volgende punten vaak terug als meest wenselijk in de ogen van jongere medewerkers:
- Wat je leert, moet betekenisvol zijn: waar kan ik het ‘nu’ voor gebruiken?
- Zelfsturing van het leren is belangrijk: wat wil je zelf leren en hoe?
- Leren in verbinding met anderen, leren door (samen) doen, liefst in het werk.
- Leren door zelf dingen uit te proberen, dus ook leren van fouten.
- Leren van feedback, en van de ervaringen en het observeren van anderen.
- Online mogelijkheden benutten bij het leren; eigentijdse leervormen toepassen.
Aandacht: liefst kort en snel
Ik haal hiervoor onderzoek van Aart Bontekoning aan. Hij verrichtte veel onderzoek in organisaties naar de wijze waarop generaties van elkaar kunnen leren. Een opmerkelijk punt dat me altijd is bijgebleven – en wat ik zeker herken in het contact met jongere medewerkers en/of studenten – is: het ongeduld. Uitingen als ‘Jaha, ik snap het al!’ en de korte aandacht voor lange verhalen en uitgebreide uitleg, met name van de oudere ervaren collega’s. Snel to-the-point komen is belangrijk, anders is de aandacht weg.
Beluister de podcast In de leerstand met Isolde Kolkhuis-Tanke:
In een ander onderzoek gaven millennials aan snel verveeld te zijn; als ze iets eenmaal begrijpen en/of kunnen is de interesse er gauw af en willen ze door naar een volgende uitdaging. Wat op zich heel positief is, want dat houdt hen absoluut in de actieve leerstand. Een kanttekening is of het soms niet een onderschatting van de taak of een overschatting van zichzelf is; van hoe goed het al gaat. Je kunt je afvragen of de jongere het geleerde al in de diepte doorgrond heeft. Geduld oefenen lijkt niet altijd de sterkste kant van de millennial …
Oog voor persoonlijke ontwikkeling
In hoofdstuk 2 van het boek In de leerstand presenteerde ik de universele leercurve. Dat punt van ‘kort en snel’ lijkt hiermee te wringen. Het doorlopen van de gehele leercurve vergt immers tijd. Je moet – na de eerste euforie dat je iets kunt – eerst door een dip heen voordat je echt een stap verder komt. Het lijkt voor jongere medewerkers een uitdaging te zijn om die dip erbij te nemen. We zagen dat al: bij tegenslag wordt de jongere medewerker onzeker, gaat hij twijfelen of hij het wel kan. En om het ongemak van de twijfel te ontlopen is het verleidelijk om weg te gaan. De leercurve wordt dan niet volledig doorlopen; de jongere
bouwt wel veel ervaringen op, maar de diepgang en de samenhangende ervaringsopbouw komen daardoor minder uit de verf. Tegenslag hoort erbij, mits je support en opvang om je heen hebt om door de leercurve heen te gaan en er sterker in je persoonlijke ontwikkeling uit te komen. Over het belang van aandacht voor persoonlijke ontwikkeling, juist voor jongere medewerkers die
hun professionele identiteit nog aan het vormen zijn, zegt Illeris interessante dingen.
- Het boek In de leerstand staat op de longlist voor Managementboek van het Jaar 2024
Bron: In de leerstand
Door: Isolde Kolkhuis Tanke
