‘In geen enkel businessboek staat dat je de wereld moet verkloten, of je leveranciers moet uitbuiten. Maar dat gebeurt wel. Er moet dus meer liefde in organisaties komen, met meer hart voor mensen.’ Auteur Cor Hospes, die het boek Hart voor Zaken schreef, gaat in gesprek met Eduard van Brakel van Boom Management over wat er nodig is om een liefdevolle organisatie te krijgen.
Cor Hospes heeft al heel wat boeken geschreven, maar toch ervaart hij zijn nieuwste boek Hart voor zaken als een soort debuut. Hij legt uit: ‘Het lijkt heel iets anders wat ik nu geschreven heb, maar toch borduurt het voort op mijn eerdere boeken. Maar er is een verschil: in mijn tijd als journalist was ik expert op het gebied van interieur en architectuur, dus ik hield me veel bezig met de buitenkant. Hetzelfde gold voor mijn marketingperiode. Hart voor zaken daarentegen gaat over de binnenkant.’
Hart
Het woord ‘hart’ in de titel van het boek wordt met een ‘t’ geschreven, verwijst dus naar het menselijk hart. Hospes licht toe waarom een hart zo belangrijk is in verband met organisaties: ‘Daar begint het mee, zonder hart kun je niet leven. Er is van alles aan de hand in de wereld. Het gaat niet goed. Dat is ook merkbaar binnen bedrijven. Mensen komen in opstand. Men wil niet langer dat het zo doorgaat. Er zijn heel veel schandalen binnen organisaties. Mensen willen niet langer werken voor dat soort bedrijven. Ze willen niet werken voor een bank die zaken doet met wapenhandelaars en de tabaksindustrie. Ze willen werken voor een bank die investeert in de maatschappij. Dat betekent dat er meer liefde moet komen in de wereld. Als je geen hart voor de wereld hebt en geen hart voor mensen, dan zul je het als bedrijf heel moeilijk krijgen.
Liefde
Van Brakel: ‘Dit klinkt allemaal heel leuk, maar het gaat wel om zaken. Er moet geld verdiend worden en winst gemaakt. Moeten we dan niet veeleer ‘hard’ zijn?’ Hospes reageert: ‘Er zijn duizenden businessboeken geschreven, maar nergens staat geschreven dat je de wereld moet verkloten, of dat je je medewerkers moet zien als tools en niet als mensen. Nergens staat dat je leveranciers uit moet persen of dat managers zich als een soort Bokito op de werkvloer moeten gedragen. Het gaat toch om liefde!’
Verandering
Waarom zijn mensen zo hard op het werk, maar thuis heel anders in de omgang met partner en kinderen? Kennelijk is er een soort idee ontstaan dat je je als leider als een hork moet gedragen. Hospes heeft met veel ondernemers gesproken die worstelen met deze vraag. Ze snappen niet waarom ze een harnas moeten dragen. Ze willen graag zichzelf zijn, een mens zijn.
Hospes: ‘Verandering binnen organisaties begint bij de leider als daar zelfinzicht, zelfacceptatie en zelfliefde ontstaat. Als leider moet je jezelf durven omarmen met al je positieve en negatieve dingen. Anders kun je andere mensen ook niet liefdevol benaderen. Als je zelf liefdeloos bent zul je nooit een liefdevolle organisatie kunnen leiden. Je moet een volledig mens zijn die zich durft open te stellen. Als jij als leidinggevende je gevoelens verstopt tijdens een gesprek, gaan mensen zich ook niet voor jou openen. Durf je kwetsbaar op te stellen en durf het ook toe te geven als je een fout hebt gemaakt.’
ROL: Return On Love
Hospes vertelt wat zo’n liefdevolle organisatie oplevert: ‘Het levert vooral heel veel ROL op, dat wil zeggen Return on Love. Het is heel simpel: als jij liefdevol bent naar je medewerkers dan zijn die medewerkers liefdevol naar klanten. Je kunt je voorstellen wat een enorme impact het heeft als een klant aardig wordt behandeld. Dan zijn mensen veel meer bereid om dingen te doen en gebleken is dat dat ook leidt tot meer omzet. Er is loyaliteit. Klanten blijven je trouw.’
Luisteren
Tegenwoordig zijn er veel cursussen waarin de nadruk wordt gelegd op empathie tonen voor elkaar maar Hospes geeft aan dat dat alleen niet voldoende is. Hospes: ‘Het begint met liefde. Als je die niet hebt dan kun je zoveel cursussen volgen als je wilt, maar het zal je niet verder helpen. De eerste vraag die ik aan leiders stel is: Wat is liefde? Daar krijg ik veel verschillende antwoorden op. Zelf denk ik dat liefde luisteren is, daar begint het mee. Oprecht luisteren naar iemand. Het tegenovergestelde daarvan is onverschilligheid. Als je niet meer naar iemand luistert, stel je je niet meer open voor die persoon.’
Hospes benadrukt dat een van de grootste gebreken bij veel leiders is dat ze niet kunnen luisteren: we verliezen het luisteren. Maar hoe kunnen we dat voorkomen en onze luistervaardigheden verbeteren? Hospes: ‘Door liefde. Als je geen liefde hebt voor mensen, dan kun je ook niet naar ze luisteren. Maar liefde is een moeilijk woord voor sommige mensen. Ze worden er een beetje ongemakkelijk van. Toch zijn er op dit gebied wel ontwikkelingen gaande, waardoor het gebruik van het woord liefde in zakelijk verband meer wordt geaccepteerd.’
Het blijkt dat veel ondernemers gedreven worden door liefde. Alleen, ze noemen het passie.
Cor Hospes
Liefdevolle organisatie
Hospes stelde zichzelf ooit de vraag of er zoiets zou bestaan als een liefdevolle organisatie. Hij deed hier onderzoek naar en ging met ondernemers praten om te ontdekken hoe zij naar liefde kijken. Hospes: ‘Het blijkt dat veel ondernemers gedreven worden door liefde. Alleen, ze noemen het passie. Dat vinden ze een heel gewoon woord. Passie is in feite een nog veel sterker woord dan liefde. Waarom zou liefde dan een raar woord zijn? Kennelijk voelt het woord passie meer vertrouwd.’
Tennisbal
Hospes gebruikt in zijn boek het voorbeeld van een hond en zijn tennisbal. Voor een hond is een tennisbal een soort heilig ding. Hospes stelt dan de vraag: Wat is jouw tennisbal? Oftewel: Wat is jouw purpose? Je purpose is namelijk je passie.
Hospes licht toe: ‘Ondernemers hebben bij wijze van spreken ook hun tennisbal gevonden. Ze hebben iets ontdekt op een gegeven moment en komen tot zelfinzicht. Ze willen het anders gaan doen. Ze willen iets vinden waar ze echt van houden en waar ze achter kunnen staan, een liefdevolle organisatie.’
Wat is jouw tennisbal? Oftewel: Wat is jouw purpose? Je purpose is namelijk je passie.
Cor Hospes
In zijn boek geeft Hospes hiervoor een tip: ‘Denk terug aan wat je graag deed toen je tien jaar oud was. Op die leeftijd ben je nog niet geïnfecteerd door vriendjes of door je ouders die je vertellen wat je moet doen. Als je bedenkt wat je toen graag deed, ontdek je eigenlijk waar je echt van houdt. Wat je leuk vindt om te doen. Ga op zoek naar je tennisbal.’
Meaning
Hospes legt het verschil uit tussen purpose en meaning: ‘Met het woord purpose worden we tegenwoordig een beetje doodgegooid. Het is heel algemeen. In feite zou de purpose van elk bedrijf hetzelfde moeten zijn, namelijk “zorgen voor een betere wereld”. Meaning vind ik veel interessanter. Dat zegt veel meer over wat je eigenlijk wilt. Wat je wilt betekenen. Mijn doel is eigenlijk zonnebloemen kweken. Zonnebloemen keren zich altijd naar het licht. En ik wil mensen naar dat licht laten kijken. Ik wil ze nieuwsgierig houden. Dat ze kijken waar de zon is. Als je continu naar het licht kijkt, betekent dat dat je nieuwsgierig bent. Je kijkt wat er gebeurt. Ik wil mensen graag iets meegeven, iets leren. Ik wil ze op zoek laten gaan naar iets anders. Dat is mijn meaning.’
Denken vanuit de ander
In zijn boek beschrijft Hospes het verschil in de omgang met medewerkers tussen Joe Biden en Elon Musk. Hospes: ‘Joe Biden is een leider die denkt vanuit de ander. Elon Musk daarentegen behandelt zijn medewerkers als uitschot. Er is sprake van veel overwerk, onderwaardering en onderbetaling, ingebed in een cultuur van angst en wantrouwen. Hij heeft grootse doelen, onder andere om het klimaatprobleem op te lossen, maar met dit gedrag zal hij nooit een liefdevolle organisatie krijgen. Je kunt geen hoger doel nastreven als je je eigen personeel als oud vuil behandelt. De gouden regel hierbij is: behandel anderen zoals je door hen behandeld wilt worden.’
Verandering
Hospes geeft ook een paar voorbeelden van leiders die tot inkeer zijn gekomen, nadat ze tot het inzicht kwamen dat ze zich als een hork hadden gedragen. Hospes: ‘Ze hebben openlijk tegen hun medewerkers gezegd dat ze zich als een klootzak hadden gedragen. Zo simpel kan het zijn. En het werkt als je het echt meent. Als leider ben je er voor een ander. Je bent er niet voor jezelf. En tegelijk misschien ook wel. Want als jij een ander helpt om te groeien, ga je daardoor zelf ook weer groeien. Dat gaat hand in hand.’
Hospes vervolgt: ‘Je kunt je niets aantrekken van begrippen als liefde en je hart, maar uiteindelijk zul je geen medewerkers meer vinden. Die gaan allemaal naar de concurrent. Vooral voor de jongere generatie werkt die ouderwetse structuur van hiërarchie en bureaucratie niet meer. Dat betekent dat je organisaties anders moet inrichten. Meer gelijkwaardig en met meer zelfsturing. Er kan alleen maar liefde zijn als er gelijkwaardigheid is. Als je organisaties zo gaat inrichten, dan worden mensen ook veel innovatiever. En dat is precies wat bedrijven tegenwoordig moeten zijn. Sneller inspelen op ontwikkelingen. In een liefdevolle cultuur waarin je iedereen betrekt en waarin iedereen gelijkwaardig is, zijn mensen veel meer bereid om met je mee te denken. Om samen innovatief te zijn. Dat is nog een reden om jezelf de vraag te stellen: Wordt het niet eens tijd dat het hart van mijn organisatie beter gaat kloppen?’
Wil jij ook een meer liefdevolle organisatie? Bestel dan het boek Hart voor zaken op boom.nl
Bron: Boom Management Podcast: Hart voor zaken met Cor Hospes
Door: Carolien Rijsdijk
