Zorgen dat een team van verschillende individuen soepel gaat lopen, is de belangrijkste vaardigheid die van managers gevraagd wordt, en toch gebeurt dat in de praktijk maar weinig echt goed. Het kan zoveel opleveren als het lukt om de talenten van teamleden te koppelen, want een talent floreert zelden alleen. Juist door samen te werken met anderen in het een team, kan het tot optimale bloei komen. Iemand kan een briljant plan verzinnen hoe energie te besparen, mooier wordt het wanneer een ander er vervolgens iets mee doet waardoor iedereen daarvan kan profiteren.
Diversiteit is geen probleem
Veel managers zien diversiteit in teams als een probleem dat ze zo snel mogelijk onder controle moet zien te krijgen. Die controlebehoefte leidt vooral tot maatregelen die erin voorzien dat we vooral allemaal hetzelfde doen en dus juist de diversiteit in het menselijke, sociale systeem tenietdoen. Zo vormen we met z’n allen eerder een eenheidsworst dan een divers systeem. Jaap Peters en Judith Pouw schreven daar een prachtig boek over: De intensieve menshouderij. Daarin laten zij zien hoe een te ver doorgevoerd command and control-systeem de doodsteek is voor het vermogen om als systeem voor zichzelf te zorgen.
Natuurlijk hebben we allemaal redenen om het zo te doen: het is efficiënt, uniform, eenduidig en kostenbesparend. Tenminste, dat denken wij vaak. Het is ook redelijk geestdodend en naar nu blijkt ook reuze onhandig, want de huidige tijd vraagt juist om initiatief, eigen verantwoordelijkheid en tegengeluid. Veel mensen zijn dat helemaal niet meer gewend. Ze kunnen het heus wel, want het zijn dezelfde mensen die in hun vrije tijd penningmeester zijn van een koor, sportverenigingen overeind houden of ieder weekend aan theatersport doen als uitlaatklep. Daar kunnen ze hun verschillende talenten goed kwijt. Waarom dan niet ook op het werk?
Het blijft raar dat mensen op hun werk blijkbaar niet in staat zijn die talenten in te zetten, terwijl ze daar zoveel plezier aan beleven. Het is dus zaak om teams diverser samen te stellen en van de teamleden te vragen die verschillen juist bewust in te zetten bij het behalen van resultaten. Zo hoeven we diversiteit niet de kop in te drukken, maar zoeken we naar de rijkdom die het ook kan bieden.
Verschillen in visie zijn interessant
Leidinggeven aan een divers team kan knap lastig zijn. Meer onderlinge verschillen leiden al snel tot meer confl icten. Elke zijnswijze brengt ook zijn eigen zienswijze met zich mee, en dat is heel goed, want teams gaan beter presteren naarmate ze beter met conflicten kunnen omgaan.
Teams ervaren conflicten vooral als lastig, maar verschillen in aard en aanleg beginnen al op te spelen bij hoe teamleden bijvoorbeeld de doelstelling van het team waarnemen. De een vindt het een uitdaging, de ander begint meteen zorgelijk te kijken. Met als gevolg: wij-en-zijgroepjes, meer gedoe, meer misverstanden. Het simpele feit dat mensen op verschillende manieren tegen zaken aankijken, is de bron van veel ellende.
Dat is echt jammer, want het zijn juist die verschillende visies die maken dat het interessant wordt in een team en er een dynamiek ontstaat waarbinnen innovatie en creativiteit goed gedijen en projecten afkomen.
Ken uw persoonlijkheden
Uitgaan van psychologische diversiteit betekent enerzijds weten welke soort persoonlijkheden er in een team zitten en anderzijds weten welke persoonlijkheden het team nodig heeft in welke fase van teamontwikkeling. De manager kan teamleden dan op het juiste moment wat meer aandacht geven of hun bijdrage wat temperen.
Echt goed samenwerken valt niet mee en gaat zeker niet vanzelf. We willen allemaal wel graag, maar het feit dat een ander het zo anders aanpakt dan wijzelf, is telkens weer een flinke verrassing. Er zijn grote verschillen in stijl, houding, temperament en persoonlijkheid. En het is soms om wanhopig van te worden. Des te meer reden te kijken hoe teams beter de vruchten kunnen plukken van de onderlinge psychologische verschillen. Dat is ook wat dit boek beoogt.
- Jaco van der Schoor live is dagvoorzitter tijdens het Jaarcongres Teamcoaching >
Bron: Leve het verschil!
