Generatiekloof of onbenut potentieel?

“Goedemorgen, ik heb een afspraak met de CEO.” De receptioniste kijkt op. “En wie bent u?” Ik slik. “Jolein Hallegraeff, stagiaire bij De Transformatie Groep.” Ze kijkt me argwanend aan. I don’t blame her: wat doet een millennial meisje nou weer bij de grote baas?

Die millennials hebben dus zeker wel iets te zoeken in de directiekamer, blijkt uit mijn onderzoek. Ik ben in gesprek gegaan met zowel de leiders van vandaag (generatie X/CEO’s, geboren tussen 1960 – 1980) en de leiders van de toekomst (millennials, geboren tussen 1980 – 2000). Het blijkt dat beide generaties veel van elkaar kunnen leren, Maar ze moeten wel luisteren: “Blijf constant met elkaar in gesprek, vraag waarom, en stel je mening uit. In andere woorden: combineer beide krachten” aldus Erik-Jan Mares, CEO van Zeeman.

‘Verslaafd aan spannende, innovatieve ideeën’

Millennials zijn de werkvloer aan het veroveren. Nooit eerder werden er zoveel boeken en artikelen gepubliceerd over een generatie. Deze kunnen enorm positief zijn – zoals een artikel van Forbes door Ashley Stahl: “We (millennials) hebben de aantallen, de middelen, en een passie voor succes. We zijn experts in technologie en verslaafd aan spannende, innovatieve ideeën”. Maar er verschijnen ook genoeg kritische berichten: “Millennials denken en praten veel, maar voeren weinig uit. Het ligt aan dat ego. Dat is gigantisch. Het zit ze enorm in de weg” (Japie Stoppelenburg, schrijver van het boek ‘You’re a legend and everyone else sucks’). Deze minder positieve geluiden komen geregeld van generatie X. Geen wonder, blijkt uit literatuur, want deze twee groepen hebben een totaal andere visie op het (werk-) leven. Mijn doel was om te onderzoeken waar precies de behoeftes, verschillen en overeenkomsten liggen, en er zo achter te komen hoe het leiderschap van de toekomst deze generatiekloof kan overbruggen.

Samen van de hoge duikplank

‘De wereld van nu verandert sneller dan ooit’ is een zin die ik veel gehoord heb tijdens mijn onderzoek. Deze uitspraak kwam vaak van generatie X en was niet altijd met een opgewekte ondertoon. Die snel veranderende wereld vraagt om een wendbare en innovatieve organisatie. De top van de organisatie erkent dit, maar vindt het ook vaak spannend – dit betekent namelijk experimenteren met nieuwe ideeën, wat veel risico’s met zich meebrengt. Innovatie, snelheid, experimenteren, verandering… van deze termen gaan de harten van millennials juist sneller kloppen. Ze staan te trappelen om deze noodzakelijke veranderingen met beide handen aan te pakken. Met hun toekomstgerichte blik zijn ze uitermate geschikt om uiteindelijk het leiderschap van de toekomst over te nemen. Daarom is het van belang dat er een dialoog ontstaat tussen beide generaties, en hier is een vernieuwende vorm van leiderschap voor nodig. Met behulp van vragenlijsten, wetenschappelijke artikelen en diepte interviews met CEO’s en millennials ben ik het onderwerp ‘leiderschap van de toekomst’ ingedoken, om vervolgens met een aantal verrassende bevindingen weer boven te komen.

Transacties zijn uit, transformatie is in

In totaal heb ik 61 millennials en generatie X-ers benaderd, en gevraagd naar hun specifieke voorkeur voor een leiderschapsstijl. Gedurende het literatuuronderzoek kwamen er twee leiderschapsstijlen heel duidelijk naar voren:

1. Transactioneel leiderschap: een leider die medewerkers beloont of straft, afhankelijk van zijn of haar prestaties;
2. Transformationeel leiderschap: een leider die mensen weet te inspireren door zijn/haar visie, open staat voor feedback en persoonlijke aandacht belangrijk vindt.

De resultaten van de vragenlijst brachten twee duidelijke conclusies naar voren. Ten eerste: Transactioneel leiderschap is passé. Millennials en generatie X vinden deze stijl niet meer passen bij de organisatie van vandaag. In tegenstelling tot transformationeel leiderschap, wat bij beide generaties de voorkeur heeft. Dit betekent dat er een behoefte is aan individuele aandacht, ontwikkeling en een inspirerende, toegankelijke leider. De tweede conclusie is dat millennials veel waarde hechten aan persoonlijke aandacht en ontwikkeling, meer dan generatie X. Deze laatste conclusie kwam ook terug tijdens de persoonlijke interviews. Millennials waarderen het enorm als leidinggevenden de tijd voor ze nemen. Op de werkvloer willen ze graag flexibiliteit, veel nieuwe uitdagingen, een positieve impact maken op de wereld, en een gezonde werk-privébalans (als ik een euro zou krijgen voor elke keer dat deze term werd genoemd had ik nu m’n studieschuld af kunnen betalen). Verder zijn ze constant bezig met persoonlijke ontwikkeling en willen hier ook de ruimte voor krijgen. Ze voelen zich graag gehoord en willen zien wat er gebeurt met hun input. Als bovenstaande niet gebeurt, is er een kans dat ze snel op zoek gaan naar iets nieuws; 43% van de millennials verwacht binnen twee jaar een nieuwe baan (The Deloitte Millennial Survey 2018). Zodra ze wél de kans krijgen om zichzelf en de organisatie te ontwikkelen en vernieuwen, kan dit tot hele mooie dingen leiden (denk aan duurzaamheids initiatieven, innovatieprojecten en netwerkborrels). Een aantal van de geïnterviewde CEO’s gaf aan moeite te hebben met dit snelle jobhoppen. Zij hechten veel waarde aan loyaliteit. Mattijs ten Brink, CEO van Transavia, is zich zeer bewust van de instelling van millennials: “Tegen nieuwe mensen ben ik heel eerlijk. Bij een welkomstgesprek zeg ik vaak: ‘Ik weet dat jij hier niet langer dan 5 jaar gaat werken. Maar dat geeft niks. Hoe gaan we er samen voor zorgen dat jij na die 5 jaar helemaal bent voorbereid op de volgende stap?’ Dat komt soms hard aan, maar zorgt ook voor een heel open dialoog.” Ook benadrukten de CEO’s vaak het belang van ervaring; zij zitten er langer, hebben meer kennis, en kennis is macht. Maar ouder betekent niet meteen ook wijzer. De kennis die zij nu bezitten kan niet altijd worden ingezet voor de organisatie van morgen. Soms is daar een unieke, vernieuwende blik voor nodig – en deze komt vaak van de millennial.

Samen sterker

Beide generaties hebben elkaar nodig: millennials hebben generatie X nodig om kaders aan te geven, en om in te zien dat hun geklets over de werk-privebalans, ‘jezelf vinden’, impact maken en hun wispelturigheid soms wel iets minder kan. Generatie X heeft millennials nodig vanwege hun aanstekelijke enthousiasme, hun toekomstgerichte blik, en hun liefde voor snelheid en innovatie. Kortom: door een verbinding te maken tussen de leiders van vandaag en de leiders van morgen, en hun krachten en potenties te bundelen, kunnen de twee generaties hun eigen organisatie versterken en is het eenvoudig om een cultuur te creëren waar verandering een constante is. Wordt dit niet gedaan, dan lopen organisaties risico het ‘gat’ nooit te dichten. Hierdoor kan het moeilijker zijn jongere werknemers aan te trekken, te behouden en veranderingen door te voeren. Millennials zijn dus niet alleen maar koffiedrinkende hipsters, en generatie X is niet grijs en conservatief. Samen staan ze enorm sterk en kunnen ze veel van elkaar leren. De vraag die rest is: wie van de twee begint de dialoog? Door: Jolein Hallegraeff en Niek van Droffelaar nb: wil je het onderzoek ontvangen? Stuur dan een mail naar Niek van Droffelaar >>>