KPN kondigde laatst als eerste grote Nederlandse bedrijf aan dat zij hun medewerkers nu onbeperkte vakantiedagen biedt – en daarmee is dat meteen een hot topic. De vraag luidt: zou ieder bedrijf dit niet moeten doen? In dit artikel gaan verschillende bedrijven in op hoe hun vakantiebeleid eruitziet en de redenen waarom zij, net als de meeste andere Nederlandse organisaties, de mogelijkheid om een onbeperkt aantal vakantiedagen op te nemen nog niet hebben geïmplementeerd. Soms is duidelijkheid namelijk juist wat jouw medewerkers nodig hebben.
De status quo
Hoewel de gemiddelde Nederlandse organisatie hun medewerkers 25 vakantiedagen biedt, komt dat vaak met de mogelijkheid om dat aantal te verhogen. Stefany Luwema, People Business Partner NL bij Protime, zegt bijvoorbeeld: “Bij ons worden loyaliteit én betrokkenheid beloond. Zo krijgen medewerkers voor elke vijf jaar dat ze bij ons in dienst zijn, er een vakantiedag bij. En als er met het invullen van de ‘Once in a Lifetime Employer’-enquête een 100 procent score wordt behaald, krijgen alle medewerkers een extra vakantiedag.” Bij Proximus NXT Nederland wordt loyaliteit ook beloond. Lisa Oosterheerd, HR consultant bij Proximus NXT Nederland, zegt: “Bij ons krijgen werknemers die 25 jaar in dienst zijn twee extra vakantiedagen. En werknemers boven de 55 jaar die minimaal vijf jaar in dienst zijn, krijgen er jaarlijks twee extra vakantiedagen bij.”
Maar een standaard aantal dagen dat op verscheidene manieren verhoogd kan worden, is niet het enige dat Nederlandse organisaties bieden. Wat medewerkers vaak het belangrijkst vinden, is een hoge mate van flexibiliteit.
Flexibiliteit
Het beste voorbeeld van flexibiliteit is wanneer medewerkers hun verlofbehoeften bij hun werkgever aan kunnen geven. Een praktijkvoorbeeld hiervan is Sjoerd, product owner bij JobQ. Hij wilde een aantal maanden proberen om wekelijks 32 uur in plaats van zijn huidige 40 uur te werken én tien extra vakantiedagen opnemen, zonder zijn contracturen officieel te verlagen. Daarover kon hij gewoon in gesprek gaan met JobQ. Ze hebben samen besloten dat hij voor die periode onbetaald verlof mag nemen: zowel voor de dag per week als de tien extra vakantiedagen. Na deze periode kan Sjoerd ervoor kiezen om weer 40 uur te werken of zijn contract aan te passen. Boudewijn Dekker, CEO en medeoprichter van JobQ, zegt: “Door samen in gesprek te gaan over wat voor de collega de beste optie is, kom je tot een persoonlijk afgestemde oplossing – eentje die ook niet steekt bij de rest van het team.”
Flexibiliteit kan natuurlijk in allerlei vormen en maten komen. Zo wint de mogelijkheid om religieuze feestdagen om te ruilen voor andere feestdagen steeds meer aan populariteit. Bij Top Employers Institute gaan ze nog een stap verder. Paola Bottaro, People Director bij Top Employers Institute: “Wij geven medewerkers de mogelijkheid om vaste religieuze feestdagen om te zetten in flexibele vrije dagen – en onderzoeken momenteel of we dit met meer dagen kunnen uitbreiden.” Feestdagen zijn slechts één voorbeeld van een flexibel verlofbeleid. Zowel Protime als Proximus NXT Nederland bieden de mogelijkheid om vakantiedagen te kopen, zodat werknemers belangrijke momenten kunnen meemaken, ook als hun vakantiedagen al op zijn. Bij Protime mogen collega’s bovenwettelijke vakantiedagen ook verkopen – niet opnemen en uitbetaald krijgen – zodat zij niet de druk voelen deze op te moeten maken.
Luwema (Protime): “Daarnaast geven wij medewerkers de mogelijkheid om op ‘workation’ te gaan.” Dat betekent dat zij werk, reizen en avontuur kunnen combineren door voor een bepaalde periode vanuit het buitenland te werken. “Dit mag bij ons maximaal twee keer per jaar voor twee weken lang. Sommige collega’s hebben al lekker vanuit de Filipijnen, Turkije en Spanje gewerkt.”
Ook bij Top Employers Institute hoeven medewerkers zich niet strikt aan bepaalde tijden te houden. Bottaro (Top Employers Institute): “Onze medewerkers kunnen – binnen duidelijke kaders – hun vrije tijd en werktijden zo inrichten dat zij hun professionele ambitie en vrije tijd duurzaam kunnen balanceren. Hoe laat ze beginnen of stoppen met werken is hierin niet leidend.” Zo krijgen medewerkers bij al deze organisaties de ruimte om ook in hun privéleven prioriteiten te stellen.
Duidelijkheid
De mogelijkheden tot flexibele inrichting van vakantiedagen en werktijden zijn erg positief. Maar als flexibiliteit hoog in het vaandel staat, is het bieden van onbeperkte vakantiedagen dan niet de ultieme flexibiliteit? Dat valt nog wel tegen.
Dekker (JobQ) zegt hierover: “Onbeperkte vakantiedagen bieden geen duidelijkheid. In plaats daarvan ontstaan er vagere sociale normen rondom het opnemen van vakantiedagen, wat snel leidt tot ongeschreven regels en scheve ogen. Zo blijkt vaak dat mensen met onbeperkte vakantiedagen juist minder vakantiedagen opnemen dan wanneer zij gewoon de normale 25 vakantiedagen krijgen. Wij focussen ons liever op de behoeften van de individuele medewerker en hoe wij daaraan kunnen bijdragen.”
Ook Top Employers Institute, Proximus NXT Nederland en Protime zijn het erover eens dat hun huidige vakantiebeleid ervoor zorgt dat medewerkers relaxed en fit blijven. Zo zegt Bottaro (Top Employers Institute): “We hebben regelmatig gesproken over het invoeren van onbeperkte vakantiedagen, maar we merken echt dat mensen het prettig vinden om vakantiedagen te hebben die herkenbaar, voorspelbaar en goed afgestemd zijn. Ambitieuze collega’s vinden het bijvoorbeeld moeilijk om los te komen van het werk. Onbeperkte vakantiedagen zorgen er dan juist voor dat zij niet de behoefte voelen om de nodige dagen vrij te nemen.” Oosterheerd (Proximus NXT) vult aan: “Wij vinden het belangrijk dat onze medewerkers zich goed en vitaal voelen en dat we samen verantwoordelijkheid nemen voor het bewaren van de werk-privé balans. De duidelijkheid van vaste vakantiedagen past hier juist goed bij.”
Beste van beide werelden
Onbeperkte vakantiedagen zijn natuurlijk ultiem flexibel, maar passen niet zomaar bij iedere organisatie. Uiteindelijk is het belangrijk dat het vakantiedagenbeleid goed aansluit bij de behoeften van medewerkers. Voor de meeste gevallen geldt: het beste vakantiebeleid is er een dat voorspelbaar is, maar ook ruimte biedt om mee te bewegen met persoonlijke wensen. Vaste vakantiedagen brengen jouw medewerkers namelijk rust, structuur en houvast, terwijl flexibele mogelijkheden maatwerk en vrijheid bieden. Zo hebben veel organisaties met vaste vakantiedagen duidelijkheid én flexibiliteit – het beste van beide werelden!
