De prijs van succes

Als je gaat scheiden, je partner verliest, ziek bent, verslaafd bent, kan je rekenen op goede hulp en een scala aan zelfhulpboeken en lotgenoten. Nodig en nuttig. Ervaringen van anderen zijn leerzaam en leed delen helpt.

Hoe anders is dat met succes. Wie plotseling een stevige carrière stap maakt, bekendheid krijgt, in de publieke belangstelling komt te staan, het podium beklimt, wordt geacht de roem zelf te dragen. Er is geen AA voor omgaan met succes en de meeste boeken gaan over hoe er te komen en niet wat er met je gebeurt bovenop de apenrots. Wee degene die probeert te klagen dat omgaan met maatschappelijke ladder stijging zwaar is. Al snel wordt je meewarig aangekeken, als arrogant weggezet, praat je wel heel graag over je succes of volgt een niet bijster origineel ‘nou, ik wil best een maandje met je ruilen’. Daarmee stappen we heen over het feit dat veel succesvolle mensen een prijs moeten betalen. Hun huwelijk houdt geen stand door buitenechtelijke escapades, ze grijpen naar drank of drugs om de prestatiedruk aan te kunnen, worden angstig, ontwikkelen podiumvrees of depressiviteit. Amy Whinehouse, Ramses Shaffy, Elvis Presley, CEO’s van grote bedrijven, een rijtje presidenten… Schrijvers, popsterren, topsporters, musici, acteurs, leiders, politici…  De lijst met zichzelf doodsnuivende-, suïciderende Bekende Wereldburgers is lang.

Succes kent een prijs

Succes kent een prijs. Op het podium klimmen, gaat gepaard met hormonale wisselingen in je lijf. Grote sprints van dopamine en testosteron worden afgewisseld met ‘de after-math’ van moeheid en uitputting en het gemis van die lekker verslavende stofjes. Dus wil je meer. Lichaamseigen of via een pilletje. De druk van de omgeving neemt toe; uiteraard kan je nóg een keer zoiets moois neerzetten of leuk doen. Falen wordt steeds minder een optie. Relaties veranderen. Vrienden met wie je lief en leed deelden snappen je niet meer helemaal. Jouw verhalen over het leven aan de top, op het podium of reizend van vliegveld naar vliegveld zijn voor hen als de Duizend en Eén Nacht sprookjes. Begerenswaardig, maar ver van hen af. Zeuren dat je moe bent, dat dure hotels suf zijn, je tien koffieverzoeken per week afslaat en je last hebt van fans die je willen aanraken na een optreden, is aanstellerij. Als je geluk hebt groeien je geliefden en partner met je mee, wie pech heeft ziet een huwelijk stranden. Ik pleit voor een boekenplank met boeken ‘omgaan met succes’, ‘dealen met fans’, ‘meegroeien met je succesvolle partner’. En voor meer GGZers en zelfhulpgroepen voor high performers. En wie nu gaat lachen… bevestigt het beeld dat we hebben van succesvolle mensen. Die redden zichzelf wel en benijden we. Tot ze omgevallen zijn.

Door: Danielle Braun Dr. Danielle Braun is corporate antropoloog. Reist de wereld rond op zoek naar wat we van tribes overal op de wereld kunnen leren over onze eigen samenleving. Schrijver van de boeken ‘de Corporate Tribe’ ‘Building Tribes’ en Da’s Gek’. Ze spreekt en schrijft over organisatiecultuur. Begeleidt leiders bij conflict en verandering. Ze is Directeur van de Academie voor Organisatiecultuur. Columnist voor diverse kranten, wekelijks columnist voor DFT. Onder de titel #antropoloogdesvaderlands geeft ze duiding aan de dingen die om ons heen gebeuren. Onder de titel #antropoloogdesvaderlands geeft ze duiding aan de dingen die om ons heen gebeuren. In het voorjaar verschijnt het boek ‘Tribaal Kantoorgedoe‘ van haar hand.

• Deze column verscheen eerder in De Financiële Telegraaf