De overgang wordt vaak vooral gezien als een lastige levensfase, maar steeds duidelijker blijkt dat juist hier kansen liggen voor groei, heroriëntatie en leiderschap. Wanneer organisaties ruimte bieden voor openheid en begrip, verandert de menofase van een privéstrijd in een bron van kracht en inzetbaarheid.
De overgang als carrièremoment
Wat als we de overgang niet langer zien als een eindpunt, maar als een nieuw begin? Die vraag vormde de aanleiding voor mijn boek Menotransformatie. Jarenlang hoorde ik vrouwen vertellen over opvliegers, slapeloze nachten en vermoeidheid. Allemaal klachten die hun functioneren op het werk beïnvloedden. Maar achter die verhalen klonk ook iets anders: een onderstroom van groei, inzicht en heroriëntatie.
De overgang bleek niet alleen een lichamelijk proces, maar ook een periode van bewustwording en ontwikkeling. Veel vrouwen vertelden dat ze, soms noodgedwongen, keuzes maakten die beter bij hen pasten. Ze herstelden hun balans, ontwikkelden een nieuw zelfvertrouwen en keken met een andere blik naar hun werk. De menotransformatie bleek ook een overgang van klacht naar kracht, en daarmee een kans om werk en leven opnieuw vorm te geven.
De stilte op de werkvloer
Toch ervaren veel vrouwen deze fase als een eenzame strijd. Op het werk is er vaak weinig ruimte om open te praten over wat er speelt. Of die ruimte wordt niet zo ervaren. De overgang blijft nog te vaak een privézaak, terwijl ze direct invloed heeft op werkvermogen, leiderschap en inzetbaarheid. Met kennis, begrip en een positieve houding kunnen we die stilte op het werk doorbreken. Want de overgang is niet alleen een hormonale fase, het is ook een kans om opnieuw richting te kiezen, in werk én leven.
Een vrouwvriendelijke organisatie werkt beter
Recent onderzoek van Hardy, Griffiths, Thorne en Hunter (Maturitas, 2025) laat zien hoe belangrijk de organisatiecultuur is voor vrouwen in de overgang. Vrouwen die hun organisatie als women’s health-friendly ervaren, rapporteren aanzienlijk minder werkstress en hebben minder last van vasomotorische overgangsklachten. Met vasomotorische klachten worden vooral de opvliegers en het nachtzweten bedoeld. En opvallend: het verschil zit niet alleen in beleid op papier, maar zeker ook in de cultuur.
De onderzoekers onderscheiden twee pijlers:
- Mensen maken het verschil.
Een vrouwvriendelijke cultuur begint bij bewustzijn en houding. Collega’s en leidinggevenden die begrijpen wat vrouwen doormaken, zonder oordeel of betutteling, creëren vertrouwen. In zulke organisaties kun je open praten over gezondheid, werkdruk of tijdelijke aanpassingen, zonder dat dat als zwakte wordt gezien. - Beleid ondersteunt.
Flexibele werktijden, toegang tot informatie en een gezonde fysieke werkomgeving blijken geen luxe, maar voorwaarden voor inzetbaarheid. Denk aan temperatuurregeling, rustruimtes of beleid dat ruimte biedt voor maatwerk. Het gaat er niet om vrouwen te ontzien, maar om hen serieus te nemen.
De betekenis voor leiderschap en organisatiecultuur
De menofase is meer dan een biologische transformatie. Het heeft een impact op duurzame inzetbaarheid, loopbaan en leiderschap. Vrouwen van midden veertig en ouder vormen een snel groeiende groep in de beroepsbevolking. Ze brengen ervaring, stabiliteit, creativiteit en verbindend leiderschap mee. Wanneer deze groep zich gesteund voelt komt dat de hele organisatie ten goede.
In mijn praktijk zie ik hoe vrouwen opener, veerkrachtiger en blijer worden zodra thema’s als vrouwengezondheid, mantelzorg of menofase gewoon besproken kunnen worden.
De menofase een plek geven binnen de organisatie vraagt misschien een beetje lef, maar vooral tijd en ruimte want een werkcultuur verander je niet van de ene op de andere dag. Mijn advies: wacht niet te lang, want de toekomst is aan vrouwvriendelijke organisaties.
Door: Marieke Schurink
Auteur van Menotransformatie – De impact van de overgang op lichaam, werk en leiderschap
