Human Resource Management. Je zou denken dat juist de HRM functie binnen een onderneming mensenwerk is en dat robotisering en kunstmatige intelligentie hier weinig toegevoegde waarde hebben. Niets is minder waar. Naast onder andere HealthTech, FinTech en LegalTech is ook HR Tech een snel groeiende business met nieuwe oplossingen voor alle kritische HRM functies, zoals werving & selectie, beloning en loopbaanplanning.
HR Tech laat nog eens zien dat iedereen die denkt dat AI geen gevolgen heeft voor zijn werk omdat het hooggeschoold werk betreft, zich vergist. Voor AI is dat namelijk niet het criterium. Als het werk routinematig is, is het voorspelbaar en daarmee geschikt om uit te laten voeren door algoritmes. Binnen HRM vinden we veel werkzaamheden die routinematig zijn.
Bovendien zijn AI systemen steeds beter in staat zijn om menselijke vaardigheden, emoties en drijfveren te doorgronden. De virtuele HR assistent ontwikkelt zich tot een zelfstandige HR professional.
Werving en selectie
In een krappe arbeidsmarkt is het voor bedrijven moeilijk om de juiste mensen te vinden en aan zich te binden. Phenom People biedt een systeem aan voor Talent Relationship Management (TRM), gebaseerd op het bekende Customer Relationship Management (CRM). Dit helpt om efficiënt en professioneel met kandidaten te communiceren, een pijplijn van talent op te bouwen en via verschillende media gerichte campagnes te organiseren.
Ook TalentHero helpt om de informatie die over kandidaten en medewerkers beschikbaar is systematisch te verzamelen en te analyseren. Algoritmes kiezen de mensen die het meest geschikt zijn om je vacatures te vervullen en uit te nodigen voor een sollicitatiegesprek.
Applicaties zoals Impress.ai en Mya gaan een stap verder en doen de eerste ronde selectiegesprekken voor je. Het zijn chatbots die kandidaten interviewen en beoordelen. Het systeem creëert zelf een interviewscript op basis van de competenties die voor een functie belangrijk zijn. Alleen de best presenterende kandidaten nodig je uit voor een persoonlijke kennismaking.
HireVue analyseert niet alleen getypte tekst, maar ook videobeelden. Hier komt de beoordeling van de kandidaten mede tot stand op basis van gezichtsuitdrukking, stemgebruik en woordkeuze. Het systeem reageert op micro-expressies, die ons als mensen vaak ontgaan.
Een bijkomend voordeel van deze systemen is dat vooroordelen van recruiters geen invloed hebben op de selectie. Dit kan helpen om de diversiteit binnen organisaties te vergroten. Voorwaarde is wel dat algoritmes zonder vooroordelen worden geprogrammeerd en dat zelflerende algoritmes de onbewuste, maar ongewenste voorkeuren van mensen niet overnemen. Zie ook deel 1 van deze blogserie.
Bij online sollicitaties worden vaak scenario’s gebruikt van situaties die zich in de praktijk voordoen om te zien welke keuzes de kandidaten maken en om hun sociale intelligentie te testen. Met de snelle ontwikkelingen in virtual reality kunnen de werkomstandigheden nog levensechter worden gepresenteerd en kun je de reacties van kandidaten veel beter beoordelen dan in het gebruikelijke sollicitatiegesprek.
Onboarding, arbeidsvoorwaarden en loopbaanbegeleiding
Routinematig is ook het onboarding proces van nieuwe medewerkers. Ze moeten allemaal dezelfde formulieren invullen, doorlopen dezelfde procedures, krijgen dezelfde informatie en hebben vaak dezelfde vragen. Hier kan een chatbot prima bij helpen.
HRM afdelingen krijgen veel vragen van medewerkers over de secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals pensioen, reiskostenvergoeding, trainingsbudget en overwerktoeslagen. Slimme systemen kunnen medewerkers informeren en helpen om keuzes te maken die aansluiten bij hun persoonlijke omstandigheden en behoeften.
Steeds meer bedrijven stappen af van de jaarlijkse beoordeling door de direct leidinggevende. In plaats daarvan worden kortere termijn doelen gesteld en wordt met grote regelmaat 360 graden feedback verzameld. Systemen zoals Zugata helpen om dit proces te organiseren en leveren bovendien tools ter bevordering van zelfinzicht en persoonlijke ontwikkeling.
HRM als strategisch partner
In veel directies neemt HRM een prominente plaats is vanwege het belang dat de organisatie hecht aan het vinden en vasthouden van de juiste mensen. Ook hier kunnen AI systemen bij helpen.
Een veelgebruikt instrument is een tevredenheidsonderzoek onder medewerkers. Veel bedrijven hebben de score voor betrokkenheid (engagement) in de persoonlijk doelstellingen van managers opgenomen. Het onderzoek kent echter beperkingen. Het is momentopname en sommige resultaten kun je van verre zien aankomen; over salaris en communicatie zijn medewerkers zelden zeer tevreden.
Door middel van AI kun je analyses maken van reeds in de organisatie beschikbare gegevens en daar trends in aangeven. Zo worden ook onverwachte verbanden blootgelegd, bijvoorbeeld tussen het aantal uren overwerk en het aantal mensen dat ontslag neemt. Ook zijn er AI systemen die de tone of voice in emails die collega’s onderling uitwisselen analyseren en daarmee een ontwikkeling in de interne sfeer kunnen aangeven. Dit kan overigens zonder de privacy van medewerkers te schenden.
HRM is wetenschap en kunst
Het staat vast dat het werk van de HRM functionaris aanzienlijk aan het veranderen is. AI systemen nemen grote delen van het HRM proces over. Dit verhoogt niet alleen de efficiëntie, maar vergroot ook de objectiviteit in de uitvoering van het HRM beleid. Onderzoek toont keer op keer aan dat de mensenkennis van mensen beperkt is. Als intelligente systemen kunnen helpen om beoordelingsfouten van mensen te voorkomen, is dat een positieve ontwikkeling.
HRM is niet alleen wetenschap, maar ook kunst. Alleen mensen kunnen persoonlijke aandacht geven aan medewerkers en met creativiteit en passie bijdragen aan een positief werkklimaat. Ook kritisch denken en leiderschap zijn voorbehouden aan mensen. Daar komt nog bij dat AI systemen niet foutloos zijn. Hun werking en resultaten moeten goed gecontroleerd worden. De machine is er ter ondersteuning van de mens en niet andersom.
Dit was deel 3 van de serie ‘Perspectieven op Kunstmatige Intelligentie’.
Van alle technologische ontwikkelingen van dit moment is kunstmatige intelligentie het meest ingrijpend en het minst begrepen. We zien indrukwekkende nieuwe toepassingen, maar kunnen de impact op mensen, organisaties en maatschappij nog nauwelijks overzien. In deze serie blogs, Perspectieven op Kunstmatige Intelligentie, onderzoeken we niet alleen de mogelijkheden, maar ook de bedoelde en onbedoelde consequenties.
Eerder verschenen in deze serie:
- Deel 1: De mens of de machine: wie beslist?
- Deel 2: Persoonlijk klantcontact via intelligente chatbots: hoe doe je dat?
Door Willem Peter de Ridder
Dr. Willem Peter de Ridder is directeur van Futures Studies. Als futuroloog is hij een veelgevraagd spreker, auteur, strategie consultant en transformatiemanager. Futures Studies ondersteunt organisaties bij het verkennen van de toekomst, het formuleren van een toekomstbestendige strategie en het managen van disruptie. Voor meer informatie: www.futuresstudies.nl.
