Er zijn maar weinig dingen dankbaarder voor een leider dan iemand zien bloeien dankzij jouw begeleiding en aanmoediging. En er zijn maar weinig dingen moeilijker dan medewerkers disciplineren, overplaatsen of ontslaan. Geen enkele leiderschapsstrategie kan zowel de moeilijkheden verzachten als de beloningen garanderen. Maar de meeste leiders zijn het erover eens dat — als dat zou kunnen — het vermogen om direct te raken aan wat mensen motiveert bijzonder waardevol zou zijn.
Wat mensen op de werkplek motiveert, is tegenwoordig een kwestie van wetenschappelijke feiten. In tientallen jaren van onderzoek zijn vier intrinsieke menselijke motivatoren geïdentificeerd: doel, autonomie, verbondenheid en meesterschap. Elk van deze vier motivatoren wordt beschreven in de volgende tabel: Kijk maar eens of ze voor jou ook gelden.
De vraag voor leiders is dus niet wat mensen motiveert — maar hoe je de vier motivatoren kunt benutten. Kortom, hoe kun je dan direct de ‘hefbomen’ van gedrag besturen? Het antwoord is eenvoudig. Maar het antwoord begrijpen vereist wat achterliggende logica. Ten eerste is duidelijk dat leiders op de een of andere manier team- of ondernemingsdoelen moeten koppelen aan intrinsieke motivatoren op individueel niveau. Ook als mensen zich ontwikkelen, zul je ze op geen enkel moment een inherente wens zien uiten om de winst in het vierde kwartaal groter te maken of om volgende zomer de volgende software-upgrade te introduceren of het aantal succesvolle adopties bij een sociale dienstverlener te verdubbelen. Dergelijke doelen zijn organisatiemijlpalen die leiders van traditionele organisaties motiveren. Maar wat individuen motiveert is doel, autonomie, verbondenheid en meesterschap.
Samenhang met werk
Dat betekent dat de meest gangbare benadering van motivatie — het mechanisch promoten van afstemming op team- of organisatiedoelen, zonder in te spelen op zeer menselijke motivaties — uiteindelijk zal eindigen in een teleurstelling voor beide partijen. Leiders hebben een manier nodig om alle vier de menselijke motivatoren tegelijkertijd aan te spreken. Bekijk elke motivator maar eens en hoe deze samenhangt met werk:- Doel: Werk betekent andere mensen helpen. Door het ondernemingsbusinessmodel te bestuderen kunnen individuen leren begrijpen wie hun organisatie helpt. Ze kunnen ook een doel (en voldoening) vinden in anderen helpen hun werk beter te doen.
- Autonomie: Mensen kunnen leren hun eigen werkleven te managen, vooral met begeleiding van een goede leider. ‘Autonomie’ wordt hier gebruikt in de psychologische zin van beslissingsbevoegdheid of zelfeffectiviteit (self-efficacy), niet als onafhankelijkheid van een groep. Maar weinig mensen vinden het prettig als hun wordt verteld wat ze moeten doen; maar de meesten zijn wel graag onderdeel van een team.
- Verbondenheid: De werkplek biedt veel mensen een sterk gevoel van ergens bij horen en sociale interactie. En erkend worden door iemand met formeel gezag is voor bijna iedereen een krachtige motivator.
- Meesterschap: De werkplek is de plek waar de meeste mensen vaardigheden en ervaring opbouwen. Leiders die dit faciliteren verdienen daarmee loyaliteit en respect.
