5S-methode op de schop

De 5S-methode is een managementmethodiek waarmee werkplekken georganiseerd kunnen worden: zonder rommel, visueler en (dus) veiliger. Dat klinkt heel logisch en eenvoudig, maar vaak is het resultaat van een flinke opruimbeurt binnen een paar maanden weer verdwenen. Zonde! Culturele aspecten van de van origine Japanse 5S-methode worden over het hoofd gezien

Schoon en overzichtelijk

Werkplekken dienen altijd goed georganiseerd te zijn, dus schoon en overzichtelijk, want anders gaat dat ten koste van productiviteit, werksfeer en veiligheid. Populair middel daartoe is de 5S-methode, vrij vertaald:

• Sorteren
• Schoonmaken
• Schikken
• Standaardiseren
• Systematiseren.

Gebleken is bij Amerikaanse ondernemingen dat na verloop van tijd de klad erin komt, wat te maken heeft met culturele verschillen.

VS en Japan

Terwijl in Japan conformiteit en het groepsbelang hoog staan aangeschreven, is men in de VS meer individualistisch ingesteld. 5S is vooral een groepsgebeuren en kan daarom in Japan goed gedijen. Het ligt Amerikanen niet zo erg om zich te conformeren; ze willen als individu in wedijver met anderen uitblinken. Ze neigen er meer toe hun ‘eigen ding te doen’, waardoor 5S in hun cultuur op een andere manier appeleert aan het arbeidsethos dan bij Japanners.

Een aangepaste variant

Ondanks de cultuurverschillen is en blijft de 5S-methode waardevol in Lean management – mits aangepast. De Japanse werkwijze begint met Sorteren (het scheiden van het noodzakelijke en het overbodige) en van daaruit wordt in de cyclus verder gewerkt naar Schoonmaken, enzovoorts. In de Amerikaanse context is het beter te beginnen met Standaardiseren en dan te vervolgen met Systematiseren, Sorteren, enzovoorts. Amerikanen willen graag weten tegen welke prestatienorm ze worden beoordeeld, dat geeft hun wedijver meer richting. Door te starten met Standaardisering – gestandaardiseerde procedures – krijgen ze dat houvast. In combinatie met het gebruik van scoreboards (die het altijd goed doen bij competatief ingestelde mensen die graag de stand bijhouden) geeft dat goede resultaten. Leestip

• Leidinggeven aan Lean transformaties