Bij weerbaarheid gaat het om het (terug) krijgen van controle op wat er om je heen gebeurt. Hoe weerbaar je bent, wordt voor een bepaald door jouw karakter in combinatie met wat je hebt meegemaakt en geleerd. Weerbaarheid kun je ontwikkelen. Maar dat gaat niet vanzelf.
Fysiek, verbaal, mentaal
Net zoals bij het trainen van je lijf, zul je regelmatig tijd en energie moeten stoppen in drie dingen:
- Fysiek. Trainen van het gebruik van je lijf. Denk aan zelfverdedigingstechnieken. In de praktijk worden de vaardigheden vrijwel nooit toegepast. Vaak leidt het zelfvertrouwen dat gegroeid is doordat je weet wat je zou kunnen doen, tot een andere houding die een groot effect heeft op de omgeving;
- Verbaal. Hoe vertel je wat je wel of niet wilt op een manier die effect heeft. Welke woorden gebruik je om meer kracht uit te stralen? Hoe gebruik je jouw stem? Praat je snel of langzaam? Hard of zachtjes?
- Mentaal. Wat doet tegenslag en stress met je mind en jouw gedachten? Bij mentale kracht gaat het om de manier waarop je reageert op stress, tegenslag en uitdagingen. Hoe je ondanks alles toch gewoon door kunnen gaan.
Je hebt te maken met de wereld om je heen, je lijf en wat je denkt. Hoewel alle drie belangrijk, verschilt de mate waarin je ze zelf kunt beïnvloeden nogal. Op je leefwereld en andere mensen heb je helaas vaak maar weinig invloed. Ook je lichaam kun je maar betrekkelijk weinig beïnvloeden. Je mind heb je altijd bij je! Daar liggen ook de grootste mogelijkheden om zelf invloed uit te oefenen.
Wijsheid begint bij jezelf
Alle wijsheid begint bij het kennen van jezelf. Jouw mentale kracht is een optelsom van jouw positie op acht verschillende factoren die lopen van mentale kracht enerzijds naar mentale gevoeligheid anderzijds. We zitten allemaal ergens op dat spectrum. Je zult zien dat je op sommige factoren mentaal sterk en op andere meer mentaal gevoelig scoort. Het gaat erom je bewust te worden van jouw eigen mentale gevoeligheid en mentale kracht. Om te begrijpen waarom je op bepaalde gebeurtenissen zo reageert als je doet. En is dit ook de manier waarop je wilt reageren?
De meeste mensen kunnen prima met veranderingen, stress en uitdagingen omgaan. Zeker wanneer deze niet extreem zijn en niet te lang duren. Meestal pakken ze nieuwe uitdagingen op en bereiken ze ook wat ze willen. Kritiek van anderen heeft zeker een effect op hen, maar desondanks blijven ze toch zeker van zichzelf. Onder normale omstandigheden hebben ze hun emoties in bedwang en reageren ze kalm op wat er gebeurt.
Maar soms gebeuren er ook dingen waardoor ze de controle een moment kwijtraken en erg boos of bang kunnen worden. Daarom is het altijd zinvol om actief te werken aan het vergroten van je mentale kracht om je zo (nog) beter voor te bereiden op wat er gebeurt in je leven.
De afgelopen week is ons regelmatig gevraagd wat de beste manier is om weerbaarder te worden. Het kost mentaal gevoeligere mensen vaak meer moeite om voor zichzelf op te komen. Het effect dat de mening van een groep of een sterke persoonlijkheid heeft is groter dan op mensen die mensen die mentaal krachtiger zijn. Werken aan mentale kracht is dus belangrijk. Hoewel mensen verschillende mentale profielen hebben en de beste aanpak per persoon verschilt, komen we twee thema’s vrijwel altijd tegen bij wanneer het over het ontwikkelen van weerbaarheid gaat.
Werken aan zelfvertrouwen
Kern is dat je het vertrouwen hebt in je eigen vaardigheden om met een situatie te kunnen omgaan. Stel jezelf de volgende vragen. Wat zou je nu kunnen doen om te laten zien dat je iets kunt? Welk project of welke opdracht zou dat effect op je hebben? Denk nog een terug aan waar je trots op bent? Wanneer je je vergelijkt met andere mensen wat maakt je dan trots op jezelf? Vaak vinden mensen het moeilijk om dit over zichzelf te zeggen. Wanneer het niet lukt, schakel daar dan iemand anders bij in!
En ander belangrijk onderdeel is het vertrouwen dat jij mensen om je heen minstens net zo kunt beïnvloeden als zij jou. Mentaal krachtige mensen zien de feedback van anderen als ‘een mening van een ander’. Niet meer en niet minder. Hun zelfbeeld wordt niet bepaald door de mening van anderen. Hoe is dat bij jou? Wat kun jij doen om de impact die jij maakt op anderen verder te vergroten? Denk daarbij ook aan heel praktische dingen zoals het verbeteren van jouw presentatie of het (nog) beter worden in het contact maken en onderhouden met anderen. Er zijn verschillende manieren waarop je dit kunt trainen!
Emotionele controle
Een ander element is emotionele controle. Daarmee bedoelen we de mate waarin je jouw emotionele reacties op situaties kunt controleren. Mensen met een hoge emotionele controle weten hun emoties te sturen. Hoewel ze dezelfde emoties hebben als ieder ander, weten ze hun reactie op deze emoties goed te managen. Zij bepalen zelf wat ze ermee doen. Hoe ze reageren. En wat ze anderen laten zien. Ze laten zich niet zo snel uit de tent lokken of uit balans brengen. En aan de buitenkant zul je niet zien dat ze ergens mee zitten. Doordat ze weten hoe ze met hun eigen emoties moeten omgaan, zijn ze ook goed in staat om de emoties van mensen in hun omgeving te beïnvloeden. Denk aan pestgedrag. Pestgedrag en mentale gevoeligheid m.b.t. emotionele controle gaan vaak samen. Pesters worden vaak versterkt in hun vervelende gedrag wanneer ze zien dat degene die gepest wordt daarop reageert door bang, boos of verdrietig te worden. Wanneer iemand die gepest wordt niet reageert op het pestgedrag, gaat de ‘lol’ er al snel van af. Je kunt je voorstellen dat het daarom heel effectief is om mensen mentaal sterker te maken op dit punt.
Door: Colinda van Dijk
Het Centrum voor Mentale Kracht/ Center for Mental Toughness NL brengt kennis en ervaring van coaches, leidinggevenden, professionals en (internationale) wetenschappers samen. Ons doel is ervoor te zorgen dat iedereen weet wat Mentale Kracht is én manieren kent om die te vergroten wanneer ze dat willen. We geven lezingen, trainingen, workshops en coaching zowel in-company als in de vorm van open-inschrijvingen. Daarnaast bieden we tools aan en delen we relevante informatie over het thema. Colinda van Dijk is medeoprichter en auteur van het boek Mentale Kracht, je kunt het gewoon trainen. www.centrumvoormentalekracht.nl
