Wat is nu precies zelfeffectiviteit? Zelfeffectiviteit betreft het vertrouwen van een persoon in de eigen bekwaamheid om met succes invloed uit te oefenen op zijn of haar omgeving door een bepaalde taak te volbrengen of een probleem op te lossen, aldus Albert Bandura, die de Self-Efficacy Theory (zelfeffectiviteit) heeft opgesteld.
Zelfeffectiviteit wordt als een van de belangrijkste elementen gezien binnen theorieën over motivatie. Personen zijn sneller gemotiveerd voor een bepaalde handeling als zij denken dat zij de bekwaamheid hebben om deze met succes te verrichten. Zij zullen volgens Albert Bandura, die de Self-Efficacy Theory (zelfeffectiviteitstheorie) heeft opgesteld, het gedrag sneller ontplooien en doorzetten. Zelfeffectiviteit heeft invloed op vele gebieden, zoals de motivatie voor het onderwijs en de beroepskeuze.
Zelfeffectiviteit verschilt van zelfvertrouwen
Het verschil tussen zelfeffectiviteit en zelfvertrouwen is dat zelfvertrouwen het vertrouwen in jezelf betreft, en zelfeffectiviteit gaat over de ingeschatte vaardigheid voor het verrichten van een bepaalde taak. Het verschilt van het begrip ‘efficiëntie’ omdat het niet over de werkelijke efficiëntie van een persoon gaat maar over zijn vertrouwen in zijn efficiëntie.
Als mensen met een hoge zelfeffectiviteit slagen in een bepaalde doelstelling, is er een goede kans dat ze in het vervolg een nog lastiger doel zullen kiezen, zo stelt de theorie. En als een doelstelling niet behaald wordt, verschilt het per persoon hoe deze reageert: met hernieuwd commitment, met vertwijfeling of met apathie. Hierin is zelfeffectiviteit een belangrijke factor. Resultaten kunnen zelfversterkend werken: slaagt een persoon niet in het behalen van een volgend doel, dan kan dat zijn zelfeffectiviteit verminderen, waardoor zijn kans om weer een volgend doel te behalen door lagere motivatie nog lastiger wordt. Omgekeerd kan het succesvol behalen van doelen de zelfeffectiviteit en daarmee de toekomstige slagingskans vergroten.
Doelbewuste oefening en zelfeffectiviteit
Maar hoe is deliberate practice hierbij effectief in de praktijk te brengen? Diverse studies laten zien dat door steeds weer de juiste oefeningen te herhalen en keer op keer in de praktijk te brengen, een gemiddelde professional kan transformeren in een exceptionele presteerder. Juist bedrijven en individuen die weten wat er nodig is om elke dag opnieuw de kleine stapjes naar continue verbetering te nemen, weten unieke prestaties te behalen. Van klein naar groot en van het cijfer acht naar een tien: het vereist doelbewuste oefening en zelfeffectiviteit.
Volgens Colvin kan in zijn algemeenheid worden gesteld dat oefening simpelweg het continu pushen van jezelf is, waarbij bewuste oefening de oefening betreft voorbij het punt dat een normaal persoon doet. Meer specifiek gesteld: continu oefenen op je sterke punten, waardoor je meer ontvangt, meer weet en meer onthoudt. Bewuste oefening van jaren waarbij volgens Colvin zelfs het lichaam en brein van het individu veranderen.
Bron: De Kunst van Duurzaam presteren
Door: Bas Kodden
