Ware kennis over het leven start bij intensief zelfonderzoek, daarvan waren veel klassieke Griekse filosofen, zoals Socrates, overtuigd. Sterker nog: ‘Een niet onderzocht leven is het niet waard geleefd te worden’, aldus Socrates. Boven de Tempel van Apollo, de plek waar de Grieken het Orakel van Delphi raadpleegden, prijkte dan ook: ‘Ken uzelve.’
Zelfsaboterende elementen
Onze percepties over onszelf worden steevast opgebouwd volgens drie elkaar versterkende, zelfsaboterende elementen:
- Hoe jij denkt dat jij als persoon bent geboren.
- Hoe jij denkt over de omstandigheden waarbinnen je bent opgegroeid.
- Wat jij denkt dat dé waarheid is.
Onze jongste jaren draaiden om het leven om ons heen. We werden gegrepen door een constante nieuwsgierigheid om te begrijpen wat zich rondom ons afspeelde. Onze jeugdjaren waren een aaneenschakeling van ervaringen waarvan wij deel uitmaakten of toeschouwer waren. Mijn grote god, wat is dit veranderd. Nu we volwassen zijn, gaat het nog slechts om ons als individu en lijken wijzelf het centrum van het universum; het gaat alleen nog over hoe wij ons voelen, hoe anderen zich ten opzichte van ons gedragen en hebben gedragen.
We nemen niet de verantwoordelijkheid voor persoonlijke groei en ons welbevinden en denken toch het leven te realiseren, zoals we dat altijd voor ogen hebben gehad. Helaas blijkt die dag maar niet te komen. We zijn verstrikt geraakt in een web van handelingen en teleurstellingen die ons eerder verder weg dan dichter bij ons gewenste zelf lijken te brengen. Als we elke dag bezig zijn geluk na te jagen, starten we elke dag op een plek die ongelukkig is. We houden onszelf elke dag zo erg voor de gek dat we niet in de gaten hebben dat we onszelf saboteren.
Zoektocht naar waarheid
Onze vormende jaren waren ook een zoektocht naar de waarheid. Onze eigen waarheid, gevormd door persoonlijke ervaringen en ons individuele onderbewustzijn. De waarheid over onszelf, onze wereld, de mensen om ons heen. Weet je wat de waarheid is? Dat we geen enkel besef hebben van de waarheid, hoewel je zou zweren van wel. De zwaartekracht van zelfsabotage is schijnzekerheid; we denken dat we het allemaal wel weten. Ons brein is ontworpen om steeds weer dezelfde, vaak saboterende conclusies te trekken. We kunnen onszelf en onze gedragingen uitstekend verklaren, maar het enige wat we daarmee doen, is onze waarheid en al onze tekortkomingen in stand houden.
De meeste mensen zijn slechts bezig hun leven te verklaren in plaats van te interveniëren in dat destructieve proces. Zorg dat jij het anders aanpakt: neem steeds een helicopterview als perspectief en bekijk jezelf door de ogen van een ander. Je zult jezelf zien zoals je nooit eerder hebt gekund; zonder alle pijn die jij hebt beleefd en met alle mogelijkheden die je hebt. Stop met jezelf saboteren en beschouw jezelf van buiten naar binnen. Anders gezegd: leer te introspecteren.
Wat is introspectie?
Introspectie (of zelfreflectie) is een activiteit waarbij je jouw eigen
gedachten, gevoelens, motieven, gedragingen, fantasieën en herinneringen
onderwerp van overdenking maakt. Je kijkt er van een afstand naar. Reflectie gaat over het doorgronden en herkennen van processen die (on)bewust plaatsvinden binnen het eigen brein. Reflectie heeft vaak betrekking op ervaringen en gebeurtenissen, en gebruik je om in vergelijkbare situaties in de toekomst beter te kunnen handelen. Introspectie onderscheidt zich en gaat verder dan reflectie, omdat de nadruk bij introspectie ligt op jouw eigen rol binnen die gebeurtenissen:
- Welke rol heb ik gespeeld in het geheel?
- Welke keuzemogelijkheden had ik?
- Welke keuzes heb ik gemaakt?
- Waarom heb ik dÃe keuze gemaakt?
- Welk gevoel had ik daarbij?
- Hoe kijken anderen naar mijn gedrag?
- Wat betekenen de antwoorden op deze vragen voor mijn gedrag
- in de toekomst?
Antwoorden
Deze vragen helpen je een ander antwoord te vinden en wellicht leiden ze tot het voornemen om het in de toekomst volledig anders te doen. Bij introspectie observeer je jezelf als het ware. Je leert patronen in je gedrag te herkennen, je wordt je er meer bewust van. Sommige van deze ingesleten gedragspatronen zijn het gevolg van je opvoeding en van je ervaringen in het contact met anderen.
Eigenlijk leer je jezelf beter begrijpen door introspectie. ‘What got you here, won’t get you there’, zegt de Amerikaanse leiderschapscoach Marshall Goldsmith. Je moet je gedrag aanpassen om een ingesleten systeem te veranderen.
Bron: The devil inside
Door: Bas Kodden
