Vrouwenquota: een antropologische blik

Over wel of geen vrouwenquota is al het nodige geschreven. Danielle Braun gooit daar graag een wat minder bekende antropologische blik bovenop.

Waarom wel: al heel lang is er geworven via old boys netwerken. Vrouwen komen daar niet tussen. Ongelijke selectie op basis van mannelijke normen, maken dat vrouwen over het hoofd worden gezien. De hele verdeling in mannen- versus vrouwen banen is een sociaal construct. Genderonvriendelijk. Onderdrukkend. Om cultuur te veranderen heb je getalsmatige massa nodig. Goed idee dus; vrouwenquota. Waarom niet: vrouwen en mannen zitten nu eenmaal anders in elkaar. Hebben andere voorkeursbanen en verschillende ambitie in de combi met zorgtaken. Biologie en tribaal oerinstinct kan je niet wegpoetsen. Als je vrouwen wilt aantrekken in organisaties, moet je zorgen voor een vrouwvriendelijke cultuur. Dat bereik je niet met quota. Dan zijn die vrouwen zo weer weg. Doekje voor het bloeden. Leidt af van échte verandering. Bovendien nogal selectief: wel vrouwenquota in topfuncties en universiteiten, maar niet bij de vuilnisophaal. Beter maar laten dus. Andere blik: Beide sets van argumenten gaan uit van een gap tussen mannen en vrouwen. In de antropologie hebben we, naast gender-theorieën, ook een heel ander gezichtspunt. Namelijk dat man-vrouw gedoe en wel-geen feminisme helemaal niet gaat over de strijd tussen de seksen. Maar over broedercompetitie. Niet de man-vrouw relatie is cultureel gezien namelijk de meest wezenlijke voor ons als tribale wezens, maar de ‘band of brothers’. Met je broers vang je mammoeten en bescherm je de tribe tegen vijanden. En voor vrouwen: met je zusters voed je kinderen op en verzamel je bessen en noten. Mannen – broers- ‘domestiseren’ en beschermen hun zusters om de goede band met broers niet in gevaar te brengen. Te veel vrijpostig gedoe van je zus geeft maar reuring in de tribe. Door je zussen een beetje in toom te houden heb je tribaal gezien het meeste succes, kinderen, veiligheid, besjes en noten. De sterkste band of brothers. Vanuit deze antropologische blik is het maken van vrouwenquota -door hoog-op-de-apenrots mannelijke bestuurders en politici- niks anders dan een moderne vorm van uitruil van zusters. ‘Hoeveel vrouwen heb jij binnengehaald op jouw universiteit’. Eigenlijk nogal primitief. Tribale broedercompetitie in een verlicht jasje. Door: Danielle Braun

Dr. Danielle Braun is corporate antropoloog. Reist de wereld rond op zoek naar wat we van tribes overal op de wereld kunnen leren over onze eigen samenleving. Schrijver van de boeken ‘de Corporate Tribe’ ‘Building Tribes’ en Da’s Gek’. Ze spreekt en schrijft over organisatiecultuur. Begeleidt leiders bij conflict en verandering. Ze is Directeur van de Academie voor Organisatiecultuur. Columnist voor diverse kranten, wekelijks columnist voor DFT. Onder de titel #antropoloogdesvaderlands geeft ze duiding aan de dingen die om ons heen gebeuren. In januari staat Danielle met een theater op de planken van zes theaters in Nederland.

• Deze column verscheen eerder in De Financiële Telegraaf