Managers vergeten wel eens dat zonder uitvoerders het bedrijf stil ligt.
Een column is geen plek voor vakantietips, maar toch… Kent u het rioolmuseum in Parijs? Dat is een aanrader. De ingang ligt vlakbij ‘Pont de l’Alma’. Een putdeksel geeft toegang tot het meest bijzondere museum van Parijs. Je gaat dan echt het riool in; dat zie je en dat ruik je. Het riool van Parijs is het oudste en grootste riool ter wereld. Het is net zo groot als het stratennetwerk van Parijs en onder bijna elke straat loopt een riool. Het hele stelsel omvat meer dan 2100 kilometer. Er zijn grote pijpen van wel vijf meter doorsnede en kleine pijpen van een meter breed en twee meter hoog zodat je er nog wel door kan lopen. Het riool voert al het afvalwater af uit de keukens en wc’s van Parijs. En het zorgt ook voor de afvoer van regenwater. Als de buizen de hoeveelheid water niet aankunnen, bijvoorbeeld bij harde regen, dan stroomt het overtollige regen- en afvalwater de Seine in. Daarom is het belangrijk dat rioolwerkers de buizen schoon houden en aangekoekt slib verwijderen. Dan kan er meer water worden afgevoerd. Om het slib te verwijderen staan de rioolwerkers vaak tot hun middel in de drek.
Vanuit trots
Wat is hier nu een betekenisvolle strategie? Waarop kunnen de rioolwerkers trots zijn? Wat motiveert hen in verandering? De strategie is geformuleerd als: wij zorgen ervoor dat er in 2010 weer zalm in de Seine zwemt. Deze strategie is motiverend, betekenisvol en meetbaar. Het motiveert rioolwerkers dat ze natuurbeheerders zijn van de stad en bijdragen aan een gezond leefklimaat. Het is betekenisvol omdat de strategie duidelijk maakt waar de organisatie voor staat en wat ze maatschappelijk bijdraagt. En het is meetbaar. In 2010 zwom er weer voor het eerst zalm in de Seine. Vanzelfsprekend draagt dit resultaat bij aan de vaktrots van de rioolwerkers. Vanuit die trots hebben ze zelf hun museum ingericht en laten ze zien hoe belangrijk het onderhoud en het schoonmaken is voor de gezondheid en leefbaarheid in een grote stad als Parijs.
Die vaktrots is terug te vinden bij veel mensen die hun handen uit de mouwen steken. Het gaat om onze vuilnismannen, de vuilverbranders, buschauffeurs, ingenieurs, schoonmakers, wegenbouwers, verplegers, metselaars, machinisten, timmerlui, loodgieters en alle mensen die een echt vak uitoefenen. Mannen en vrouwen. Managers vergeten wel eens dat zonder uitvoerders het bedrijf stil ligt. Veel innovaties zijn te vinden bij de mensen die trots zijn op hun werk. Het zijn de mensen die een bijna onzichtbare rol vervullen in het draaiend houden van onze maatschappij. En daarvoor krijgen ze meestal weinig waardering. Alleen al om waardering te tonen is het rioolmuseum een bezoek waard.
Door: Jaap Boonstra
Jaap Boonstra is hoogleraar organisatieverandering aan de Universiteit van Amsterdam en bij Esade Business School in Barcelona. Hij is als onderzoeker en docent verbonden aan Sioo. Als zelfstandig adviseur ondersteunt hij leiders, managers en professionals die van veranderingen in hun organisatie een succes willen maken. Meer informatie over hem: jaapboonstra.nl.
