De roep om topteams binnen organisaties klinkt steeds luider. Teams die kunnen inspelen op razendsnelle ontwikkelingen. Teams die antwoord geven op complexe vraagstukken rondom transformatie en innovatie, waarbij teamwork en wendbaarheid cruciaal zijn. Nu Covid-19 daar nog bij is gekomen, wordt die samenwerking nog meer getest en komt het aan op veerkrachtig omgaan met tegenslag en onzekerheid. Om toch resultaat neer te zetten zijn topteams nodig.
Hoe creëer je een topteam? Waarbij je alles uit het team haalt en het hoogst haalbare realiseert? In het boek TopTeams – samen bergen verzetten dient het bergbeklimmen als spiegel, want hoog in de bergen word je samen tot het uiterste op de proef gesteld.Het is dé test op onderlinge samenwerking. Twee bergbeklimmers bundelden hun krachten: Katja Staartjes beschrijft achttien pijlers die van een team een topteam maken, en Menno Boermans illustreert met zijn foto’s indringend hoe je samen bergen verzet.
In dit blog licht Katja, de eerste Nederlandse vrouw die Mount Everest beklom en zelf jarenlange managementervaring heeft, toe wat de parallellen zijn met de huidige Covid-19 periode.
Extreme omstandigheden: de ultieme test
Als je ergens te maken hebt met uitdagende omstandigheden, dan is het wel in het bergbeklimmen. Een goede samenwerking is er van levensbelang. Extreme kou, storm, hevige sneeuwval en lawines kruisen het pad van een klimteam. Soms zit je door benarde omstandigheden dagen opgesloten in een piepklein tentje. Klim je op grote hoogte, dan stelt de ijle lucht je nog meer op de proef. Kortom, onder die extreme omstandigheden word je genadeloos met jezelf én met elkaar geconfronteerd. En dat stelt je persoonlijk leiderschap en de teamgeest flink op de proef.
Opbouw TopTeams
In het boek worden de fases van een klimproject doorlopen via zes hoofdstukken: Expeditie, Team, Basiskamp, Beklimming, Top en Afdaling. Elk hoofdstuk behandelt drie pijlers, die elk weer op drie manieren worden uitgedragen: via een toelichting, via krachtige story telling en via quotes. Hierbij vervullen de foto’s van Menno een cruciale rol: een beeld zegt immers meer dan honderd woorden.Ervaren we dat niet ook in deze Covid-periode? Zowel thuis als op het ‘werk’, wat voor velen plots ook vanuit huis is. Alles wordt door elkaar gehusseld, en dat is nog lastiger als je thuis beperkte ruimte hebt en je ‘bovenop elkaars lip zit’. De meesten krijgen een korter lontje. Net als in een expeditie. Incasseringsvermogen en zelfbeheersing worden dan belangrijker. Dat er irritaties ontstaan is ‘normaal’, het is vooral zaak het niet te laten escaleren.
De uitdaging van teamwork
Maar zonder teamwork komen we er niet. Niet op het werk en niet op een berg. Daar zijn we veelal zelfs letterlijk met elkaar verbonden via het klimtouw. Om samen verder of sneller vooruit te komen, is het belangrijk de zwakste schakel te versterken. Maar effectief samenwerken is een klus op zich. Het begint al met het doel: heb je werkelijk hetzelfde voor ogen? Of klimt ieder op z’n eigen berg? Onderweg blijkt namelijk nogal eens dat ieder de bestemming net even anders ziet. En naarmate de context lastiger is, en je hoger en dichter bij je doel komt, wordt de uitdaging alleen maar groter. Ben je, ook onder druk, bereid je ego opzij te zetten en elkaar nog te helpen? Hoe overbrug je verschillen?
Wendbaarder met een kleiner team
Naarmate het team groter is, wordt effectief samenwerken er niet makkelijker op. Het vraagt op z’n minst om volledige duidelijkheid qua rollen en taken. En heldere communicatie wordt nog belangrijker. Dat geldt ook als er letterlijk meer afstand is, omdat je in verschillende tentjes bivakkeert of omdat de onderlinge afstand groot is aan het klimtouw. Ook thuiswerken en digitaal overleg vraag om nog duidelijkere afspraken en communicatie. En het communicatie-proces zelf wordt ingewikkelder, omdat je elkaar niet ziet en hoort zoals in een live situatie.
Wat helpt op een berg is een klein team: de afstemming wordt eenvoudiger en je bent wendbaarder. En dat is cruciaal als er sprake is van onzekerheid, risico’s en constante veranderingen. Ook in het dagelijks leven, en zeker in deze Covid-periode, ben je denk ik beter af met kleine teams.
Commitment & Veerkracht
Naarmate we hoger op een berg komen, wordt alles lastiger. Vitaliteit, focus en volharding worden daarmee steeds belangrijker. Geloof je er nog in? Beschik je over voldoende veerkracht om al het gedoe en verdere tegenslag te hanteren? En zo nodig je koers aan te passen, of zelfs om te keren? Het wordt namelijk steeds belangrijker om je eigen grenzen in de gaten te houden, en die van het team. Â
Veilige afdaling
Met Covid-19 en alle negatieve gevolgen hebben we het zo langzamerhand wel gehad. En toch moeten we met deze nieuwe situatie zien te dealen. Waarbij gezondheid, net als in het klimmen, prioriteit 1 is. Je bent er namelijk pas als je samen gezond en wel terugkeert van een beklimming.
Als het goed, is ben je dan een leerzame ervaring rijker. Hoe lastig de omstandigheden ook waren. Je realiseert je eens te meer wat belangrijk is en wat niet. En waar je eerder zo over kon zeuren en klagen misschien helemaal niet zo belangrijk is.
Ga mee op expeditie in TopTeams en laat je inspireren. Om het beste uit je team én uit jezelf te halen. Zodat je samen bergen kunt verzetten. En impact kunt maken. Niet alleen vandaag, maar ook morgen!
Door: Katja Staartjes
