Gooi je strategie uit het raam en ontwikkel een evolutionair competitief voordeel, stelt de Zweedse managementgoeroe Jonas Ridderstråle.
Volgens hem zit er weinig anders op om een gamechanger te worden en te blijven. De wereld verandert razendsnel en continu dus het maken van toekomstplannen heeft steeds minder zin, betoogt hij. Sterker nog, die strategische plannen kunnen zelfs wel eens een bedreiging vormen voor de continuïteit.
Ridderstråle pleit allerminst voor chaos; in zijn visie kan structuur ook prima zonder strategie. Het creëren van meerwaarde voor klanten moet constant gebeuren door telkens in te spelen op actuele veranderingen. Goede communicatie en feedback zijn daarbij essentieel evenals een ander soort leiderschap. Moderne managers moeten niet controleren maar de juiste mensen bij elkaar brengen en het debat aanzwengelen.
Praktijkvoorbeelden
Als voorbeeld geeft hij de succesvolle Zweedse bank Svenska Handelsbanken die zonder strategie en budget werkt. In plaats daarvan beschikken ze over een goed gestructureerd intern communicatiesysteem waarmee best practices tussen verschillende branches van de bank worden gedeeld. Daarnaast heeft de bank een bonussysteem ingesteld waarbij alle medewerkers dezelfde bonus krijgen als het bedrijf beter presteert dan andere Zweedse banken. Ook Google werkt op een dergelijke manier waarbij waarde wordt gecreëerd zonder langetermijnstrategie. Wie had ooit gedacht dat dit internetbedrijf actief zou worden in de automotive industrie? Toch houdt Google zich nu ook bezig met de ontwikkeling van zelfrijdende auto’s.
Wat te doen?
De crux is waardecreatie breder op te vatten dan in economische zin. Het gaat erom met een gezamenlijke droom klanten en medewerkers aan je te binden. De ‘bedrijfsreligie’ vormt een emotionele barrière om over te stappen naar een ander bedrijf. De succesbedrijven van de toekomst excelleren in e-commerce – met de e van emotie.
Bedrijven moeten veel meer en sneller buiten de gebaande paden treden. Langetermijnplannen kunnen ervoor zorgen dat de focus te veel intern gericht blijft om de eigen doelen te halen terwijl de markt al is veranderd. Een bekend voorbeeld is Nokia die zich bleef richten op verbetering van het eigen operatingsysteem en niet reageerde op de komst van de swipetoestellen van Apple.
Ridderstråle wijst erop dat het essentieel is een cultuur te creëren waarin veilig kan worden geëxperimenteerd. Wat hem betreft, zou er een ‘Major Fuck Up Award’ ingesteld moeten worden. In Nederland schijnt er overigens al een Instituut voor Briljante Mislukkingen te bestaan die goed bedachte projecten in de ontwikkelingssamenwerking beloont ondanks dat ze zijn mislukt. Zonder falen geen succes.
Bron: Maarten van der Schaaf in: Management Team, 29 juli 2014.
