Kerst en Nieuwjaar zijn bij uitstek momenten voor een speech. Een kerstdiner of nieuwjaarsborrel is niet compleet zonder een terugblik op het afgelopen jaar en een doorkijkje naar het jaar dat voor ons ligt. Ben jij aan de beurt om een speech te houden tijdens het kerstdiner met je familie? Of moet je als voorzitter van de tennisvereniging alle leden toespreken tijdens de nieuwjaarsborrel? In dit artikel lees je hoe je in 5 stappen een kerst- of nieuwjaarsspeech schrijft die raakt.
Stap 1 – Bereid je voor
Een vlammende kerst- of nieuwjaarsspeech begint met een goede voorbereiding. Bedenk wat je precies wilt vertellen en verdiep je in je doelgroep. Welk hoogtepunt mag zeker niet ontbreken als je terugblikt op het afgelopen jaar? Wat zou oma leuk vinden om te horen? Of de jongere leden van de tennisvereniging? En welke speciale momenten verwacht je volgend jaar?
- Tip: Maak je speech niet te lang. Je publiek wil best even naar je luisteren, maar het diner of de borrel lonkt. Vijf tot acht minuten is meer dan genoeg.
Stap 2 – Bepaal de inhoud
Om de aandacht van je publiek vast te houden, is een sterke inhoud belangrijk. Zeker als er een heerlijk kerstdiner of een bruisend glas champagne staat te wachten. Dat zijn concurrenten van formaat. Neem de tijd om na te denken over alles wat er het afgelopen jaar is gebeurd. Scroll eens door de foto’s op je telefoon of vraag je familie of leden van de tennisvereniging wat zij het hoogtepunt van het jaar vonden. Trek daar een paar dagen voor uit. Want als je er speciaal voor gaat zitten, bestaat de kans dat er helemaal niets naar boven komt borrelen.
- Tip: Leg een opschrijfboekje klaar op een vaste plek in huis, zodat je meteen een aantekening kunt maken als je een leuke anekdote of mooie prestatie te binnen schiet. Of maak notities in je telefoon.
Stap 3 – Kies de juiste structuur
Structuur aanbrengen in je speech is heel belangrijk. Daarmee bied je je luisteraars houvast en leid je ze door je verhaal. Elke speech heeft een inleiding, een middenstuk en een slot. Wat heel goed werkt, is openen met een anekdote of met een persoonlijk verhaal: hoe heb jij het afgelopen jaar beleefd? Wat is jou bijgebleven? In het middenstuk blik je terug op belangrijke mijlpalen en gebeurtenissen: oma die 80 werd of het 500e lid van de tennisvereniging. Vergeet ook de minder leuke dingen niet, zoals het overlijden van oom Albert of het verloren kampioenschap. Zo zorg je voor balans in je verhaal.
- Tip: Eindig met een doorkijkje naar het nieuwe jaar. Wat hoop jij dat er gaat gebeuren en wat wens je je luisteraars toe?
Stap 4 – Start met schrijven
Schrijven is een proces van samenvoegen, schuiven en schrappen. Probeer in deze stap niet te streven naar de perfecte tekst, want dat is een recept voor mislukking.
Vind je het lastig om in de schrijfflow te komen? Begin danmet het deel waar je de meeste inspiratie voor hebt. Je hoeft niet per se met de inleiding te beginnen. Je kunt ook schaven aan eerder geschreven passages als je vastloopt. Soms zie je dan ineens nieuwe verbanden, waardoor je weer verder kunt.
- Tip: Zet alle informatie die je hebt verzameld in 1 document. Dan ben je meteen af van dat lege beeldscherm.
Stap 5 – Kies de juiste stijl
In deze laatste stap stroomlijn je de ruwe versie die je in stap 4 hebt gemaakt. Dit doe je als volgt:
- Vermijd het woord ‘worden’, oftewel: schrijf actief.
- Schrap dubbele informatie en overbodige woorden als kunnen en zullen.
- Kies voor eenvoudige, veelgebruikte woorden. Daardoor begrijpen je luisteraars je verhaal beter.
- Zet vaker een punt. Als je lange, middellange en korte zinnen afwisselt, geef je je tekst ritme. Daardoor wordt jouw speech prettig om naar te luisteren.
- Gebruik verzorgde spreektaal. Niemand zit te wachten op hoogdravende of wollige taal.
- Tip: Maak gebruik van stijlfiguren om je speech net dat beetje extra te geven. Met de stijlfiguur overdrijving (hyperbool) voeg je humor toe aan je speech. En door een bepaald woord een paar keer te herhalen, geef je je boodschap extra nadruk. Door te googelen vind je nog veel meer interessante stijlfiguren.
Voorbeeldspeech
Ter inspiratie vind je hieronder een voorbeeld van een kerstspeech, waarin Peter zijn familie toespreekt tijdens het kerstdiner.
Lieve familie,
Wat fijn dat we vandaag met z’n allen aan het kerstdiner zitten. Het kostte heel wat moeite om een datum te prikken, maar het is gelukt. Ik was even bang dat jullie niet meer zouden durven, nadat het huis tijdens het vorige kerstdiner bijna afbrandde omdat Silvia de kerstpudding wilde flamberen. Maar geen zorgen: ze heeft beloofd dat ze dit jaar gewoon ijs als toetje serveert.
In het afgelopen jaar hebben we heel wat mooie momenten beleefd samen. Het eerste waar ik aan denk, is natuurlijk oma’s 80e verjaardag. Wat een geweldig feest was dat. We zijn blij dat je nog steeds in ons midden bent, lieve oma.
We hebben ook moeilijke momenten meegemaakt, zoals het afscheid van oom Albert. We missen hem enorm vandaag, maar ik weet zeker dat hij vanaf zijn wolk trots naar ons kijkt. Met in zijn ene hand een mooi glas cognac en in zijn andere een sigaar. Dat beeld van hem staat in mijn geheugen gegrift.
Ik wil ook graag stilstaan bij de prestaties van Saskia. Jij hebt dit jaar je eindexamen gehaald en studeert nu diergeneeskunde in Utrecht. We zijn ontzettend trots op je, meid. Geweldig dat je je droom om dierenarts te worden waar maakt.
Ik zie dat jullie allemaal watertandend naar het geweldige voorgerecht zitten te kijken, dus ik ga afronden. Maar voordat we samen het glas heffen, wil ik nog 2 dingen zeggen. Ten eerste wil ik Ton en Silvia bedanken voor hun gastvrijheid en het heerlijke kerstdiner dat ze voor ons hebben bereid.
En ten tweede wil ik eindigen met een heel belangrijk woord: ‘bedankt’. Bedankt dat we hier zijn. Bedankt dat we elkaar hebben. En bedankt dat we samen zo veel bijzondere momenten mogen delen.
Proost op het afgelopen jaar en op alles wat nog komen gaat. Fijne kerst allemaal!
Waarom is dit een goede kerstspeech?
- In de inleiding geeft Peter zijn familie een compliment voor het feit dat ze er allemaal zijn.
- Met een anekdote maakt Peter zijn speech persoonlijk. Iedereen in de familie kan zich dit voorval herinneren.
- Door te overdrijven zorgt Peter voor humor. Natuurlijk brandde het huis niet bijna af toen Silvia de kerstpudding probeerde te flamberen. Maar zo krijgt hij wel de lachers op zijn hand.
- Peter noemt een aantal blije en verdrietige momenten: oma’s 80e verjaardag, nichtje Saskia die haar eindexamen haalde en ging studeren én het overlijden van oom Albert. Zo brengt hij balans in zijn speech.
- Door een paar mensen rechtstreeks aan te spreken, maakt Peter zijn speech nóg persoonlijker.
- Peter maakt duidelijk dat hij gaat afronden. Hiermee geeft hij zichzelf de ruimte om nog 2 belangrijke dingen te zeggen, zonder dat iedereen ongeduldig wordt.
- Door het woord ‘bedankt’ drie keer te herhalen benadrukt Peter hoe belangrijk het is om dankbaar te zijn voor alle mooie dingen die de familie heeft meegemaakt.
- Peter eindigt met een toost en spreekt een wens uit. Een mooie afsluiting van zijn speech.
Dankzij deze 5 stappen en handige tips wordt het schrijven van een speech een stuk eenvoudiger.
Oefen je kerst- of nieuwjaarsspeech
Nog een laatste tip tot slot: oefen je kerst of nieuwjaarsspeech van tevoren een paar keer. Het geeft zelfvertrouwen als je verhaal goed in je hoofd zit.
Veel succes en fijne feestdagen!
Bron: Jij moet speechen: wat nu?
Door: Martina Langeveld-Huigen
