Een sterke coachrelatie is dé sleutel tot een succesvol traject. Maar hoe bouw je zo’n relatie op, en hoe kun je die versterken? Onderzoek laat zien dat synchronie – het vanzelf in hetzelfde ritme bewegen – een verrassend belangrijke rol speelt. Wandelcoaching biedt hiervoor unieke mogelijkheden: door letterlijk samen op pad te gaan, ontstaat niet alleen fysieke afstemming, maar ook meer vertrouwen, verbondenheid en openheid. In dit artikel lees je hoe synchronie werkt, wat het doet met brein en gedrag, en hoe jij als coach er bewust mee aan de slag kunt.
Je weet dat een goede relatie tussen coach en coachee een goede voorspeller is van het succes van het coachtraject. Dat heb je als coach ervaren, en het blijkt ook uit onderzoek. We weten bovendien dat synchronie – het gelijktijdig afstemmen van beweging en gedrag – hierin een belangrijke rol speelt. In twee onderzoeken (Ramseyer & Tschacher, 2014 en Koole & Tschacher, 2016) is dit fenomeen nader bekeken. Ze tonen hoe je concreet ziet of een werkrelatie tussen cliënt en therapeut goed is. De onderzoekers hadden tientallen behandelgesprekken opgenomen en geanalyseerd. Alle houdingen en bewegingen (zoals vooroverbuigen, knieën over elkaar slaan, knikken) waren secuur in kaart gebracht. Wat bleek? Hoe meer overeenkomstigheid en gelijktijdigheid in fysieke activiteiten (bijvoorbeeld wanneer de therapeut net als de cliënt de armen over elkaar sloeg of achteroverleunde – synchronie), hoe beter de werkrelatie en hoe succesvoller de behandeling. Zowel therapeut als cliënt ervoeren dit.
Extra mogelijkheden in wandelcoaching
Synchronie zorgt ervoor dat we makkelijker praten en elkaars perspectief beter begrijpen. Sander Koole, hoogleraar klinische psychologie aan de Vrije Universiteit en oprichter van het Emotieregulatielab, is heel enthousiast over wandelcoaching omdat daar extra en expliciete mogelijkheden zijn om synchronie te creëren en dus de coachrelatie te verbeteren.
Om te beginnen is het inherent aan wandelcoaching dat coach en coachee in dezelfde richting lopen, de neuzen gaan dezelfde kant op, we bewandelen hetzelfde pad en zien dezelfde natuur. Die gedeelde aandacht maakt wandelaars ontvankelijk voor elkaar en elkaars perspectieven. Je krijgt meer oog voor elkaar en dat geeft een gemeenschappelijke basis voor samenwerking. Door als wandelcoach bewust in hetzelfde ritme te wandelen, creëer je nog meer synchronie. Je hoort elkaars passen in hetzelfde ritme, de lichamen bewegen synchroon, dat geeft een gevoel van samen. Wanneer je je bewust laat meenemen in wat de ander in de natuur ziet, de handbeweging volgt bij het aanwijzen, vergroot je de synchronie.
Als je samen wandelt in de wandelcoaching weet je coachee misschien niet de weg, maar hij kan vertrouwen op de gezamenlijke richting en het gezamenlijke doel van de wandeling. Dat wederzijdse gevoel van richting en doel versterkt de gevoelens van verbondenheid tussen wandelaars. De afstemming vertaalt zich in een fijne sfeer, waarin de ander zich gesteund en gedragen voelt, en vrij om te vertellen wat hem op het hart ligt. De coachee zal eerder openstaan voor je interventies en oefeningen. Als wandelcoach heb je dus meer mogelijkheden om synchronie te creëren dan wanneer je vanuit je stoel coacht.
Per lichting van de Opleiding tot Register Wandelcoach® bekijken we voor het examen ruim vijftig praktijkvideo’s van wandelcoachsessies van de studenten. We zien verschillen in stijl, voorkeuren voor bepaalde wandelcoachoefeningen en type vraagstukken. Lichaamsgerichte oefeningen vormen een onderdeel in de registeropleiding, en een van de populaire oefeningen gaat over stevig staan en inherente stevigheid ervaren. We bekijken de instructie en begeleiding van de Registerwandelcoach in opleiding op video.
Opmerkelijk is het volgende verschil tussen de coaches. Wanneer de wandelcoach zijn eigen instructie meedoet (de fysieke houding aanneemt, het ademhalingsdeel zelf ook uitvoert, zelf zijn ogen ook (even) sluit, de bewegingen mee uitvoert), dan volgt de coachee de aanwijzingen makkelijk. Hij blijkt de oefening intenser te ervaren. Er ontstaat een samenzijn. Er is meer openheid en contact. Het effect is groter.
Een enkele wandelcoach geeft alleen mondelinge instructie, staat erbij en is vooral observerend. Ook dan doen coachees de oefening. Maar je ziet dat het effect anders is. Coachees doen hun ogen eerder weer open, ze stoppen sneller met de oefening. Er is meer ongemak.De oefening werkt niet zo goed. Misschien voelen ze zich meer bekeken? Het is dus zinvol om lichaamsgerichte oefeningen met je coachee mee te doen. Let er wel op dat je afstemt op je coachee zodat je niet veel uitbundiger zwaait en zucht dan hij.
Hoe werkt de synchronie?
Als je samen met je coachee wandelt, beïnvloeden jullie dus elkaars ritme. Jullie passen je ritme en paslengte aan aan dat van de ander, en uiteindelijk loop je synchroon. Dat is meestal een onbewust en spontaan proces. Wat doet dat samen wandelen met je brein en met de relatie tussen jullie beiden?
Op gevoelsniveau bevordert synchroniciteit de onderlinge verbondenheid en empathie. Beide ondersteunen vaardigheden om conflicten op te lossen, zoals onderhandelen en vergeven. Wanneer je in hetzelfde ritme beweegt, vind je elkaar aardiger. En wanneer je het goed met elkaar kan vinden is ook de synchroniciteit het grootst. Wandelen beïnvloedt de relatie positief.
Op cognitief niveau zorgt synchroon bewegen ervoor dat je je eigen belang minder vooropstelt en meer oog hebt voor de belangen van de ander. Dat draagt weer bij aan het ontstaan van nieuwe, doeltreffende ideeën en aan een soepele oplossing van een conflict of aan de motivatie om iets voor de ander te betekenen.
Op gedragsmatig niveau bevordert synchroniciteit de samenwerking. We worden socialer. Je wilt de ander meer van dienst zijn: helpen, delen, geven, samenwerken. Mensen die gevraagd waren om als groep synchroon te wandelen, waren meer bereid persoonlijke offers te brengen voor het welzijn van de groep. En hadden ook meer positieve emoties. Wanneer de synchronie tijdens het wandelen groter is, heb je een coöperatieve houding die belangrijk is bij conflictoplossing, het krijgen van nieuwe, frisse ideeën en samenwerking.
Synchronie voor je coachee
Voor je coachee kan wandelen niet alleen in zijn privéleven rust, ruimte, helderheid en creativiteit geven, maar ook bij een spannend overleg met een collega, manager of zelfs bij een sollicitatiegesprek kan een wandeling een uitweg bieden. Het geeft je coachee onbewust de mogelijkheid om bewegingen op elkaar af te stemmen, met de ander in de pas te lopen en de positieve effecten van synchroniciteit te laten bijdragen. Het kan een eerste stap zijn voor een goede samenwerking. En daar komt nog bij: je wandelt náást elkaar. Zij-aan-zijcommunicatie werkt goed, dat heb je vast al gemerkt. Het werkt beter dan vis-à -vis, want dat werkt competitie in de hand, zeker bij spannende gesprekken. Door vis-à -viscommunicatie voelen mensen zich kwetsbaar en zijn ze zich bewust van zichzelf; dat hindert de samenwerking. Als wandelcoach ben je niet aan het onderhandelen met je coachee, maar je kunt je voorstellen dat het naast elkaar wandelen de veiligheid en samenwerking voedt.
In de maat (oefening voor jou, de wandelcoach)
Wanneer je met je coachee wandelt, gaat de synchronisatie van lichaamsbewegingen vaak als vanzelf. Toch is het goed je er bewust van te zijn. Je zou doelbewust je bewegingen kunnen aanpassen aan die van de ander. Let er natuurlijk op dat je je niet vermoeit met de piepkleine of reuzenstappen van je coachee. De oefening kun je ook in je intervisiegroep doen.
Zo werkt de oefening
Je coachee wandelt en praat, jij let op zijn bewegingen. Luister naar de cadans van de stappen en observeer – zonder dat het te veel opvalt – hoe de coachee verder beweegt. Zwaait hij bescheiden of juist heel levendig met zijn armen? Wat is de lichaamshouding: zijn de schouders opgetrokken of zijn ze ontspannen? Neemt iemand alle ruimte in, of maakt hij zich klein?Daarna kopieer je de lichaamsbewegingen van de ander. Het belangrijkste is de pas. Maak even grote passen, in hetzelfde ritme. Neem ook de armzwaai over. Als de ander wat langzamer of sneller gaat lopen, ga jij in dat tempo mee.
Vaak zie je dat wanneer een coachee iets belangrijks bedenkt, hij de pas inhoudt of even helemaal stilstaat. Dan kun je zijn houding observeren en ermee synchroniseren. Vraag eens: ‘Wat ervaar je nu?’ Merk op wat jouw vragen doen met de bewegingen van je coachee: wanneer gaat iemand langzaam of sneller lopen? Wanneer verandert er iets aan de lichaamshouding?
Door: Hilde Backus
Bron: Wandelcoaching bij stress en onzekerheid – 7 Stappenplan voor coaches die de natuur in willen
