Rudy Kor: Unboss – oproep tot anders organiseren

Wil je een mislukking? Doe dan wat de ondernemingsbazen over de hele wereld doen…

Volgens de Deen Jacob Bøtter worden organisaties links en rechts ingehaald door uitdagers. Zoals Skype, dat met vijfhonderd miljoen klanten meer dan tien keer groter is dan de op één na grootste telecommunicatiefirma ter wereld. En dat met tien keer minder personeel.

Welbeschouwd heeft Skype bijna honderd keer minder werknemers dan de op één na grootste telecommunicatiefirma ter wereld (als je kijkt naar het aantal klanten). Dat is nu niet bepaald het resultaat van ongekend radicaal denken, of van besluiten van overheden of comités. De nieuwe ondernemingen verschillen drastisch van hun voorgangers. Zijn minder hiërarchisch, zijn in Bøtters taal ‘unbossed’. Organisatieadviseur Rudy Kor woonde vorig jaar de boekpresentatie over het boek Unboss bij. Jacob Bøtter schreef dat samen met Lars Kolind.

Unboss is cocreatie

Het boek Unboss is in co-creatie is geschreven. Elk hoofdstuk sluit af met een aantal onderwerpen die het overdenken (volgens de auteurs) waard zijn. Zo sluit hoofdstuk 1 af met de volgende vragen:

• Wat zijn de belangrijkste veranderingen die plaatsvonden sinds Frederick W. Taylor in 1911 zijn baanbrekende boek The Principles of Scientific Management publiceerde?
• Hoe hoog is de prijs die we betalen voor het vasthouden aan de conventionele industriële denkpatronen? Gestreste en gefrustreerde werknemers? Nietsontziende exploitatie van de natuur? Klanten die niet de hulp krijgen die ze nodig hebben? Leveranciers die worden uitgeknepen? Of is het onmogelijk om over een prijs te praten?
• Onder welke omstandigheden functioneert de conventionele manier van denken vandaag de dag het best? In bepaalde bedrijfstakken? Bepaalde culturen? Voor bepaalde producten?
• Waar functioneert de conventionele manier van denken het minst goed? Waar is de behoefte aan verandering het grootst? In bepaalde bedrijfstakken? Bepaalde culturen? Bij bepaalde producten?
• Wat voor voordelen kun je behalen door bij de eersten te behoren die uitgaan van de nieuwe manier van denken over kennisintensief management voor de 21e eeuw?

Het boek stelt klassieke opvatingen over organiseren ter discussie

Op hun website vatten de auteurs de boodschap van hun boek helder samen: UNBOSS is een boek over leiderschap zoals je nog niet eerder bent tegengekomen. Het boek stelt alles wat vanzelfsprekend lijkt ter discussie. Je dacht misschien dat ondernemingen als doel hebben winst te maken? Neen – ze moeten op de allereerste plaats zinvol zijn. Ze moeten bewegingen worden die de wereld veranderen. UNBOSS is geschreven in samenwerking met 100 visionairs uit de hele wereld. Zij hebben nieuwe ideeën ingebracht met concrete voorbeelden. Het resultaat is een boek dat meer wil dan oproepen tot debat. Het wil een revolutie op gang brengen.

Het gangbare denken helpt niet meer bij de vragen van vandaag

Als je de mentaliteit van gisteren toepast om de uitdagingen van vandaag aan te pakken, is de mislukking bij voorbaat ingebakken. Het is alsof je nu een oorlog zou voeren met de wapens van vroeger. Toch is dat precies wat de ondernemingsbazen over de hele wereld doen. Ze nemen het gangbare denken over leiderschap binnen hun eigen wereldje over en zien zichzelf als de directeur aan de top van een hiërarchie. Ze nemen alle belangrijke beslissingen, geven orders aan de werknemers en zien salarissen en bonussen als middel om het personeel te motiveren. Dat doen ze zo omdat ze ervan zijn overtuigd dat dit het beste is voor de onderneming. Maar daarin vergissen ze zich.

UNBOSS: Een beweging

Sinds Taylor zijn de tijden veranderd. Een werknemer is niet langer een eenvoudig paar armen aan een lopende band of iemand achter een bureau. Leidinggevenden zitten niet meer op een troon, onbetwist, achter een mahoniehouten bureau. De informatie in het hart van een organisatie loopt niet meer alleen van boven naar beneden. Het uitwerken van nieuwe ideeën is niet langer het alleenrecht van de afdelingen voor onderzoek- en ontwikkeling. En het nemen van besluiten is niet langer uitsluitend voorbehouden aan bepaalde kaders die alleen vanuit hun eigen afdeling werken. Ondernemingen zijn dit soort grenzen ontstegen.

Dus is het tijd om een andere optie aan te reiken. En die andere keuze is unboss (letterlijk: ontbazen). Het zal spoedig een beweging vormen voor een betere manier van leidinggeven, voor grotere transparantie van organisaties, meer participatie en minder uitsluiting, meer innovatie en minder dood in de pot. Welbeschouwd zal dit leiden tot een betere wereld.

Communicatie overschrijdt de grenzen tussen lagen van een onderneming

In de loop van de komende decennia, zal de opvatting van arbeid onderworpen worden aan fundamentele veranderingen. Een zeer groot deel van de planeet is tegenwoordig verbonden door de sociale media en de opkomst van die media heeft de wereld van complete bedrijfstakken veranderd. We kunnen tegenwoordig grenzen over die voorheen heel strikt waren: functionele grenzen, hiërarchische grenzen, grenzen van ondernemingen, grenzen van beroepen en grenzen van landen en werelddelen. De hiërarchieën zijn uit elkaar gevallen en communicatie overschrijdt de voormalige grenzen tussen lagen van een onderneming.

De 10 principes van UNBOSS

1. Concentratie op het doel, meer dan op winst.
2. De oude hiërarchie opheffen en iedereen aanmoedigen om samen te werken.
3. De ondernemingen omvormen tot een onbegrensd sociaal netwerk.
4. Een buitengewone werkplek worden om zo talent aan te trekken.
5. Jezelf als baas op afstand zetten en werknemers het initiatief laten nemen.
6. Klanten transformeren tot partners en ambassadeurs van je bedrijfsdoel.
7. Afstand doen van rigide salaris- en bonussystemen, en ook van egoïstische werknemers die zich vooral voor geld interesseren.
8. Mensen van buiten bij de onderneming betrekken – ook bij onderzoek en ontwikkeling.
9. Fouten tolereren en daar open over praten.
10. De dialoog in de hele organisatie versterken, met gebruikmaking van sociale media.

Het proces is sneller geworden

Het heeft honderd jaar geduurd voordat de industrialisatie een grote doorbraak beleefde. Het internet had 25 jaar nodig om commercieel interessant te worden. Maar Skype had maar tien jaar nodig om een klantenbestand op te bouwen dat gelijkwaardig was aan dat van Vodafone. Belangrijke veranderingen vinden niet plotseling plaats, maar het proces is sneller geworden.

Bron: Rudy Kor, Twynstra Gudde.

Meer over Unboss (o.a. inzagehoofdstuk)).