Rob-Jan de Jong schreef Anticipeer! – De kunst van visionair en inspirerend leiderschap om in deze lacune te voorzien. Vanuit een brede, multidisciplinaire basis en met praktische tips leert hij leiders om een gedegen, geloofwaardige en verbindende visie op de toekomst te ontwikkelen.
Waarom hebben maar weinig leiders een krachtig visionair vermogen? Ik noem dat de ‘vision paradox’. Bij elke definitie van leiderschap valt altijd het woord ‘visie’. We vinden het dus enorm belangrijk dat leiders een visie hebben. Ze geven dat desgevraagd ook zelf aan bij mijn leiderschapssessies. Maar de meesten kijken me wat glazig aan als ik ze naar hun persoonlijke visie vraag, want die hebben ze niet . Dat is vreemd, want leiders vinden het belangrijk, maar ook hun volgers. Medewerkers in de lagere regionen klagen immers regelmatig over het gebrek aan visie binnen de organisatie. Een paradoxale situatie, die deels wel is te verklaren. Er is immers vrij weinig informatie en kennis beschikbaar over het ontwikkelen van visionair leiderschap. Aan welke voorwaarden moet een visie voldoen? Een visie richt de blik op de toekomst en komt daarom vooral voort uit de verbeelding. Dat maakt het voor mensen ook zo lastig om op een eigenzinnige manier vooruit te blikken, want onze wereld wordt gedomineerd door feiten en data. Verder is een visie het vereiste beginpunt van een strategie. Het laat zien wat je als leider wilt bereiken en hoe je dat denkt te gaan doen. Een voorbeeld is sjeik Mohammed bin Rashid Al-Maktoum van Dubai. Vanuit een heldere visie en het inzicht dat de olie ooit opraakt, ontwikkelde hij Dubai tot een kosmopolitische en vooral toekomstbestendige stad. Een visie voert ook naar het onbekende en verlegt de grenzen van wat algemeen aanvaard is, zonder in het absurde te treden. John F. Kennedy liet het Congres in 1961 nog voor het eind van het decennium een man op de maan te willen zetten. Zijn voornemen herstelde de nationale trots en leidde tot vele innovaties. Een krachtige visie biedt ook nieuwe, ongekende mogelijkheden en bevrijdt de leider zo van beperkende aannames. Ten slotte inspireert een visie mensen om alles te geven voor een gemeenschappelijk doel. Een visie verenigt, geeft betekenis aan dagelijks werk en zet aan tot actie. Kan iedereen visionair en inspirerend worden? Jawel! We zijn geneigd om te geloven dat vernieuwende ideeën ontstaan vanuit een geniale inval bij bijzondere, unieke personen zoals John F. Kennedy, Martin Luther King en Steve Jobs. Toch komen de meeste visies pas over een langere periode tot stand. Ze beginnen vaak met een ruw, ongepolijst inzicht dat niet zo schittert als de definitieve versie. Vrijwel alle vernieuwende ideeën beginnen als weinig vormvaste ingevingen en komen niet tot stand in een flits van inzicht. Het bedenken en uitwerken van een briljant idee of visie is geen aangeboren gave, maar een vermogen dat iedereen kan ontwikkelen. Vaak is het een combinatie van ingevingen die mettertijd samenvallen. Een concept in wording vereist dus tijd, maar ook een alerte houding en bovenal inspanning. Hoe verbetert een leider zijn visionair vermogen? Een visionair leider moet het vermogen hebben om – eerder dan anderen – veranderingen tijdig te herkennen, te aanvaarden en te begrijpen. Alan Mulally erkende het grote belang van dit vermogen toen hij in 2006 CEO van Ford werd en voorkwam dat het bedrijf failliet ging. Hij organiseerde iedere week een Business Plan Review Meeting waarin het voltallige leiderschapsteam het actuele mondiale ondernemingsklimaat onder een vergrootglas legde. Ze bespraken daar wat hun klanten op dat moment belangrijk vonden en wereldwijde ontwikkelingen die van invloed zijn op de toekomstige klantwensen. Een leider moet daarnaast ook de juiste verbindingen leggen en die aaneenrijgen tot een consistent en doortimmerd verhaal over de toekomst van de organisatie waar hij leiding aan geeft. De factor van samenhang is hierin zeer belangrijk, want het verhaal moet kunnen worden gelinkt aan andere toekomstige ontwikkelingen. Een visie moet mensen toch ook emotioneel aanspreken? Klopt. Je hebt twee emotionele factoren die mensen verbinden met een visie: originaliteit en verbinding met een nobel doel. Originaliteit maakt mensen nieuwsgierig, enthousiast en optimistisch. Steve Jobs was daar heel bedreven in door voortdurend de revolutionaire originaliteit van Apple te benadrukken. Een verbinding met een nobel doel resulteert in emoties als trots, saamhorigheid en bereidwilligheid. Kijk je weer naar Apple, dan heeft dit bedrijf de nobele doelstelling om technologie toegankelijker en gebruiksvriendelijker te maken.
Bron: Managementboek.nl
Rob-Jan de Jong geeft bij de Collegereeks Excelleren in vrouwelijk leiderschap
Anticipeer
