Opnieuw een boek uit de stal van Leike van Oss en Jaap van ’t Hek. ‘Onderweg – Pragmatisch veranderen in robuuste organisaties’ is een handboek voor pragmatisch veranderen in robuuste organisaties.
Een geplande verandering begint met ideeën, concepten, abstracties en taal. Dat is de abstracte kant van de verandering en veranderkunde. Wil die slagen dan zal men moeten aansluiten op de lokale pragmatische kant. De verandering moet daar namelijk echt werken en zich uiten in ander gedrag. Pragmatisch veranderen betekent voor de auteurs Jaap van ’t Hek en Leike van Ossa aansluiten bij de vermogens van de lokale context die moet veranderen. En dat de veranderaar zijn pragmatische vermogens inzet tijdens het veranderingsproces en dat die vermogens zelf ook onderdeel van verandering kunnen zijn. Veranderingen zijn maar ten dele te sturen, omdat niet te voorspellen is wat de uitkomst zal zijn. De echte verandering vindt plaats in lokale contexten. Daar wordt de ambitie vertaald in betekenisvol handelen. Wat lokaal betekenisvol is, kan alleen onderweg blijken en is dus niet vooraf te bedenken. Toeval speelt dus een belangrijke rol, zeker nu een toenemend aantal contexten complex is en niet slechts gecompliceerd of eenvoudig. De auteurs bespreken de kloof tussen de wereld van het veranderidee en de wereld van de dagelijkse, lokale praktijk. Daar horen valkuilen bij die verandering lastig maken. Zij richten vervolgens hun veranderaandacht specifiek op het verbinden van het abstracte veranderidee met de praktijkwereld en zijn pragmatische vermogens. Lokaal is bestaand sociaal weefsel dat veranderd moet worden. Van Oss en Van ’t Hek beschrijven wat dat sociaal weefsel is, hoe het ontstaat en wat er nodig is om het te veranderen. Daarna stellen zij de veranderaar centraal. Bij complexe veranderprocessen kan hij niet neutraal aan de kant blijven staan. Actief meespelen is nodig, net als reageren op wat er gebeurt en soms verandert de veranderaar zelfs mee. De veranderaar moet dus continu kijken wat er gebeurt en blijven reageren op wat hij ziet. Tijdens het hele proces blijft hij dus diagnosticeren. Veranderen is volgens de auteurs een vorm van geweld, omdat mensen gedwongen worden dingen anders te gaan doen dan ze deden. Het is dus zaak om dat geweld prudent toe te passen. Veranderingen gaan niet vanzelf. Dat gaat gepaard met vallen en opstaan en het is nodig zaken aan te leren en af te leren. Het slothoofdstuk gaat over het ontwikkelen van een pragmatisch veranderplan. Onderweg – Pragmatisch veranderen in robuuste organisaties is een genot om te lezen. De kracht zit in de doorleefde praktische ervaring van beide auteurs met veranderprocessen waarmee het boek doorspekt is. Zij weten waar zij het over hebben, want ze hebben het zelf meegemaakt. Het realiteitsgehalte is hoog en daardoor komt de inhoud stevig binnen. Theorie van anderen wordt niet geschuwd, maar op de juiste plaatsen en in een goede dosering gebruikt. Veranderaars moeten mee in het veranderproces. Gelukkig bieden Leike van Oss en Jaap van ’t Hek daarvoor een complete gereedschapskist. Met een diepe buiging naar de auteurs. Auteur/bron: Nico Jong , Managementboek.nl
