De natuur als inspiratiebron voor organisaties, het is niet nieuw. Inmiddels is er veel managementliteratuur die voortborduurt op dat idee. Toch weet Ronald van der Molen er met zijn smaakvol vormgegeven boek De kracht van organisch leiderschap een nieuwe dimensie aan toe te voegen.
Transities naar wendbaarheid en zelforganisatie zijn vaak ingrijpende en complexe processen, schrijft Van der Molen. Een blauwdruk voor zo’n verandering bestaat dan ook niet. Van der Molen gebruikt lessen uit de natuur, en ieder hoofdstuk begint met een inspirerend praktijkverhaal. Mooi aan deze verhalen is dat ze een realistische blik bieden op wat dat ‘organisch leiderschap’ nu eigenlijk betekent. En dat dat niet altijd zonder slag of stoot gaat. Een veelzeggende quote in het verhaal van Bakker van Maanen daarover: ‘Zelfsturing klinkt aantrekkelijk, maar een nadeel ervan is dat je gaat zien waar je werkelijk staat als organisatie’. In dit verhaal is de transitie van het bedrijf, een grote ambachtelijke bakker met 800 medewerkers, direct gekoppeld aan de persoonlijke transitie van de twee broers die aan het hoofd staan van dit familiebedrijf. ‘In plaats van overal wat van te vinden en te dicteren hoe het moet, heb ik geleerd om vragen te stellen, om los te laten en te faciliteren’, aldus een van de broers.
Het boek is overzichtelijk ingedeeld in een vijftal fases geïnspireerd op de natuur: ontginnen, zaaien en kiemen, groeien, bloeien en vrucht dragen. Daarnaast beschrijft Van der Molen tien grondbeginselen. Deze beginselen (voorbeeld: er bevinden zich meer hersenen buiten je hoofd dan erbinnen. Stel vragen) baseert hij op wetenschappelijk onderzoek, ondersteund door voorbeelden uit de praktijk, hetgeen ze een waardevolle toevoeging aan de fases maakt. Ze fungeren als een soort baken in de zoektocht naar wat organisch leiderschap is, en hoe je daar vorm aan geeft. Ieder hoofdstuk eindigt met een korte samenvatting én de vraag ‘Wat betekent dit voor jou als leidinggevende?’. Een oefening helpt je vervolgens om de theorie van het hoofdstuk meteen toe te passen op je eigen situatie. En mocht je verder de diepte in willen, dan is er nog de site met talloze columns, scans en tips.
