In onze huidige VUCA-wereld, met volop dynamiek, onzekerheid, complexiteit en ambiguïteit, werkt het gebruikelijke, op beheersing en controle gerichte risicomanagement niet meer. Is er een alternatief, juist voor alle niet-risicomanagers?
Ja, namelijk risicoleiderschap. Hoe ontwikkel je dat, niet alleen bij jezelf, maar ook bij ‘de anderen’ om je heen? Daarover gaat het nieuwe boek Iedereen risicoleider: waarde realiseren én behouden in een onzekere wereld.
Een kleine twee jaar geleden verscheen m’n boek Risicoleiderschap: Doelgericht omgaan met onzekerheden. Naar aanleiding van dat boek gingen me twee terugkerende vragen steeds meer opvallen: Hoe ontwikkel ik persoonlijk risicoleiderschap? en Hoe breng ik dat over op ‘de anderen’? Oftewel, iedereen binnen én buiten de organisatie, zoals teamleden, collega’s, leidinggevenden, toezichthouders, toeleveranciers? Op deze prikkelende vragen had ik zelf nog geen antwoorden.
Drie fundamentele vragen over risicoleiderschap
De twee vragen waren zo de aanleiding tot nóg een boek over risicoleiderschap, dat ik versneld heb afgerond tijdens de corona lockdown. Deel 1 is een uitgebreide samenvatting van Risicoleiderschap en het in 2015 verschenen Risicogestuurd werken, uiteraard aangevuld met de nieuwste inzichten uit de literatuur en recente praktijkkennis. Dit eerste deel beantwoordt drie fundamentele vragen over het nog nieuwe begrip risicoleiderschap: Waarom is het nodig? Wat is het? Hoe werkt het? De antwoorden op deze vragen geven de essenties van risicogestuurd werken met risicoleiderschap.
Deel 2 is een volledig nieuwe, verdiepende aanvulling over het ontwikkelen van risicoleiderschap. Dit deel beantwoordt de twee terugkerende vragen over het ontwikkelen van persoonlijk risicoleiderschap en dat vervolgens organiseren voor ‘de anderen’ binnen de organisatie. Iets waar de gangbare risicomanagers overigens goed bij kunnen helpen. Om deze vragen te beantwoorden gebruik ik recente inzichten uit de psychologie en de neurowetenschappen. Voorbeelden zijn de rol die onze psychologische basisbehoeften spelen, omgaan met onmacht die onzekerheden vaak oproepen en het daarvoor ontwikkelen van een growth mindset.
Al deze inzichten hebben we hard nodig om te begrijpen wat ons eigenlijk brein doet met onzekerheden, hoe we daar met emoties op reageren en, het allerbelangrijkste: hoe wij zelf en de mensen om ons heen kunnen leren daar effectief mee om te gaan. Om zo, ondanks alle onzekerheden buiten en binnen organisaties, toch die waardevolle organisatiedoelen te helpen realiseren.
Waarom is dit boek nodig?
Waarom is dit boek nodig, juist in een periode waarin we ons als samenleving uit een ongekende crisis proberen te worstelen? Omdat in de praktijk van veel organisaties het effectief en kostenefficiënt omgaan met onzekerheden nog altijd geen vanzelfsprekendheid is. Dit ondanks de aanwezigheid van risicomanagers en een afdeling risicomanagement.
Grofweg observeer ik twee strategieën, die bewust en waarschijnlijk vaker onbewust worden toegepast. De eerste strategie is die van risicomijding, in combinatie met een krampachtige beheersing van vrijwel alles wat maar onzeker kan zijn. Hiervoor worden allerlei vormen van management ingezet, vergezeld door een overdaad aan protocollen, controles en beheersingsinstrumenten. De tweede strategie varieert van risico’s bagatelliseren tot ze volledig negeren. Ze worden weggelachen of er wordt domweg niet over gesproken, om maar ‘niet zo negatief’ te doen.
Derde strategie
Dit nieuwe boek biedt de weg naar een derde strategie: de middenweg tussen de uitersten van vermijden en negeren van risico’s. Deze middenweg ligt niet vast en vraagt risicoleiderschap. Niet alleen van jou, maar van iedereen in de organisatie. Daarom is Iedereen risicoleider speciaal voor iedereen geschreven, voor jou én alle anderen die werken voor of in organisaties. Om zo gezamenlijk zinvol bij te dragen aan het realiseren én behouden van waarde. Bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid, veiligheid, winstgevendheid en welzijn.
Dr. Martin van Staveren schrijft, doceert en adviseert over anders omgaan met onzekerheden, risico’s én kansen. Hij schreef eerder de boeken Risicogestuurd werken en Risicoleiderschap. Onlangs verscheen zijn nieuwste boek Iedereen Risicoleider: Waarde realiseren én behouden in een onzekere wereld.
Bron: Managementboek.nl
