Aanpak, concepten en modellen voor operational excellence in de keten
Coauteur Marcel van Assen: ‘Supply Chain Management zou een boardfunctie moeten zijn.'
Wie Supply Chain Management (SCM) goed toepast, kan op minimaal tien procent meer winst rekenen. SCM wordt door de business ook wel onderkend als een belangrijk vakgebied, maar toch hangt het er in veel organisaties ‘nog altijd een beetje bij'. Er is onderling wantrouwen en de inkoop- of verkoopmanager vindt het vervelend om macht aan de supply chain manager over te dragen. Omdat er dus nog wel wat te winnen is, is het boek Praktijkboek Supply Chain Management geschreven. Voor de niet-logistiek geschoolde manager.
Inzicht van wat er in de keten gebeurt
Supply Chain Management is een lastig vast te pakken gebied. Hoewel logistiek de belangrijkste driver is, omvat SCM ook inkoop, productie, verkoop en marketing en raakt het andere organisaties in de keten. Daarmee is SCM dus feitelijk een spin in het web van de organisaties in de keten en verdient het een plek in de boardroom.
Ondanks een brede erkenning dat SCM een belangrijk vakgebied is, heeft het die boardstatus nog altijd niet bereikt. Op pagina 55 van Praktijkboek Supply Chain Management staat het letterlijk: ‘Supply Chain Management hangt er nog een beetje bij'. Volgens een van de auteurs van het boek, Marcel van Assen, komt dat vooral omdat managers het lastig vinden om de macht bij de supply chain neer te leggen.
En toch is het volgens de auteurs essentieel dat SCM zich door blijft ontwikkelen en een nog centralere rol in het bedrijfsleven gaat vervullen. Van Assen: ‘Er komen steeds minder conglomeraten van bedrijven. Industriële bedrijven zijn steeds meer zogenaamde kop-staartbedrijven die zelf ontwikkelen en verkopen, maar de productie uitbesteden. Dat vergt een goed ketenbeheer.'
Het beheersen van de keten gaat daarbij verder dan alleen maar naar een toeleverancier of een klant kijken. Een bedrijf als Philips heeft ook te maken met fenomenen als duurzaamheid. Als een Philips-tv als afval in de berm wordt gevonden, heeft dat direct uitstraling op het concern. Ook van een afnemer moet je vandaag de dag weten of hij wel duurzaam produceert. Van Assen: ‘Het is cruciaal dat je zowel intern als extern overzicht en inzicht hebt in wat er in de keten gebeurt. In die zin wordt er ook steeds meer gesproken over SCN: Supply Chain Networks.'
SCM zou de spin in het web moeten zijn
Supply chain management is volgens de auteurs strategisch geworden en de logistiek sec ver overstegen. Natuurlijk speelt logistiek nog steeds een vooraanstaande rol, maar de klant als focuspunt is minimaal net zo belangrijk. Leg SCM ook vooral niet uit als alleen een efficiencytool.
Van Assen: ‘Er zijn veel meer markteisen. Snelheid van leveren, leveringsbetrouwbaarheid, retourlogistiek… Kijk naar Toyota. Hoewel kwaliteit daar voorop staat blijkt een van de leveranciers van de gaspedalen toch niet de juiste kwaliteit te hebben gerealiseerd. Toyota is eindverantwoordelijk en heeft vanuit de ketenrol te weinig aandacht besteed aan de risico's in de keten. Supply chain management zal in toenemende mate vooral ook over risicobeheersing gaan. Veel bedrijven produceren "lean". Da's mooi, maar realiseer je wel wat de gevolgen zijn als er verstoringen in de keten optreden.'
En zo ziet Van Assen ook nog steeds bedrijven waar marketing de voorraden bepaalt. ‘Dat zou dan de beschikbaarheid van producten verbeteren, maar vaak tegen hogere kosten dan noodzakelijk. De praktijk wijst uit dat marketing die beslissing stand-alone helemaal niet kan nemen. Er zijn zoveel meer factoren in de keten die een rol spelen. SCM zou de spin in het web moeten zijn, alleen hebben ze in veel gevallen nog altijd te weinig bevoegdheden om die rol echt goed in te kunnen vullen. In de boardroom zitten vandaag de dag nog steeds vooral juristen, financiële mensen en riskmanagers. Daar zet ik mijn vraagtekens bij. Supply chain management is als paraplu het hart van de organisatie.'
Praktijkboek voor alle managers
Praktijkboek Supply Chain Management is niet geschreven voor de logistiek- of inkoopmanager. Het boek is bedoeld voor alle managers. Zij moeten gaan inzien dat er een soort centrale coördinatie moet zijn. Met name die bewustwording is de centrale boodschap. Het boek biedt in die zin ook geen nieuwe inzichten.
Het is een overzichtsboek van wat er op dit terrein te koop is. Zo bevat het onder meer 28 praktisch toepasbare modellen. Just-in-time, lean, de Demand Chain Navigator komen voorbij, alsmede Value Sourcing, Monczka's Inkoopmodel, Exposure Model en de Process Audit van Hammer. Voor ieder wat wils omdat er niet één SCM-model is dat als Haarlemmerolie over een organisatie uitgesmeerd kan worden. Van Assen: ‘Er zijn nog veel meer modellen, maar deze 28 vonden wij het meest praktisch toepasbaar voor de Nederlandse situatie.'
Met deze modellen en met de nieuwe denkwijze over ketens, moeten organisaties eerder in staat zijn ontwikkelingen te signaleren. Van Assen: ‘SCM draait in heel veel gevallen om de snelheid van reageren. Wie het eerst reageert, heeft een voorsprong op de concurrentie. Dan kan inkoop alleen, marketing of verkoop niet zelfstandig beoordelen. SCM kan dat wel. En ja, dan zullen sommige functionarissen dus macht af moeten staan.' En volgens de auteurs zijn de organisaties die SCM als centrum van de macht positioneren, dus in staat om meer winst te maken dan branchecollega's. Van Assen tot slot: ‘En dan is die tien procent winst een hele conservatieve inschatting. De echte winst ligt dankzij SCM vermoedelijk veel hoger.'
Interview: Ronald Buitenhuis
Titel: Praktijkboek Supply Chain Management, Aanpak, concepten en modellen voor operational excellence in de keten, Marcel van Assen, Walther Ploos van Amstel, Math de Vaan
Dit boek kunt u bestellen via onze shop
