Leiderschap is geen vaste rol, maar een voortdurend samenspel van perspectieven in jezelf. Soms ben je vol vuur en visie. Soms luister je vooral. En soms merk je dat je vastloopt in twijfel of frustratie. In Dialogisch Leiderschap noemen we dit soort kanten van jezelf ‘ik-posities’ en werken we aan het versterken van de innerlijke dialoog tussen ik-posities. Een ik-positie vorm je in interactie met je omgeving, in je opvoeding, studie, werk, vrienden, et cetera. Leiderschap vergt het vermogen om te schakelen tussen verschillende ‘ikken’ in jezelf, afgestemd op wat de situatie nodig heeft én op wat voor jou klopt.
Ik-positie en moreel kompas
We begeleiden leiders hier individueel mee: we brengen je ik-posities en moreel kompas in kaart, kijkend naar complexe situaties in je werk, waardoor nieuwe handelingsopties ontstaan. Om je hier wat meer bij voor te kunnen stellen geven we hier een voorbeeld van ik-posities. ‘Ik als bevlogen’: degene die deze ik-positie formuleerde kon vanuit deze ik-positie vol visie, ambitie, initiatief en gedrevenheid acteren, op een manier die aanstekelijk was voor anderen. Maar, vanuit deze ik-positie kon diegene ook te snel gaan, te veel pushen, te weinig ruimte laten aan anderen. Vanuit een andere ik-positie, ‘ik als betrokken’: acteerde diegene uitnodigend en luisterend, ruimte gevend aan de ander en anderen ondersteunend. Maar vanuit deze ik-positie was het voor diegene soms lastig om grenzen te bewaken. De kunst is om met mildheid naar ik-posities te kijken én om bewuste keuzes te maken: welke ik-positie is in deze situatie nodig?
Er kan ook een ik-positie worden geactiveerd als je wordt geraakt in je moreel kompas. Het is belangrijk om dat op te merken. Want als je je gaat overidentificeren met een ik-positie, en dus met een perspectief, vernauwt je blik en is er nauwelijks ruimte om nog tot dialoog te komen. Terwijl dat juist nodig is als er geraaktheid is in het moreel kompas. Dan is het belangrijk om in dialoog met anderen te blijven, omdat dat voorkomt dat dat je als leider teveel op je eigen kompas gaat varen.
Dialoogrevolutie
In het boek Dialoogrevolutie, de weg naar gedeeld moreel leiderschap, noemen we dit een vorm van leiderschap waarin je als leider ruimte schept voor verschillende perspectieven, en tegelijk koers houdt vanuit het moreel kompas van jezelf, de organisatie en de samenleving.
Door: Jindra Kessener, Rens van Loon