Je bedrijf loopt eigenlijk best goed, maar je merkt dat de rek er een beetje uit is. Natuurlijk zijn er nog mogelijkheden om bestaande processen verder te optimaliseren en wat meer cross- en upselling te doen. Maar je verlangt naar nieuwe energie, enthousiasme, passie en samen weer de schouders eronder. Je hebt een en ander al geprobeerd maar echt lukken wil het nog niet.
Eenvoudige oplossingen
We hebben de neiging om naar één oplossing en dus enkelvoudige oorzaak te zoeken. Dat is immers wel zo duidelijk en schijnbaar relatief makkelijk op te lossen. De werkelijkheid blijkt in die situaties echter behoorlijk weerbarstig. Resultaten blijven achter, plannen komen niet uit de verf, focus en energie sijpelen weg en tot overmaat van ramp schieten je mensen in de weerstand.
Natuurlijk kan je niet alles tegelijk oplossen, maar de kunst is het om weer beweging te krijgen. Zodat ook jouw mensen bewegingen zien waarmee ze het gevoel krijgen dat je “goed met elkaar op weg bent”. In mijn praktijk bleken dat iedere keer weer de volgende drie elkaar versterkende elementen te zijn: Team, Doel en Innovatie.
Team
Teamleden worden geselecteerd op basis van hun individuele expertise, ervaring en kennis. Maar toptalenten selecteren alleen geeft geen enkele garantie op een sterk (winnend) team. In mijn carrière heb ik mogen samen werken met enkele tientallen managementteams. En slechts een enkele keer trof ik daar ook een echt (management)team aan. Patrick Lecioni schrijft in zijn boek “de vijf frustraties van teamwork ” (Lencioni, 2009): ‘Succes is alleen weggelegd voor groepen die erin slagen zich te ontworstelen aan de al te menselijke neigingen die teams ondergraven’. Het boek geeft niet alleen inzicht in de belangrijkste oorzaken waarom teams falen, maar reikt ook oplossingen aan. Het maakt daarbij maakt het niet uit of het gaat een directieteam, managementteam of een kleine afdeling. In iedere situatie kan je alleen met een (h)echt team winnen, omdat het product van een (h)echt team groter is dan de som van de individuen.
Doel
Ken je het verhaal van Alice in Wonderland? Hier komt een dialoog voor tussen Alice en de ‘grijnzende kat’:
Alice : “Zou je me alsjeblieft willen vertellen welke kant ik op moet?”
Kat : “Dat hangt er voor een groot deel vanaf waar je naar toe wilt”
Alice : “Het zal mij een zorg zijn”
Kat : “Dan maakt het niet uit welke kant je op gaat”
(Bron: Alice in Wonderland, Carol Lewis).
En zo is het ook in organisaties: zonder een heldere koers loopt iedereen een willekeurige richting op. Nu leren we dat doelen altijd SMART moeten zijn. Maar dat is alleen van toepassing voor kortetermijndoelstellingen. Omdat een missie een lange termijn denken weergeeft, mag dat best een droom zijn! Een doel dat je wilt bereiken, maar nog ver buiten het haalbare ligt. Maak het gerust het hoogst haalbare! Hetgeen waarvan je nu nog alleen maar kan dromen.
Dergelijke dromen zijn zo motiverend dat ze na een paar jaar realiteit te worden. Denk maar eens aan Martin Luther King die op 28 August 1963 in Washington zijn speech gaf voor een rechtvaardig Amerika: “I have a dream…”. Hoewel het ultieme doel misschien nog niet bereikt is, is er wel al een aanzienlijk progressie bereikt. Maar pas op! Helaas hebben wij sterk de neiging om onze dromen in te ruilen voor Nederlandse nuchterheid. We polderen alles in tot redelijkheid. Hiermee sturen we, nog voordat we begonnen zijn om onze droom te realiseren, al aan op een haalbaar compromis. Het kan nooit de bedoeling zijn dat onze cultuur werkt als een passiedemper.
Innoveren
Laatste decennia zijn veel bedrijven en soms zelfs hele sectoren verdwenen omdat ze simpelweg niet meer relevant waren. Zelf kapitaalkrachtige bedrijven zoals bijvoorbeeld V&D. Geldt voor grote multinationals een levensverwachting van 15 jaar bedraagt dat voor MKB-bedrijven gemiddelde slecht 10 jaar. De pijn zit ‘m bij de 40% van de bedrijven die tot de achterhoede behoren zo becijferde ING (Jongkind, 2021).
“Verandering mislukt bijna nooit omdat het te vroeg is. Het mislukt bijna altijd omdat het te laat is.”
Seth Godin
Het is dus belangrijk om als organisatie in beweging te blijven en ruimte te creëren voor vernieuwingen. En dat is niet eenvoudig! Het begint allemaal met creativiteit, een hooggewaardeerde eigenschap. Helaas verliezen wij in ons onderwijssysteem ergens tussen onze 5de en 15de levensjaar het merendeel van onze creativiteit. “We hebben moeten concluderen dat niet creatief gedrag aangeleerd is” zo is te lezen in het boek Breakpoint and Beyond: Mastering the Future Today (Land & Jarman, 1998). Gelukkig kunnen we creativiteit ook weer aanleren. Zelfs als je in de veronderstelling leeft niet met een flinke creativiteit geboren te zijn!
Maar met creatieve geesten alleen ben je er nog niet. Om een idee om te zetten in succes dien je ook nog te beschikken over een behoorlijke mate van innovatiekracht en ondernemerschap. De toegepaste de stijl van leidinggeven is een belangrijke factor om het allemaal mogelijk te maken. Medewerkers moeten immer worden aangemoedigd om nieuwe ideeën in te brengen. En dat vraagt om een omgeving waar vertrouwen is en falen mag. En zo is de cirkel weer rond. Want zo’n omgeving tref je meestal aan in bedrijven waar je (h)echte teams vindt.
Door: Christiaan Knopper
Christiaan Knopper adviseert, ondersteunt en traint organisaties en mensen om wendbaarder en succesvoller te worden. Leiderschap, teamwerk en Innovatie spelen hierbij een centrale rol. Christiaan is generalist en pragmaticus met ervaring in uiteenlopende branches. Een leven lang leren is hem op het lijf geschreven. Deze combinatie van theorie en praktijk zet hij al ruim 15 jaar succesvol in voor zijn bedrijven CK-Motion en de Fles van Klein. Daarnaast is hij als auteur en docent/trainer verbonden aan toonaangevende opleidingsinstituten.
